Της Νίκης Μαλαφούρη, προέδρου Επιμελητηρίου Ζακύνθου
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ επιχειρηματικότητα, το 2025, βρίσκεται σε μια περίοδο γεμάτη αντιθέσεις. Από τη μία πλευρά, η χώρα εμφανίζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, μειούμενη ανεργία και βελτιωμένους δείκτες εξωστρέφειας. Από την άλλη, η καθημερινότητα του επιχειρηματία, και ειδικά του μικρομεσαίου, εξακολουθεί κατά κοινή ομολογία να παραμένει δύσκολη.
Το υψηλό φορολογικό βάρος, το αυξημένο λειτουργικό κόστος, η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού καθιστούν το επιχειρείν μια διαρκή άσκηση ισορροπίας για γερά νεύρα.
Η φορολογική επιβάρυνση
Η ΕΛΛΑΔΑ, σύμφωνα και με τις σχετικές έρευνες, εξακολουθεί να βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες με τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας της.
Είναι καταφανές πως η φορολογία εισοδήματος, σε συνδυασμό με τις ασφαλιστικές εισφορές, δημιουργεί ένα βάρος που συχνά αποθαρρύνει νέες επενδύσεις.
Παρά τις έστω και περιορισμένες βελτιώσεις των τελευταίων ετών, η σταθερότητα στο φορολογικό περιβάλλον παραμένει ζητούμενο για όλους μας: οι συχνές αλλαγές σε συντελεστές και κριτήρια προκαλούν ανασφάλεια.
Εξίσου πιεστική είναι και η έμμεση φορολογία, με τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους να πλήττουν δυσανάλογα τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες δυσκολεύονται να απορροφήσουν τις αυξήσεις χωρίς να χάσουν την ανταγωνιστικότητά
τους.
Για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, το φορολογικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα άκαμπτο: η προκαταβολή φόρου, τα τέλη και το διοικητικό κόστος λειτουργούν ως εμπόδια πριν καν μια ιδέα πάρει σάρκα και οστά.
Οι δυσκολίες για τους νέους
ΟΙ ΝΕΟΙ, το δυναμικό προϊόν της χώρας μας, που θέλουν να κάνουν το πρώτο τους βήμα, συναντούν ένα περιβάλλον που μοιάζει εχθρικό.
Η γραφειοκρατία, η πολυπλοκότητα των διαδικασιών και το ακριβό ξεκίνημα λειτουργούν αποτρεπτικά σε κάθε νέα διάθεση επιχειρηματικότητας.
Στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση η εικόνα είναι ακόμη πιο δύσκολη: oι τράπεζες ζητούν εγγυήσεις που ένας νέος δεν μπορεί να προσφέρει, ενώ τα διαθέσιμα προγράμματα είναι συχνά πολύπλοκα ή περιορισμένα.
Αυτό οδηγεί πολλούς νέους να εγκαταλείπουν καινοτόμες ιδέες και να επιλέγουν ασφαλέστερες επαγγελματικές διαδρομές, που ίσως τους οδηγήσουν στην ανεργία.
Η απώλεια αυτή είναι κρίσιμη: η νέα γενιά επιχειρηματιών είναι αυτή που μπορεί να ανανεώσει την οικονομία, να δημιουργήσει νέες αγορές και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Το κόστος λειτουργίας
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ στο ενεργειακό κόστος, οι ακριβές πρώτες ύλες, οι μεταφορές και η μισθολογική πίεση δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο.
Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό με τις απαραίτητες δεξιότητες.
Το αποτέλεσμα είναι η υπολειτουργία: λιγότεροι άνθρωποι, περισσότερες ώρες, μικρότερη παραγωγικότητα.
Πράσινη και ψηφιακή πρόκληση
Η ΠΡΑΣΙΝΗ μετάβαση δεν αποτελεί επιλογή αλλά υποχρέωση. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ωστόσο, δεν έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις χωρίς ουσιαστική στήριξη.
Η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και η κυκλική οικονομία χρειάζονται φορολογικά κίνητρα και χρηματοδοτικά εργαλεία.
Η ψηφιοποίηση είναι ο δεύτερος μεγάλος άξονας. Όσες επιχειρήσεις αξιοποίησαν ψηφιακές πλατφόρμες, ηλεκτρονικές πωλήσεις και αυτοματισμούς άντεξαν καλύτερα τις κρίσεις.
Είναι απαραίτητο να υπάρξει ευρεία πρόσβαση σε επιδοτήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, ώστε οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μη μείνουν πίσω στην ψηφιακή εποχή.
Τα μέτρα που χρειάζονται τώρα
Η ΜΕΙΩΣΗ και σταθεροποίηση της φορολογίας αποτελεί προτεραιότητα. Ειδικά για νέες και μικρές επιχειρήσεις, πρέπει να προβλεφθούν ουσιαστικές ελαφρύνσεις στα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, καθώς και χαμηλότεροι συντελεστές για τα κέρδη που επανεπενδύονται.
Εξίσου σημαντική είναι η απλοποίηση της γραφειοκρατίας με ένα ενιαίο, ψηφιακό πλαίσιο που θα μειώσει το διοικητικό βάρος.
Απαραίτητη κατά την άποψή μου είναι και η εξειδικευμένη χρηματοδότηση μέσω ταμείων νεανικής επιχειρηματικότητας και μικροπιστώσεων χωρίς υπερβολικές εγγυήσεις.
Παράλληλα, χρειάζεται ένα εθνικό σχέδιο κατάρτισης με έμφαση στις ψηφιακές τεχνολογίες, στις πράσινες πρακτικές και στα τεχνικά επαγγέλματα.
Η ενίσχυση της εξωστρέφειας, με προώθηση τοπικών προϊόντων και στήριξη συμμετοχής σε διεθνείς αγορές, θα δώσει νέα ώθηση.
Ο ρόλος των Επιμελητηρίων
ΤΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ αποτελούν τον πιο άμεσο θεσμό στήριξης των επιχειρηματιών. Οφείλουν να παρέχουν πληροφόρηση, καθοδήγηση και εργαλεία για την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.
Η Ζάκυνθος, με τον τουρισμό και την τοπική παραγωγή, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο συνδυασμού παραδοσιακών κλάδων με πράσινες και ψηφιακές καινοτομίες.
Η διασύνδεση του τουρισμού με την αγροδιατροφή και η σωστή αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες ανάπτυξης και εξωστρέφειας.
Το Επιμελητήριο Ζακύνθου -όπως και όλα τα Επιμελητήρια της χώρας- πρέπει να αποτελέσει κόμβο πληροφόρησης, κατάρτισης και καθοδήγησης για την αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων.
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ στην Ελλάδα του 2025 μπορεί να γίνει μοχλός ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και δημιουργίας νέων ευκαιριών.
Αυτό προϋποθέτει θάρρος στη λήψη αποφάσεων και ένα σταθερό πλαίσιο με δίκαιη φορολογία, ουσιαστική στήριξη στους νέους, πρόσβαση σε χρηματοδότηση και επένδυση στις δεξιότητες του μέλλοντος.
Η επιχειρηματικότητα δεν είναι απλώς οικονομικός δείκτης· είναι η καρδιά της κοινωνίας και η προοπτική για τις επόμενες γενιές.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η Ελλάδα χρειάζεται πολιτικές που θα στηρίζουν έμπρακτα τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, ώστε οι προκλήσεις να μετατραπούν σε ευκαιρίες και να χτιστεί ένα βιώσιμο μέλλον για όλους.
