Τoυ Δημητρίου Δρόσου, καθηγητή στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, διευθυντής του ΠΜΣ «Οργάνωση, Λειτουργία, Ανάπτυξη, Διοίκηση Λιμένων»
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ χρόνια, η λιμενική βιομηχανία στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς έχει μεταμορφωθεί ριζικά.
Οι αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο, η παγκοσμιοποίηση και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός μεταξύ λιμένων έχουν αναδείξει την αποδοτικότητα, την καινοτομία και την ποιότητα υπηρεσιών ως κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας.
Οι λιμένες δεν αποτελούν πλέον απλώς υποδομές μεταφοράς, αλλά πολύπλευρους κόμβους ανάπτυξης που επηρεάζουν καθοριστικά την πορεία των εθνικών οικονομιών και τη διασύνδεση των αγορών.
Στο παγκόσμιο δίκτυο εμπορευματικών ροών, όλο και περισσότερα λιμάνια ανταγωνίζονται μεταξύ τους, επιδιώκοντας μεγαλύτερη αποδοτικότητα, χαμηλότερα λειτουργικά κόστη και ποιοτικότερες υπηρεσίες.
Τα λιμάνια του 21ου αιώνα εξελίσσονται σε ολοκληρωμένα επιχειρηματικά οικοσυστήματα, συνδέοντας θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές, ενέργεια, τεχνολογία και logistics.
Σε διεθνές επίπεδο, οι λιμένες μετατρέπονται σε κόμβους καινοτομίας, επενδύοντας στην αυτοματοποίηση, τις ψηφιακές πλατφόρμες, την τεχνητή νοημοσύνη, την ανάλυση δεδομένων και τις «έξυπνες» υποδομές (Smart Ports).
Τα παραδείγματα λιμένων όπως του Ρότερνταμ, του Αμβούργου και της Σιγκαπούρης αποτυπώνουν τη στροφή προς την ψηφιοποίηση και την πράσινη μετάβαση.
Η ΕΛΛΑΔΑ, ως φυσική θαλάσσια πύλη της Ευρώπης προς την Άπω Ανατολή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στις θαλάσσιες οδούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ελληνικό λιμενικό σύστημα βρίσκεται σε στρατηγική θέση, στο σταυροδρόμι των νέων εμπορικών διαδρομών που συνδέουν την Ανατολή με τη Δύση.
Ο Πειραιάς, μετά την ιδιωτικοποίηση και τη συνεχή αναβάθμιση των υποδομών του, έχει εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς λιμένες σε όρους διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, αποτελώντας βασικό κόμβο της πρωτοβουλίας «Belt and Road».
Παράλληλα, ο λιμένας Θεσσαλονίκης ενισχύει τον ρόλο του ως πύλη των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ενώ λιμάνια όπως της Ηγουμενίτσας, της Πάτρας, της Καβάλας, του Ηρακλείου και της Αλεξανδρούπολης αποκτούν αυξανόμενη γεωπολιτική και εμπορική σημασία.
Σήμερα λειτουργούν πάνω από 38 εμπορικοί λιμένες στη χώρα, έξι εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως λιμένες στρατηγικού ενδιαφέροντος (Core Ports) και εντάσσονται στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (TEN-T).
Οικονομικός και Κοινωνικός Πυλώνας Ανάπτυξης
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ λιμένες αποτελούν έναν από τους πιο ζωτικούς τομείς της εθνικής οικονομίας, προσφέροντας υψηλή προστιθέμενη αξία, θέσεις εργασίας και διεθνές κύρος στη χώρα.
Αποτελούν κρίσιμες υποδομές για την ανάπτυξη της ναυτιλίας, των logistics, των μεταφορών, αλλά και του τουρισμού και της κρουαζιέρας – τομείς που συνεισφέρουν καθοριστικά στο ΑΕΠ.
Σύμφωνα με μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ, ο κλάδος των λιμένων συμβάλλει άμεσα και έμμεσα με δισεκατομμύρια ευρώ στην ελληνική οικονομία, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας και προσελκύοντας σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και υπηρεσίες.
Η λιμενική βιομηχανία λειτουργεί ως μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης, ενισχύοντας τις τοπικές κοινωνίες και υποστηρίζοντας την εξωστρέφεια μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται γύρω από τα λιμάνια.
Τεχνολογία και Ανθρώπινο Κεφάλαιο
Η ΛΙΜΕΝΙΚΗ βιομηχανία εισέρχεται σε φάση βαθιάς μετάβασης. Η ψηφιοποίηση, η πράσινη ανάπτυξη, η αυτοματοποίηση και η τεχνολογική καινοτομία δημιουργούν ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας.
Αυτή η νέα πραγματικότητα απαιτεί στελέχη υψηλής εξειδίκευσης, ικανά να συνδυάσουν διοικητικές ικανότητες, τεχνολογική κατανόηση και στρατηγική διορατικότητα.
Οι επαγγελματίες του σήμερα καλούνται να διαχειριστούν πολύπλοκα συστήματα logistics, να ηγηθούν οργανισμών με διεθνή παρουσία και να προσαρμόζονται διαρκώς σε ένα περιβάλλον συνεχούς τεχνολογικής εξέλιξης και αυξανόμενων περιβαλλοντικών απαιτήσεων.
Η επιτυχία των σύγχρονων λιμένων εξαρτάται πλέον πρωτίστως από το ανθρώπινο δυναμικό – από στελέχη που διαθέτουν σύγχρονες γνώσεις, διοικητικές δεξιότητες και προσαρμοστικότητα.
Η ανάγκη για διαρκή εκπαίδευση, εξειδίκευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων είναι εντονότερη από ποτέ, καθώς οι επιχειρήσεις του κλάδου οφείλουν να συνδυάζουν τεχνογνωσία, βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία.
Η Απάντηση της Εκπαίδευσης
ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΑ μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το ΠΜΣ «Οργάνωση, Λειτουργία, Ανάπτυξη, Διοίκηση Λιμένων» του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην εκπαίδευση στελεχών της λιμενικής βιομηχανίας και της ευρύτερης παράκτιας οικονομίας στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα στοχεύει στη δημιουργία μιας νέας γενιάς επαγγελματιών, που θα συνδυάζουν επιστημονική γνώση, διοικητική ικανότητα και στρατηγική αντίληψη, ικανών να συμβάλουν ουσιαστικά στη λειτουργία και ανάπτυξη των ελληνικών και διεθνών λιμένων.
Η μαθησιακή διαδικασία βασίζεται σε ανθρωποκεντρική προσέγγιση, δίνοντας έμφαση στη βιωματική μάθηση και την ανάπτυξη πραγματικών επαγγελματικών δεξιοτήτων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη διασύνδεση με τον επιχειρηματικό κόσμο, μέσα από μια σειρά
στοχευμένων δράσεων όπως: Υλοποίηση projects αντί γραπτών εξετάσεων, Διαλέξεις από στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, Επισκέψεις σε λιμένες και φορείς του κλάδου,
Εκπαιδευτικές εκδρομές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, Προγράμματα Πρακτικής Άσκησης και Ανάπτυξης Ταλέντων.
Η διδασκαλία πραγματοποιείται μέσω μικτού συστήματος (Blended Learning) -συνδυάζοντας
διά ζώσης και εξ αποστάσεως μαθήματα-, αξιοποιώντας τα πιο σύγχρονα εργαλεία σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης.
Με τον τρόπο αυτό, το ΠΜΣ απευθύνεται τόσο σε ενεργά στελέχη της λιμενικής βιομηχανίας και της ευρύτερης παράκτιας οικονομίας που επιθυμούν να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους, όσο και σε νέους πτυχιούχους που στοχεύουν να σταδιοδρομήσουν σε έναν κλάδο με δυναμική ανάπτυξη και διεθνή προοπτική.
Επένδυση στη Νέα Γενιά Ηγετών
ΤΟ ΠΜΣ ΦΙΛΟΔΟΞΕΙ να διαμορφώσει μια νέα γενιά ηγετών, που θα συμβάλουν ενεργά στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ελληνικής λιμενικής και παράκτιας οικονομίας.
Οι απόφοιτοι αποκτούν σφαιρική κατανόηση των οικονομικών, τεχνολογικών και διοικητικών πτυχών του κλάδου, αναπτύσσοντας παράλληλα ηγετικές δεξιότητες, στρατηγική σκέψη και εξωστρέφεια.
Με διεπιστημονική προσέγγιση και έμφαση στη βιωσιμότητα και την πράσινη ανάπτυξη, το ΠΜΣ συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός καινοτόμου λιμενικού οικοσυστήματος που ενισχύει τον ρόλο της Ελλάδας ως στρατηγικού εμπορικού κόμβου της Μεσογείου και πρότυπο της «γαλάζιας οικονομίας» σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
