Οι προκλήσεις, η αμφισβήτηση θεσμών και το κοινωνικό αποτύπωμα που δεν αμφισβητείται. Mεσούσης της εισαγγελικής έρευνας για μια υπόθεση που φέρεται να στοίχισε στο ελληνικό δημόσιο 3 δισ. ευρώ από υπερτιμολόγηση φαρμάκων, η δικογραφία που έχει σχηματιστεί για την υπόθεση Novartis εκ των πραγμάτων εγείρει ζητήματα που έχουν να κάνουν και με την αμφισβήτηση των θεσμών.
Μέχρι ωστόσο να ολοκληρωθεί η έρευνα και να αποδοθούν ευθύνες έχει ενδιαφέρον να αξιολογηθεί τόσο η προσέγγιση των προκλήσεων από την τρέχουσα διοίκηση της Novartis Hellas όσο και η αξία που δημιουργούν στην ελληνική οικονομία και την κοινωνία ευρύτερα οι περίπου 430 υπάλληλοι, μεταξύ των οποίων ερευνητές & γιατροί, της Νο1 φαρμακευτικής εταιρείας στη χώρα.
Η Susanne Kohout, ιστορικό στέλεχος της πολυεθνικής, η οποία ανέλαβε πρόεδρος και CEO της Novartis Hellas στα μέσα του 2017, ηγείται μιας στρατηγικής με επίκεντρο τους ασθενείς, όπως αναφέρει η ίδια. Η εταιρεία επιστρέφει το 35% των συνολικών της εσόδων στην ελληνική οικονομία και μαζί με μια ομάδα εξειδικευμένων επαγγελματιών παρακολουθεί και μετρά την κοινωνική απόδοση αυτών των επενδύσεων.
Όπως αναφέρει η κ. Kohout σε συνέντευξή της στη «N», μιλώντας για τη στρατηγική της εταιρείας μεσούσης της έρευνας των αρχών για την «υπόθεση Novartis»: «Η εταιρία μας στέκεται διαρκώς στο πλευρό της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, παρά τις προκλήσεις και τους αιφνιδιασμούς που αντιμετωπίζει η βιομηχανία φαρμάκου στην Ελλάδα γενικότερα. Στο επίκεντρο της στρατηγικής μας είναι πάντα η πραγμάτωση της αποστολής μας: να βοηθάμε τους ανθρώπους να ζουν περισσότερο και καλύτερα. Μέσω των επιχειρησιακών μονάδων Novartis & Sandoz διαθέτουμε στην ελληνική αγορά περίπου 90 σκευάσματα, συμπεριλαμβανομένων καινοτόμων θεραπειών, βιοομοειδών και γενοσήμων, ώστε να παρέχουμε πρόσβαση στη θεραπεία για όλους τους πολίτες.
Επενδύουμε στη δύναμη της επιστημονικής καινοτομίας και της ψηφιακής τεχνολογίας για να αναπτύξουμε νέες θεραπευτικές λύσεις σε αναδυόμενες ιατρικές ανάγκες, καθώς και τρόπους ώστε αυτές οι θεραπείες να παρέχονται σε περισσότερους ασθενείς το συντομότερο δυνατό. Ταυτόχρονα εστιάζουμε στην ενίσχυση μια εργασιακής κουλτούρας συνεχούς ανάπτυξης και ενθάρρυνσης των ανθρώπων μας, που αποτελούν και το σημαντικότερο κεφάλαιο της Novartis. Τέλος, καθώς η επιχειρηματική μας ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βιωσιμότητα των κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, συνεχίζουμε το έργο μας και στο πεδίο της κοινωνικής υπευθυνότητας. Οι προτεραιότητές μας αφορούν τη διεύρυνση της πρόσβασης στην υγεία και την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, με έμφαση στην υποστήριξη των νέων ανέργων, που αποτελεί και το νο1 κοινωνικό ζήτημα στην Ελλάδα».
Οι επενδύσεις
Η εταιρεία επενδύει σημαντικά κεφάλαια στην ελληνική αγορά και όπως αναφέρει η κ. Kohout «η Novartis Hellas στέκεται στο πλευρό του Έλληνα ασθενούς και της ελληνικής κοινωνίας εδώ και 22 χρόνια. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι το 2016-2017, η Novartis Hellas επέστρεψε στην εθνική οικονομία 293,1 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 35% των συνολικών ετήσιων εσόδων της. Μέσω της Έρευνας και της Ανάπτυξης, της καταβολής φόρων, της μισθοδοσίας περισσότερων από 400 εργαζόμενους, κοινωνικών προγραμμάτων & υποστήριξης 34 συλλόγων ασθενών.
Ειδικότερα, οι επενδύσεις μας σε έρευνα και ανάπτυξη, για τη διεξαγωγή 207 κλινικών μελετών για τα έτη 2016 και 2017, έφτασαν τα 14,6 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, επενδύουμε στη χώρα σε συνεργασία με ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες (36,5 εκατ. ευρώ για το 2016-2017), όπως επίσης το ποσοστό έμμεσων αγορών από εγχώριους προμηθευτές ανήλθε στο 95,7% για το 2017. Με επίκεντρο τους ασθενείς, η δέσμευσή μας στη χώρα παραμένει ισχυρή ώστε να συνεχίζουμε να επιστρέφουμε αξία στην κοινωνία και να εργαζόμαστε με στόχο ένα βιώσιμο μέλλον».
Ρωτήσαμε την κ. Kohout για τις επιστημονικές καινοτομίες που έχει η εταιρεία στο χαρτοφυλάκιό της και τι αναμένεται να επιστρέψει ως αξία στην ελληνική αγορά, για να πάρουμε την απάντηση: «Στόχος της Novartis είναι η δημιουργία αξίας που βασίζεται στην καινοτομία. Νιώθω ιδιαίτερα περήφανη που εργάζομαι για περισσότερα από 20 χρόνια σε μια εταιρεία με ισχυρό επιστημονικό αποτύπωμα και της οποίας οι θεραπείες έχουν αλλάξει την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων προς το καλύτερο.
Για το 2019 η επιχειρησιακή μονάδα της Novartis Pharmaceuticals στην Ελλάδα εστιάζει σε 4 χρόνιες νόσους με πολύ μεγάλο φορτίο για τους ασθενείς, στις οποίες υπάρχει σημαντική θεραπευτική πρόοδος: την καρδιακή ανεπάρκεια, την ψωρίαση, την αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα και την ημικρανία. Η επιχειρησιακή μονάδα Ογκολογίας και Αιματολογίας εστιάζει στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού, στη λευχαιμία και στο μελάνωμα, όπου και εκεί υπάρχουν πολλά καλά νέα για τους πάσχοντες. Αντιστοίχως η Sandoz εστιάζει στις θεραπευτικές κατηγορίες της ανοσολογίας και της ογκολογίας με το επικείμενο λανσάρισμα 5 βιοομοειδών σκευασμάτων. Οι τελευταίες συναρπαστικές μας εξελίξεις αφορούν σε εξατομικευμένες γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες. H Νovartis επενδύει και είναι πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα, πρόσφατα μάλιστα απέσπασε βραβείο στην κατηγορία “Καλύτερο Βιοτεχνολογικό Προϊόν” των Prix Galien Greece 2019, που πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο 2019.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι σύντομα και οι Έλληνες ασθενείς θα έχουν πρόσβαση σε τέτοιες κατηγορίες καινοτόμων θεραπειών».
Οι άνθρωποι
Αυτή τη στιγμή, η Novartis στην Ελλάδα απασχολεί πάνω από 430 εργαζόμενους και αναγνωρίζει ότι η επίτευξη των επιχειρηματικών της στόχων στηρίζεται σε αυτούς. Γι’ αυτό, όπως σημειώνει η κ. Kohout, η εταιρεία προσβλέπει στη δημιουργία ενός άριστου εργασιακού περιβάλλοντος με στρατηγικές προσέλκυσης, ανάπτυξης και διατήρησης του ανθρώπινου δυναμικού και παρέχοντας ευκαιρίες για περαιτέρω ανάπτυξη των ικανοτήτων τους. Όταν της ζητήσαμε να εξειδικεύσει αυτές τις πολιτικές είπε ότι «η εταιρεία δίνει μεγάλη σημασία στην επαγγελματική εξέλιξη των ανθρώπων της μέσα από προγράμματα εκπαίδευσης & συμμετοχής σε καινοτόμα projects, που ενισχύουν μια κουλτούρα συνεχούς μάθησης.
Ταυτόχρονα επιβραβεύουμε και δίνουμε κίνητρα στους εργαζομένους με αντικειμενικό και ισορροπημένο τρόπο, βάσει της προσωπικής διαδικασίας αξιολόγησης. Εστιάζοντας στην ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, εφαρμόζουμε μια σειρά ενεργειών όπως ευέλικτο ωράριο, δυνατότητα εργασίας από το σπίτι, καθώς και προγράμματα υποστήριξης υγείας, οικογένειας και εργαζομένων. Πρόσφατα ανακοινώσαμε τη σταδιακή εφαρμογή μιας νέας πολιτικής για τις γονικές άδειες σε παγκόσμιο επίπεδο: η Νοvartis θα προσφέρει ίση γονική άδεια σε όλους τους νόμιμους γονείς που αποκτούν παιδί μέσω γέννησης, παρένθετης μητέρας ή υιοθεσίας, ανεξαρτήτως φύλου».
H αξία που επιστρέφει
Εν κατακλείδι, η αξία που επιστρέφει στην ελληνική οικονομία και κοινωνία είναι σημαντική. «Με βάση τα στοιχεία του τελευταίου κοινωνικού μας απολογισμού, το ποσοστό επιστροφής επένδυσης στην ελληνική οικονομία και κοινωνία αποτελεί το 35% των συνολικών ετήσιων εσόδων της εταιρείας. Στη Novartis όμως είναι εξίσου σημαντική η αξιολόγηση της κοινωνικής απόδοσης των ενεργειών μας. Μέσα από ειδικές μελέτες SROI οι οποίες έλαβαν χώρα το 2018 για τρία προγράμματα ευαισθητοποίησης & πρόληψης, είδαμε ότι ο βαθμός αποδοχής αυτών των πρωτοβουλιών από τους πολίτες, τις οικογένειές τους και τις τοπικές κοινωνίες είναι υψηλός. Συγκεκριμένα η Novartis δημιούργησε περίπου 2 ευρώ κοινωνικής αξίας για κάθε 1 ευρώ που επένδυσε στις αντίστοιχες πρωτοβουλίες. Τα αποτελέσματα αυτά, μας κάνουν να νιώθουμε ιδιαίτερα περήφανοι και μας δίνουν κίνητρο να συνεχίσουμε το έργο μας για καλύτερη ποιότητα ζωής όλων των συμπολιτών μας» καταλήγει η κ. Kohout.