Του Νικόλα Φαραντούρη, Ευρωβουλευτής, μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας, Προϋπολογισμού, Συνταγματικών Υποθέσεων και Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
ΤΟ ΠΡΟΣΦΑΤΟ μπλακάουτ στην Ιβηρική χερσόνησο μας υπενθυμίζει με τον πιο πανηγυρικό τρόπο πόσο ευάλωτες μπορούν να γίνουν οι κοινωνίες μας όταν αποδυναμώνονται ή πλήττονται κρίσιμες υποδομές κρίσιμων (κοινωνικών) αγαθών, όπως αυτές που εξασφαλίζουν την αδιάκοπη παροχή ενέργειας.
ΜΠΟΡΕΙ η Ισπανία και η Πορτογαλία να έμειναν χωρίς ρεύμα για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, ωστόσο η διακοπή παρέλυσε το σύνολο της κοινωνικής δραστηριότητας: παρέλυσε τις μετακινήσεις και τις μεταφορές, τις οικιακές συσκευές και τους υπολογιστές, έθεσε τις επιχειρήσεις σε ακινησία, διέκοψε τη λειτουργία των ανελκυστήρων, έβγαλε εκτός λειτουργίας τα φανάρια και προκάλεσε χάος στους δρόμους και στα αεροδρόμια, τα νοσοκομεία και τα σχολεία.
ΤΑ ΑΙΤΙΑ της κατάρρευσης των δικτύων ηλεκτροδότησης δεν είναι ακόμα γνωστά. Μπορεί να οφείλεται σε αμιγώς τεχνικούς λόγους, ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές στην Ευρώπη δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο μιας κυβερνοεπίθεσης.
Όποια κι αν είναι η αιτία, το απρόσμενο αυτό περιστατικό πρέπει να προβληματίσει την Ε.Ε. για τη σημασία της ασφάλειας των υποδομών.
ΩΣ ΜΕΛΟΣ της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχω την αρμοδιότητα και την ευθύνη να παρακολουθώ τις εξελίξεις και να συνδιαμορφώνω τους κανόνες που ισχύουν στον συγκεκριμένο τομέα.
ΣXΕΔΟΝ προφητικά, σε τοποθέτησή μου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον περασμένο Φεβρουάριο στο Στρασβούργο, είχα επισημάνει με τον πιο έντονο τρόπο ότι «η ασφάλεια της Ευρώπης δεν σημαίνει μόνο πολυδάπανες προμήθειες εξοπλιστικών συστημάτων, αλλά περιλαμβάνει την ασφάλεια δικτύων και κρίσιμων υποδομών, την ψηφιακή ανθεκτικότητα, την κυβερνοάμυνα και την τεχνολογική αυτονομία».
Τότε, οι ανησυχίες που εξέφρασα είχαν μια απόσταση από την κυρίαρχη αντίληψη που εστίαζε αποκλειστικά σε οπλικά συστήματα και εξοπλισμούς. Σήμερα, όμως, αποδεικνύεται ότι ο κίνδυνος ψηφιακής αστοχίας ή ενός υβριδικού πολέμου ή μιας κυβερνοεπίθεσης μπορεί να έχει εξίσου οδυνηρές συνέπειες με τον συμβατικό πόλεμο.
ΕΠΟΜΕΝΩΣ, πρέπει να γίνει κατανοητό στους κύκλους των Βρυξελλών, αλλά και στους πολίτες ότι οι έννοιες της ασφάλειας και της άμυνας είναι αλληλένδετες και αλληλεξαρτώμενες και όχι μονοσήμαντες.
Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπολογίσει ότι η ετήσια ζημιά που προκαλούν οι κυβερνοεπιθέσεις παγκοσμίως ξεπερνά τα 5 τρισεκατομμύρια ευρώ. Σχεδόν το 20% των επιθέσεων
αυτών πλήττουν οργανισμούς της δημόσιας διοίκησης, έναν τομέα απαραίτητο για τις δημόσιες υπηρεσίες και την ασφάλεια.
Οι δε επιθέσεις γίνονται όλο και πιο εξελιγμένες, με στόχο ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγεία και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
ΕΑΝ ΔΕΝ είμαστε θωρακισμένοι απέναντι σε αυτού του τύπου τις απειλές, οι συνέπειες μιας επίθεσης θα είναι σοβαρές και εξαιρετικά επιζήμιες.
Ζωτικές λειτουργίες της κοινωνίας θα διακοπούν βίαια, όπως συνέβη στην Ισπανία, και μέχρι να αποκατασταθούν, οι πολίτες θα αντιμετωπίζουν ελλείψεις αγαθών και υπηρεσιών.
Εξάλλου, στην πραγματικότητα, αυτές οι επιθέσεις αποσκοπούν στη διατάραξη της κοινωνικής συνοχής και στην πρόκληση σοβαρού ρήγματος στο εσωτερικό της κρατών-μελών και της Ευρώπης.
Η ΣΥΓΚΥΡΙΑ μάς καλεί να αναλάβουμε πρωτοβουλίες που θα αντιμετωπίζουν τέτοιες απειλές, είτε ψηφιακές είτε φυσικές.
Ζούμε σε μία εποχή κλιμακούμενων εντάσεων και κυοφορούμενων συγκρούσεων. Το Ουκρανικό παραμένει ανοικτή πληγή επί ευρωπαϊκού εδάφους, η Συρία παραμένει ασταθής κάτω από τη διακυβέρνηση πρώην τζιχαντιστών, η Τουρκία επιδίδεται σε επικίνδυνες αναθεωρητικές ακροβασίες και οι διεθνείς εμπορικές σχέσεις εξελίσσονται σε πεδίο τριβής και αστάθμητο γεωπολιτικό παράγοντα.
ΕΠΟΜΕΝΩΣ, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να εστιάσει όχι αποκλειστικά στην ασφάλεια και άμυνα των συνόρων, αλλά σε μία πολιτική ασφαλείας και ανθεκτικότητας στο εσωτερικό. Να προωθήσει τις απαραίτητες επενδύσεις και να ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών.
ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ασφάλειας & Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιμένω στην καλύτερη προετοιμασία, τόσο σε ενωσιακό όσο σε και εθνικό επίπεδο, για πιθανές κρίσεις, με την ενίσχυση των τεχνολογικών μέσων πρόβλεψης και πρόληψης και την υποστήριξη των συστημάτων υγείας.
ΕΙΔΙΚΑ η Ελλάδα, που φυλά τις ευρωπαϊκές Θερμοπύλες, έχει έναν παραπάνω λόγο να αναζητήσει καινοτόμες μεθόδους ασφαλείας για να αυξήσει την ανθεκτικότητά της σε ασύμμετρες απειλές και να προστατεύσει αποτελεσματικά τους Έλληνες πολίτες.
Και αυτό προϋποθέτει ορθότερες προτεραιότητες, καλύτερη κατανομή κονδυλίων, χρηστή διαχείριση των πόρων και περιφερειακή συνεργασία.
