Η πιο ελπιδοφόρα προσπάθεια μέχρι στιγμής για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα ενισχύθηκε καθώς ανώτατα στελέχη από το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις την Τετάρτη, μετά την παράδοση από τη Χαμάς των καταλόγων ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων προς ανταλλαγή.
Με το σχέδιο 20 σημείων του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να εμφανίζεται πιο κοντά από οποιαδήποτε προηγούμενη προσπάθεια για τη διακοπή των εχθροπραξιών, οι αντιπροσωπείες αναβάθμιζαν την παρουσία τους στις έμμεσες συνομιλίες, που ξεκίνησαν τη Δευτέρα στην αιγυπτιακή παραθεριστική πόλη Σαρμ ελ-Σέιχ.
Στις διαπραγματεύσεις συμμετείχαν ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Ουίτκοφ και ο Ισραηλινός Υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ, στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, όπως ανέφεραν ισραηλινές και παλαιστινιακές πηγές.
Στις συνομιλίες συμμετείχε επίσης ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ-Θάνι, παραδοσιακού μεσολαβητή, σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές.
Τουρκία: Οι συνομιλίες προχωρούν
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και της παλαιστινιακής μαχητικής οργάνωσης Χαμάς έχουν σημειώσει «σημαντική πρόοδο» και ότι θα κηρυχθεί κατάπαυση πυρός αν επιτευχθεί θετικό αποτέλεσμα.
Ο Τραμπ εξέφρασε επίσης αισιοδοξία για πρόοδο προς μια συμφωνία την Τρίτη, ενώ ευρωπαϊκές, αραβικές και άλλες χώρες θα συναντηθούν στο Παρίσι την Πέμπτη για να συζητήσουν τη μεταπολεμική διαχείριση της Γάζας, με πιθανή εκπροσώπηση από την Ουάσινγκτον, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Ωστόσο, κρίσιμες λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς, όπως ο χρόνος εφαρμογής, η μεταπολεμική διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας και η τύχη της Χαμάς.
Οι αρχές της Γάζας αναφέρουν ότι έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 67.000 άνθρωποι και μεγάλο μέρος της περιοχής έχει ισοπεδωθεί από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε την στρατιωτική του αντίδραση στην επίθεση της Χαμάς πριν από δύο χρόνια. Περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 251 μεταφέρθηκαν όμηροι πίσω στη Γάζα, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, με τους 20 από τους 48 ομήρους που παραμένουν αιχμάλωτοι να θεωρούνται ζωντανοί.
Παρέδωσε λίστες ομήρων οι Χαμάς
Η Χαμάς δήλωσε ότι παρέδωσε τους καταλόγους ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων για ανταλλαγή και εμφανίζεται αισιόδοξη για τις συνομιλίες μέχρι στιγμής.
Ο κατάλογος των Παλαιστινίων που θέλει η Χαμάς να αφεθούν ελεύθεροι αναμένεται να περιλαμβάνει ορισμένους από τους πιο εξέχοντες κρατούμενους που έχουν φυλακιστεί ποτέ από το Ισραήλ, των οποίων η απελευθέρωση είχε αποκλειστεί σε προηγούμενες κατάπαυσεις πυρός.
Σύμφωνα με πηγή κοντά στις συνομιλίες, η λίστα περιλαμβάνει τον Μαρουάν αλ-Μπαργκούτι, ηγέτη του κινήματος Φατάχ, και τον Αχμέτ Σαάδατ, επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Και οι δύο εκτίουν πολλαπλές ισόβιες ποινές για συμμετοχή σε επιθέσεις που σκότωσαν Ισραηλινούς.
Ποιοι είναι οι στόχοι των διαπραγματεύσεων
Η Χαμάς δήλωσε ότι οι έμμεσες συνομιλίες επικεντρώνονται προς το παρόν σε τρία ζητήματα: τη διακοπή της σύγκρουσης, την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και τη συμφωνία ανταλλαγής ομήρων.
Η οργάνωση έχει αρνηθεί μέχρι στιγμής να συζητήσει την απαίτηση του Ισραήλ να παραδώσει τα όπλα της, κάτι που, σύμφωνα με παλαιστινιακή πηγή, η Χαμάς θα απορρίψει όσο οι ισραηλινές δυνάμεις καταλαμβάνουν παλαιστινιακά εδάφη.
Δύο πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες επιβεβαίωσαν ότι τα αγκάθια περιλαμβάνουν τον μηχανισμό για την ισραηλινή απόσυρση, με τη Χαμάς να ζητά σαφές χρονοδιάγραμμα συνδεδεμένο με την απελευθέρωση των ομήρων και εγγυήσεις πλήρους απόσυρσης των ισραηλινών δυνάμεων.
Μείωση των ισραηλινών επιθέσεων
Στη Γάζα, το Ισραήλ έχει μειώσει την στρατιωτική του εκστρατεία κατόπιν αιτήματος του Τραμπ, αλλά δεν έχει σταματήσει πλήρως τις επιθέσεις. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι δυνάμεις του σκότωσαν αρκετούς μαχητές στη Γάζα, οι οποίοι φέρονται να κατευθύνονταν για να επιτεθούν σε Ισραηλινούς στρατιώτες.
Οι αρχές υγείας της Γάζας ανέφεραν οκτώ νεκρούς από ισραηλινές επιθέσεις τις τελευταίες 24 ώρες, ο χαμηλότερος απολογισμός των τελευταίων εβδομάδων. Οι ημερήσιοι θάνατοι τον προηγούμενο μήνα είχαν φτάσει περίπου δέκα φορές υψηλότερους καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις προχωρούσαν στην πόλη της Γάζας.
«Ελπίζουμε στον Θεό ότι η κατάπαυση πυρός θα γίνει το συντομότερο δυνατό, γιατί οι άνθρωποι δεν αντέχουν άλλο τη δυστυχία», δήλωσε ο Τζεχάντ αλ-Σαγκνόμπι, του οποίου το σπίτι καταστράφηκε στη συνοικία Σάμπρα της πόλης της Γάζας.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Άλλος συμμετέχων στις συνομιλίες ήταν ο Τούρκος επικεφαλής υπηρεσιών πληροφοριών Ιμπραήμ Καλίν, σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές, υποδηλώνοντας τον αυξανόμενο ρόλο της Τουρκίας, μέλους του ΝΑΤΟ με στενές επαφές με τη Χαμάς. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι ο Τραμπ ζήτησε από την Τουρκία να βοηθήσει να πειστεί η Χαμάς να αποδεχθεί τη συμφωνία.
Διεθνείς προοπτικές και διακυβέρνηση της Γάζας
Το σχέδιο του Τραμπ προβλέπει έναν διεθνή φορέα υπό την ηγεσία του Τραμπ και με συμμετοχή του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ για τη μεταπολεμική διαχείριση της Γάζας. Οι αραβικές χώρες που υποστηρίζουν το σχέδιο λένε ότι πρέπει να οδηγήσει σε eventual ανεξαρτησία για ένα παλαιστινιακό κράτος, κάτι που ο Νετανιάχου λέει ότι δεν θα συμβεί ποτέ.
Δεν υπάρχει σαφής ένδειξη για το ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν τελειώσει ο πόλεμος. Ο Νετανιάχου, ο Τραμπ, οι δυτικές και αραβικές χώρες έχουν αποκλείσει κάθε ρόλο για τη Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα από το 2007.
Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι θα παραδώσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό την εποπτεία της Παλαιστινιακής Αρχής και με στήριξη αραβικών και μουσουλμανικών χωρών. Απορρίπτει οποιονδήποτε ρόλο για τον Μπλερ ή ξένη διακυβέρνηση της Γάζας.
Διεθνής κατακραυγή και αντιδράσεις
Η παγκόσμια οργή για την επίθεση του Ισραήλ έχει κλιμακωθεί. Πολλοί ειδικοί σε θέματα δικαιωμάτων, ακαδημαϊκοί και έρευνα των Ηνωμένων Εθνών υποστηρίζουν ότι πρόκειται για γενοκτονία. Το Ισραήλ χαρακτηρίζει τις ενέργειές του αυτοάμυνα μετά την επίθεση της Χαμάς το 2023.
Με πληροφορίες από Reuters
