Τoυ Ευάγγελου Αποστολάκη, βουλευτή Επικρατείας, πρ. υπουργού Εθνικής Άμυνας, επιτ. αρχηγού ΓΕΕΘΑ
Η ΕΚΕΧΕΙΡΙΑ στη Γάζα, που πριν από λίγες ημέρες παρουσιαζόταν ως μια ελπίδα για αποκλιμάκωση και ως ένα παράθυρο ευκαιρίας, δέχεται τους πρώτους κραδασμούς.
Οι νέοι βομβαρδισμοί, οι εκατέρωθεν κατηγορίες για παραβιάσεις και η επαναφορά της έντασης δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι κάθε συμφωνία όταν στηρίζεται περισσότερο στην ανάγκη παρά στην εμπιστοσύνη.
Διότι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι μια συνεχής διαδικασία ισορροπιών, πιέσεων και αντιτιθέμενων συμφερόντων.
Η ΚΑΤΑΠΑΥΣΗ του πυρός, που προωθήθηκε από την πρωτοβουλία των ΗΠΑ με σκοπό να δείξει πως η Ουάσιγκτον διατηρεί τον ρόλο του ρυθμιστή, αποδεικνύει πόσο περιορισμένη είναι η επιρροή ακόμη και των μεγάλων δυνάμεων όταν συγκρούονται στρατηγικές που δυσκολεύονται να συναντηθούν.
Το Ισραήλ εξακολουθεί να στοχοποιεί θέσεις της Χαμάς επικαλούμενο απειλές ασφαλείας, από την πλευρά της η Χαμάς αρνείται τις κατηγορίες και κατηγορεί το Ισραήλ για παραβίαση της εκεχειρίας.
Στην πραγματικότητα, η εκεχειρία δεν τείνει να καταρρεύσει εξαιτίας των δηλώσεων ή των προθέσεων, αλλά επειδή όλα δείχνουν ότι καμία πλευρά δεν έχει λόγο να εμπιστευθεί την άλλη και αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης ίσως τελικά να είναι η πιο σταθερή πραγματικότητα της περιοχής.
ΓΙΑ ΤΗΝ εξωτερική πολιτική του Τραμπ, είναι μια δοκιμασία. Παρουσίασε την εκεχειρία ως προσωπική επιτυχία, θέλοντας να δείξει ότι διαθέτει την αποφασιστικότητα να πετύχει εκεί όπου οι προηγούμενοι απέτυχαν.
Η ΕΠΙΛΟΓΗ του να ασκήσει πίεση μέσω διαύλων και αποφεύγοντας δημόσιες αντιπαραθέσεις με το Ισραήλ, δείχνει μια προσπάθεια ισορροπίας, αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα αντιδράσει η μία ή η άλλη πλευρά εάν αισθανθεί πολιτικά εκτεθειμένη.
Σε περίπτωση που τελικά η εκεχειρία καταρρεύσει, δεν θα πληγεί μόνο η σταθερότητα στην περιοχή αλλά και η εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών ως δύναμης που μπορεί να επηρεάζει τις εξελίξεις.
ΜΕΣΑ σε όλο αυτό το ρευστό τοπίο, η Τουρκία βλέπει στη Γάζα μια ευκαιρία να επανέλθει στο επίκεντρο των εξελίξεων επιχειρώντας να διαμορφώσει τις συνθήκες στο πεδίο και χωρίς να περιορίζεται μόνο σε δηλώσεις.
Με πρωτοβουλίες στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, επαφές με την Αίγυπτο και το Κατάρ, καθώς και με πρόθεση συμμετοχής στη διεθνή δύναμη επιτήρησης, η Άγκυρα επιδιώκει να αποτελέσει ένα κομμάτι που δεν θα λείπει από την εξίσωση της επόμενης ημέρας.
Η πρόθεσή της να αποστείλει στελέχη της AFAD στη Γάζα, αλλά και οι δηλώσεις περί «τουρκικής συμβολής στην ασφάλεια», δείχνουν τη διάθεση να τοποθετηθεί ως ρυθμιστής, όμως πέρα από τις επιμέρους κινήσεις, η στρατηγική της Τουρκίας πρέπει να μας απασχολήσει και να μας προβληματίσει σοβαρά.
Διότι δεν μεσολαβεί απλώς αλλά επιδιώκει να κατοχυρωθεί ως θεσμικός παράγοντας στη διαχείριση της επόμενης ημέρας και να έχει λόγο στην ανοικοδόμηση, στις ρυθμίσεις ασφαλείας και στις πολιτικές ισορροπίες.
Αν λοιπόν παγιωθεί όλο αυτό, η Άγκυρα θα ενισχύσει τους μοχλούς επιρροής της τόσο απέναντι στο Ισραήλ όσο και απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.
Κι αυτό είναι μια εξέλιξη που οφείλουμε να παρακολουθούμε στενά, όχι μόνο ως προς τη Γάζα, αλλά και για το πώς μπορεί να επηρεάσει συνολικά την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΣΥΝΕΠΩΣ η εικόνα που βλέπουμε να σχηματίζεται σήμερα είναι μια εύθραυστη τριγωνική ισορροπία, που από τη μια βρίσκεται το Ισραήλ που προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο ασφαλείας, οι Ηνωμένες Πολιτείες που αναζητούν τρόπο να κρατήσουν ζωντανή μια συμφωνία που κινδυνεύει να διαλυθεί και από την άλλη η Τουρκία που διεκδικεί ρυθμιστικό ρόλο.
Προς το παρόν, τίποτα δεν φαίνεται σταθερό και όλα εξαρτώνται από την επόμενη κίνηση του καθενός.
ΑΝΑΛΟΓΑ με το πώς θα εξελιχθεί αυτή η αλληλεπίδραση αυτό θα καθορίσει πέρα από τη διάρκεια της εκεχειρίας και τη μορφή της περιφερειακής ασφάλειας τα επόμενα χρόνια.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ, από την εικόνα αυτή λείπει ο παίκτης που ονομάζεται Ευρώπη. Είναι όμως ζωτικής σημασίας η καίρια παρέμβαση τόσο της διεθνούς κοινότητας όσο και της Ευρώπης, με μία και ενιαία φωνή.
Αυτό είναι προς το συμφέρον και της χώρας μας, η οποία κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί τη στιγμή που η Τουρκία διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο διαμεσολαβητή στην ευρύτερη περιοχή.
Με την ενεργό διαμεσολάβηση της Ευρώπης ενισχύεται και η δυνατότητα της Ελλάδας να έχει ενεργή παρουσία, σταθερά προσανατολισμένη στο διεθνές δίκαιο, στην ειρήνη και στην ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ διακύβευμα των ημερών είναι αν αυτή η εκεχειρία μπορεί να σταθεί σε βάθος χρόνου και να οδηγήσει σε κάτι πιο ουσιαστικό, και για να συμβεί αυτό χρειάζεται να υπάρχει η θέληση να βρεθεί λύση, ξεκάθαρες δεσμεύσεις και ειλικρινείς προθέσεις.
Η ολοένα μεγαλύτερη εμπλοκή της Τουρκίας δείχνει ότι οι ισορροπίες γύρω από το παλαιστινιακό ζήτημα αλλάζουν, επομένως αν οι μεγάλες δυνάμεις επιλέξουν να διαχειριστούν την εκεχειρία ως ένα ακόμη εργαλείο επιρροής, τότε το παράθυρο ευκαιρίας θα κλείσει γρήγορα.
Αν όμως επικρατήσει η νηφαλιότητα και όχι η σκοπιμότητα, ίσως αυτή η εκεχειρία να μην είναι απλώς μια ανάπαυλα, αλλά η αρχή για να εδραιωθεί μια πραγματική και διαρκής ειρήνη.
