Τoυ Χρήστου Σταϊκούρα, βουλευτή Φθιώτιδας Ν.Δ., καθηγητή ΟΠΑ
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ για τη θέση και τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας μέσα σε ένα παγκοσμίως ασταθές και αβέβαιο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό περιβάλλον είναι εξαιρετικά επίκαιρη, αλλά και περίπλοκη.
Γιατί, πράγματι, ζούμε την κορύφωση μιας εποχής που τα δεδομένα αλλάζουν, οι βεβαιότητες κλονίζονται, οι σταθερές ελαχιστοποιούνται, οι ισορροπίες δοκιμάζονται.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε συνθήκες ραγδαίων αλλαγών. Η ρευστοποίηση όλων των πτυχών του πραγματικού κόσμου επιφέρει μικρές ή μεγάλες κρίσεις στις οικονομίες, αστάθειες στις κοινωνίες, γεωπολιτικές εντάσεις, ενεργειακές και κλιματικές ανασφάλειες. Στις κοινωνίες προκαλούν ανασφάλεια, απογοήτευση, ορισμένες δε φορές και οργή.
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ στην Ουκρανία τείνει να αλλάξει τη γεωγραφία της Ευρώπης, οι εφοδιαστικές αλυσίδες διαταράσσονται, το κόστος της ενέργειας διογκώνεται, η βιομηχανία πιέζεται, οι αγορές είναι πιο νευρικές.
Προσθέστε και τον -επίμονα- υψηλό πληθωρισμό, που επηρεάζει αρνητικά και σημαντικά το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
ΚΑΙ ΠΑΝΩ σε αυτά η κλιματική κρίση. Ακραία καιρικά φαινόμενα, φυσικές καταστροφές, τεράστια πλήγματα σε καλλιέργειες, υποδομές, περιουσίες. Μια απειλή που δεν είναι θεωρητική, αλλά επαναλαμβανόμενη πραγματικότητα, που επηρεάζει -και αυτή- την
κοινωνική συνοχή. Η αντιμετώπισή της απαιτεί, ταυτόχρονα, μετριασμό (mitigation) των επιπτώσεών της και προσαρμογή (adaptation) της υφιστάμενης κατάστασης.
ΜΕΣΑ ΣΕ ΑΥΤΟ το σκηνικό, η Ευρώπη δοκιμάζεται όσο ποτέ. Στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, κυριαρχεί η πολιτική ρευστότητα. Στη Γερμανία υπάρχουν σημάδια κόπωσης. Παράλληλα σε αρκετές χώρες ενισχύονται οι μη συστημικές δυνάμεις, δυσκολεύοντας τη λήψη κοινών αποφάσεων και κάνοντας τη συναίνεση πιο εύθραυστη.
ΚΑΙ ΜΕΣΑ σε όλα αυτά, η Ευρώπη καλείται, άμεσα και αποφασιστικά, να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της στον παγκόσμιο χάρτη. Ρόλος που σήμερα, πολλές φορές, δυστυχώς είναι περιθωριακός.
Με ευρύτερες εξελίξεις στον χώρο της Μεσογείου, με μια νέα αμερικανική πολιτική που τείνει να αμφισβητήσει πολλές μεταπολεμικές σταθερές, με το δίκαιο του ισχυρότερου να τείνει να κυριαρχεί, με τους κανόνες διεθνούς δικαίου συχνά να αγνοούνται, με ενισχυμένο τον ρόλο της Κίνας και της Ινδίας, η Ευρώπη δείχνει αμήχανη, απροετοίμαστη ή, στην καλύτερη περίπτωση, να προχωρά με αργούς ρυθμούς, με εξαίρεση τις περιόδους κρίσεων.
ΣΕ ΑΥΤΕΣ τις πολύπλοκες και πολυπαραγοντικές συνθήκες, η Ελλάδα τα τελευταία 6 χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα σταθερότητας και προόδου, έπειτα από μια δεκαετία διαδοχικών
κρίσεων και μνημονίων.
Στο δημοσιονομικό πεδίο, από ελλείμματα περάσαμε σε πλεονάσματα. Το δημόσιο χρέος, σε σχέση με το ΑΕΠ, μειώνεται με τον ταχύτερο ρυθμό στην Ευρώπη.
Τα δάνεια του ΔΝΤ και τα δάνεια του θεσμικού τομέα αποπληρώνονται πρόωρα. Η οικονομία αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς, υψηλότερους από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Η ανεργία έχει μειωθεί αισθητά. Ο τουρισμός σημειώνει επιτυχίες. Η ναυτιλία μας παραμένει παγκόσμια δύναμη. Οι εξαγωγές μας ενισχύονται σημαντικά. Η χώρα προσελκύει διεθνείς επενδύσεις. Οι πιστοληπτικοί οίκοι μας επανέφεραν στην επενδυτική βαθμίδα. Όλα αυτά δεν έγιναν τυχαία.
Είναι αποτέλεσμα θυσιών της κοινωνίας, αλλά και μιας συνετής οικονομικής πολιτικής, που συνδυάζει την οικονομική αποτελεσματικότητα με την κοινωνική δικαιοσύνη.
ΌΜΩΣ, δεν ωραιοποιούμε την κατάσταση. Ο πληθωρισμός πιέζει τα νοικοκυριά και το νιώθουμε όλοι στην καθημερινότητά μας. Η εύρεση προσιτής στέγης, ιδίως για τα νέα ζευγάρια, έχει δυσκολέψει.
Η παραγωγικότητα εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί μείζον εθνικό ζήτημα, αφού ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται και γηράσκει με ρυθμούς που δεν μπορούμε να αγνοούμε.
Η ισόρροπη αποκέντρωση αποτελεί μεγάλο εθνικό ζητούμενο, που η σχεδιασμένη συνεπής αντιμετώπισή του θα επηρεάσει την πορεία της χώρας. Πρόκειται για ζητήματα που απαιτούν
σοβαρό, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Θεμελιώδεις προϋποθέσεις; πίστη, όραμα, στρατηγική και συμβατές πολιτικές, εντιμότητα, συνέπεια και σκληρή δουλειά. Βασικές προϋποθέσεις;
ΠΡΩΤΟΝ: Διεύρυνση και εμβάθυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, με συνεχή βελτίωση της παραγωγικότητας, της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Σταθερά δημόσια οικονομικά. Μέσα από πολιτικές που διασφαλίζουν πρωτογενή πλεονάσματα και περιορίζουν συνεχώς και με συνέπεια το χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ, η χώρα παραμένει αξιόπιστη απέναντι σε επενδυτές και εταίρους, εξασφαλίζοντας συνθήκες για οικονομική ευημερία και συγκλίνοντας με μέσους ευρωπαϊκούς όρους, στηριζόμενη στις αρχές της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς.
ΤΡΙΤΟΝ: Συνεχείς μεταρρυθμίσεις. Οι πρόσφατες αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, στην εκπαίδευση και την υγεία αποσκοπούν στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του κράτους και στην προετοιμασία των νέων για τον κόσμο του αύριο.
ΤΕΤΑΡΤΟΝ: Ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Παρεμβάσεις που ενισχύουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ψηφιοποίηση και τις επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες δημιουργούν ευκαιρίες για υψηλής ποιότητας θέσεις εργασίας και αυξημένη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης, η κατασκευή σύγχρονων υποδομών, η ενίσχυση των μέτρων πολιτικής προστασίας και η προληπτική αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών μειώνουν τους κινδύνους για ζωές και περιουσίες.
ΠΕΜΠΤΟΝ: Αμυντική θωράκιση της πατρίδας μας. Η Ελλάδα προστατεύει τα σύνορά της, διευρύνει τις στρατηγικές της συμμαχίες, ενισχύει -με σημαντικούς πόρους- την αποτρεπτική δύναμη της χώρας και αναδεικνύεται ως μια δύναμη σταθερότητας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
ΈΚΤΟΝ: Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των ευάλωτων ομάδων, ενίσχυσης των οικογενειών και των ευκαιριών για τους νέους, τόνωση του αισθήματος ασφάλειας του πολίτη κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Η ΕΛΛΑΔΑ κερδίζει έδαφος σε αξιοπιστία, σε αυτοπεποίθηση, σε δυναμισμό, σε συνολική ισχύ.
Όμως, η συνεχής πρόοδος δεν είναι δεδομένη. Αν εφησυχάσουμε θα μείνουμε στάσιμοι, άρα συγκριτικά πίσω.
Αν δεν ενισχύσουμε την προοπτική και τις προσδοκίες της κοινωνίας, με αυξημένο το αίσθημα της κοινωνικής δικαιοσύνης, θα βρεθούμε σε αδιέξοδα.
Απαιτούνται προσωπική υπευθυνότητα, συλλογική ευθύνη, ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη και συνεργασία.
Με τη συμβολή όλων μπορούμε να διαμορφώσουμε μια Ελλάδα ακόμη πιο ανθεκτική, πιο παραγωγική, πιο ανταγωνιστική, πιο δίκαιη, πιο συμπεριληπτική και ολόπλευρα πιο ισχυρή.
