Ανεβαίνει ο διπλωματικός πυρετός για τη Γάζα καθώς στο τραπέζι των έμμεσων διαπραγματεύσεων, οι οποίες συνεχίζονται για τρίτη ήμερα, θα καθίσουν σήμερα, το Κατάρ, η Τουρκία καθώς και η αμερικανική αντιπροσωπεία με τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς είναι ο Χαλίλ αλ-Χάγια, ο άνθρωπος που κάποτε προσπάθησε να πείσει το Ιράν και τη Χεζμπολάχ να συμμετάσχουν στην σφαγή της 7ης Οκτωβρίου 2023 που πυροδότησε τον πόλεμο, παρατηρούν οι Sunday Times. Δύο χρόνια μετά, ο ίδιος άνθρωπος ηγείται της αντιπροσωπείας της Χαμάς στην Αίγυπτο.
Σύμφωνα με το βρετανικό δημοσίευμα, ο ηγέτης της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, που σκοτώθηκε πέρυσι, του είχε αναθέσει ένα πολύ συγκεκριμένο καθήκον: να σύρει τη Χεζμπολάχ και το Ιράν στον πόλεμο με το Ισραήλ.
Ο πόλεμος που όμως ξεκίνησε αρχικά στη Γάζα «μεταδόθηκε» στον Λίβανο και το Ιράν, με τον Ισραήλ να σκοτώνει το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής διοίκησης του Ιράν και να καταστρέφει τη Χεζμπολάχ.
Και ο ίδιος ο Χαλίλ αλ-Χάγια βρέθηκε στο στόχαστρό του. Αλλά γλίτωσε από τύχη. Τον περασμένο μήνα, ο ίδιος και άλλα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας της Χαμάς επέζησαν από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, που είχε ως στόχο να «αποκεφαλίσει» την παλαιστινιακή ομάδα.
Αντ’ αυτού, η επίθεση στο έδαφος του Κατάρ κατάφερε να αυξήσει την αμερικανική πίεση τόσο προς τη Χαμάς όσο και προς το Ισραήλ να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ποιος είναι
Ο Χαλίλ αλ-Χάγια γεννήθηκε στη Γάζα το 1960, μόλις επτά χρόνια πριν το Ισραήλ κατακτήσει την περιοχή από την Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών.
Εντάχθηκε στη Χαμάς λίγο μετά την ίδρυση της ομάδας το 1987 και έχει συλληφθεί αρκετές φορές από τον ισραηλινό στρατό.
Τελικά έφυγε από τη Γάζα για να ενταχθεί στην ηγεσία της Χαμάς που βρίσκεται στο εξωτερικό, αλλά την επισκεπτόταν συχνά και έγινε στενός έμπιστος του Γιαχία Σινουάρ.
Ο Σινουάρ ήταν ο «αρχιτέκτονας» της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου και είχε εμπιστευτεί τα σχέδιά του σε λίγα άτομα από την πολιτική ηγεσία της Χαμάς. Σύμφωνα με έγγραφα που έχει στην κατοχή του ο ισραηλινός στρατός, ο Σινουάρ είχε στείλει τον αλ-Χάγια να συναντηθεί με Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές και τον Χασάν Νασράλα, τον ηγέτη της Χεζμπολάχ που σκοτώθηκε πέρυσι, για να συζητήσουν το ενδεχόμενο συντονισμένης επίθεσης.
Δεν είναι σαφές εάν συμφώνησαν. Πάντως, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες κατέληξαν αργότερα στο συμπέρασμα ότι το Ιράν δεν είχε ενημερωθεί για τον χρόνο της επίθεσης.
Με τον θάνατο του Σινουάρ πέρυσι, ο αλ-Χάγια, ο οποίος είχε ηγηθεί προηγούμενων διαπραγματεύσεων για κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ το 2009 και το 2014, έγινε ο de facto επικεφαλής της ομάδας.
Διπλωματικές πηγές τον χαρακτηρίζουν πιο μετριοπαθή από τον Σινουάρ και πιο πρόθυμο να επιδεικνύει ευελιξία στις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ.
Παρά τον ρόλο του στον σχεδιασμό της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, ο ίδιος έχει υποστηρίξει ότι η επιχείρηση ξέφυγε πάρα πολύ καθώς προοριζόταν να είναι μια περιορισμένη επίθεση εναντίον μόνο στρατιωτών. Λίγο μετά την 7η Οκτωβρίου, δικαιολόγησε πάντως την επίθεση ως απαραίτητη για να «αλλάξει ολόκληρη την εξίσωση και όχι απλώς να υπάρξει σύγκρουση». «Καταφέραμε να θέσουμε ξανά το παλαιστινιακό ζήτημα στο τραπέζι και τώρα κανείς στην περιοχή δεν βιώνει ηρεμία», είχε πει.
Μένει να δούμε πόσο δεκτικός θα είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων καθώς η ειρηνευτική πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ καλεί την ομάδα να αφοπλιστεί και τους ηγέτες της να εξοριστούν. Ο ίδιος έχει ελάχιστες επιλογές: η εναλλακτική, προειδοποίησε ο Αμερικανός πρόεδρος, είναι η «εξόντωση».
