Τoυ Δημήτρη Τζάνα, προέδρου Βαρβακείου Ιδρύματος
ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ φέτος 200 χρόνια από τον θάνατο του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη.
Μιας προσωπικότητας που κατέχει ιδιαίτερη θέση στο κεφάλαιο των εθνικών ευεργετών, των σημαντικών αυτών Ελλήνων που έχουν προσφέρει πολλά στο ελληνικό κράτος, ιδιαίτερα κατά τον 19ο αιώνα, όταν οι ανάγκες ήταν τεράστιες.
ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ του Γεωργίου Αβέρωφ, του Ανδρέα Συγγρού, του Γρηγόρη Μαρασλή, του Ευάγγελου Ζάππα, του Γεωργίου Σίνα, του Ιωάννη Δόμπολη, του Παναγή Βαλλιάνου, του Ιωάννη Βαρβάκη και πολλών άλλων είναι συνδεδεμένα με κορυφαίες ευεργεσίες που αφορούν έργα της καθημερινής μας ζωής, όπως το Παναθηναϊκό Στάδιο, το κτήμα Συγγρού, το κτίριο του Οικονομικού Πανεπιστημίου (πρώην ΑΣΟΕΕ), το Ζάππειο, την Αθηναϊκή τριλογία της οδού Πανεπιστημίου (Ακαδημία, Πανεπιστήμιο, Εθνική Βιβλιοθήκη) και τη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή.
ΓΙΑΤΙ ΌΜΩΣ η περίπτωση του Ιωάννη Βαρβάκη ξεχωρίζει; Την εξήγηση τη δίνει ο πολυσχιδής και περιπετειώδης βίος του.
Ξεκινάει αρχικά σαν κουρσάρος και διακρίνεται σαν ριψοκίνδυνος πυρπολητής, καθώς το 1770
συμβάλλει στη νίκη των Ρώσων του ναυάρχου Ορλόφ κατά του τουρκικού στόλου στον Τσεσμέ στη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου.
Λίγα χρόνια μετά, εγκαθίσταται στο Αστραχάν, πόλη στην Κασπία Θάλασσα, και δραστηριοποιείται επιχειρηματικά με τη βοήθεια της τσαρίνας Μεγάλης Αικατερίνης.
Μεταξύ άλλων, καταφέρνει να διακινήσει το μαύρο χαβιάρι σε όλη τη Ρωσική Αυτοκρατορία και
να το εδραιώσει σαν έδεσμα της αριστοκρατίας, εφαρμόζοντας ιδιοφυείς και καινοτόμες μεθόδους.
Καθώς εξελίσσεται σε έναν από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Ρωσίας, ξεκινά τις ευεργεσίες του προς το ρωσικό κράτος.
Παράλληλα, με τη συμμετοχή του στη Φιλική Εταιρεία βοηθάει με πολλούς τρόπους την Ελληνική Επανάσταση.
Τέλος, με τη διαθήκη του λίγο πριν από το θάνατό του, το 1825, αφήνει ένα σεβαστό ποσό με στόχο τη δημιουργία «Κεντρικού Σχολείου» από το ελληνικό κράτος, έχοντας συνειδητοποιήσει τη σημασία της παιδείας για το ελληνικό έθνος, αν και ο ίδιος ήταν αγράμματος.
ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ η μυθιστορηματική ζωή του Ιωάννη Βαρβάκη που ενθάρρυνε πολλούς να κάνουν ντοκιμαντέρ για τη ζωή του εθνικού ευεργέτη, όπως η ΕΡΤ, η Cosmote, η Μηχανή του Χρόνου, αλλά και ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, που το 2012 δημιούργησε και τη διεθνή παραγωγή με τίτλο «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», με πρωταγωνιστή τον Γερμανό ηθοποιό Σεμπάστιαν Κοχ και ένα cast εκλεκτών Ελλήνων και ξένων ηθοποιών.
Το Βαρβάκειο Ίδρυμα συνέβαλε χρηματοδοτικά στη δημιουργία της ταινίας, καθώς η ταινία συνέβαλε ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστή η προσωπικότητα του Ψαριανού ευεργέτη μας.
ΜΕ ΤΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ του Ιωάννη Βαρβάκη δημιουργήθηκε η Βαρβάκειος Σχολή, που στεγάστηκε σε νεοκλασικό κτίριο στο κέντρο της Αθήνας το 1859, έργο του αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκου.
Στο κτίριο αυτό, το σχολείο λειτούργησε έως το 1944, οπότε και καταστράφηκε κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών.
Στη συνέχεια, το Βαρβάκειο λειτούργησε σε διάφορους χώρους μέχρι τη δεκαετία του 1980, όπου το σχολείο απέκτησε κτίριο στο Π. Ψυχικό που ανήκει στο Βαρβάκειο Ίδρυμα, το οποίο διαχειρίζεται το κληροδότημα του Ιωάννη Βαρβάκη.
Το Βαρβάκειο λειτουργεί επομένως αδιάλειπτα για 165 χρόνια και αποτελεί ένα από τα ιστορικά δημόσια πρότυπα σχολεία της χώρας μαζί με τη Ζωσιμαία Σχολή, την Ιωνίδειο Σχολή, το 1ο Σχολείο της Πλάκας, την Ευαγγελική Σχολή και τα Ανάβρυτα.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ της πολύχρονης λειτουργίας του, το Βαρβάκειο υπηρέτησε υποδειγματικά το όραμα του ιδρυτή του Ιωάννη Βαρβάκη χάρις στους εξαιρετικούς καθηγητές που δίδαξαν και συνεχίζουν να διδάσκουν στο σχολείο.
Στο Δημόσιο αυτό Πρότυπο Σχολείο φοιτούσαν ανέκαθεν μαθητές από όλα τα κοινωνικά στρώματα, δίνοντας επομένως την ευκαιρία να εισαχθούν παιδιά με δεξιότητες, ανεξάρτητα από τα εισοδήματα των οικογενειών τους, μετά από αδιάβλητες εξετάσεις κατά το μεγαλύτερο διάστημα της λειτουργίας του.
Στο διάστημα αυτό, το Βαρβάκειο έχει τροφοδοτήσει την κοινωνία με αποφοίτους του που έχουν διακριθεί σε όλους τους επιστημονικούς, κοινωνικούς και επαγγελματικούς στίβους στην
Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ονόματα όπως του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Αγίου Νεκταρίου, του Γεώργιου Δροσίνη, του Δημήτρη Αιγινήτη, του Αντώνη Σαμαράκη, του Νικόλαου Πλαστήρα, του Αλέξανδρου Παπάγου, του Δημήτρη Μητρόπουλου, του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, του Κώστα Αξελού, του Κωνσταντίνου Τσάτσου, του Γιάγκου Πεσμαζόγλου, του Βλάση Κανιάρη, του Άρη Κωνσταντινίδη, του Ευάγγελου Αβέρωφ, του Γιώργου Παπαστεφάνου, του Φρέντυ Γερμανού, του Κωνσταντίνου Αλαβάνου, του Θάνου Δημόπουλου, του Χρήστου Παπαδημητρίου, της Ελίζας Κονοφάγου, του Παύλου και του Αλέξανδρου Ελευθεριάδη, του Κωνσταντίνου και του Νικόλαου Δασκαλάκη και του Τίτου Πατρίκιου, υπήρξαν, μεταξύ άλλων, απόφοιτοι της Βαρβακείου Σχολής.
ΤΟ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ αυτό Δημόσιο Πρότυπο Σχολείο συνεχίζει και σήμερα να επιτελεί τον ευεργετικό του ρόλο στην ελληνική κοινωνία, καθώς πλειάδα αποφοίτων του συνεχίζουν να διακρίνονται σε όλους τους στίβους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Θεωρούμε λοιπόν ότι το Βαρβάκειο δικαιούται να διεκδικεί τον ρόλο της ναυαρχίδας μεταξύ όλων των δημόσιων προτύπων σχολείων της χώρας, με τον θεσμό των προτύπων να αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς που αποδεδειγμένα έχει ευεργετήσει την ελληνική κοινωνία.
