Στο πιο ηχηρό έως τώρα βήμα της Ελλάδας στην αναζήτηση εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, η κοινοπραξία Chevron–Helleniq Energy ανακοίνωσε ότι συμμετέχει στον διεθνή διαγωνισμό για τα τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου.
Η αμερικανική εταιρεία – από τους μεγαλύτερους ολοκληρωμένους ενεργειακούς ομίλους παγκοσμίως και απόγονος της ιστορικής Standard Oil – έχει βάλει την υπογραφή της σε μεγάλα έργα από τη νότια Αμερική έως την Αυστραλία και από τη Μέση Ανατολή έως το Καζακστάν. Την τελευταία 5ετία έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τι προβλέπει ο διαγωνισμός και γιατί είναι κομβικός
Ο διαγωνισμός αφορά τέσσερα «βαθιά» θαλάσσια τεμάχια νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου — περιοχή με αυξημένο ερευνητικό ενδιαφέρον για φυσικό αέριο και γεωλογικά συστήματα τύπου «play» της Μεσογείου.
Η εμπλοκή ενός ομίλου με τεχνογνωσία σε υπεράκτιες και βαθιάς θάλασσας επιχειρήσεις αναβαθμίζει θεσμικά και επιχειρησιακά τη διαδικασία: αυστηρότερα πρωτόκολλα HSSE, πρόσβαση σε σύγχρονα σεισμικά/γεωφυσικά εργαλεία και ικανότητα χρηματοδότησης πολυετών προγραμμάτων.
Αν οι γεωτρήσεις επιβεβαιώσουν αξιοποιήσιμα αποθέματα, η Ελλάδα θα αποκτήσει ορατό διάδρομο εγχώριου αερίου κατά την επόμενη δεκαετία, ενισχύοντας την ασφάλεια εφοδιασμού και τη διασύνδεση με περιφερειακές αγορές (LNG, δίκτυα ΝΑ Ευρώπης). Ακόμα και στο στάδιο της έρευνας, το σήμα εμπιστοσύνης αυξάνει το επενδυτικό ενδιαφέρον και συμπιέζει το «risk premium» για το ελληνικό upstream.
Η γεωπολιτική εξίσωση
Στη δήλωσή του, ο κ. Παπασταύρου υπογράμμισε ότι η συμμετοχή της Chevron «αναμένεται να αποτελέσει καταλύτη ευρύτερων γεωπολιτικών διεργασιών», με το βλέμμα στις εκπεφρασμένες διεκδικήσεις της Λιβύης και, «διά μέσου αυτής», της Τουρκίας, με επίδικο τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και, τελικά, την εθνική κυριαρχία στο ΝΑ Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η παρουσία μιας αμερικανικής εταιρείας πρώτης γραμμής δημιουργεί αποτρεπτική ομπρέλα και λειτουργεί ως πολιτικός πολλαπλασιαστής για την ελληνική επιχειρηματολογία επί του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
«Εάν η Chevron παραμείνει στο διαγωνισμό, είναι βέβαιο ότι θα έχει ήδη εξασφαλίσει τη στήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται», σχολίασε και ο Κωνσταντίνος Νικολάου, γεωλόγος πετρελαίων και ενεργειακός οικονομολόγος.
Τα πρώτα βήματα
Η διαδρομή της ξεκινά το 1879, όταν στην Καλιφόρνια ιδρύεται η Pacific Coast Oil Company, μια από τις πρώτες εταιρείες που εκμεταλλεύονται το πετρέλαιο στην αμερικανική Δύση.
Λίγα χρόνια αργότερα, η εταιρεία περνά στον έλεγχο της Standard Oil του Τζον Ντ. Ροκφέλερ, του πρώτου πραγματικού ενεργειακού μονοπωλίου. Μετά τη διάσπαση της Standard από τις αμερικανικές αρχές το 1911, η Pacific Coast Oil συνεχίζει αυτόνομα ως Standard Oil of California (SoCal) και αναπτύσσεται ραγδαία.
Στη δεκαετία του 1930, η SoCal είναι εκείνη που εξασφαλίζει δικαιώματα έρευνας στη Σαουδική Αραβία, οδηγώντας στην ανακάλυψη του μεγαλύτερου πετρελαϊκού κοιτάσματος στον κόσμο, του Ghawar Field. Το άνοιγμα αυτό σφράγισε τον ρόλο της ως διεθνούς παίκτη και τη συνέδεσε με τις πιο κρίσιμες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Η γέννηση του ονόματος Chevron
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Standard Oil of California εξελίσσεται σε έναν από τους «Seven Sisters», τις επτά πολυεθνικές που μονοπωλούσαν τον παγκόσμιο κλάδο.
Το 1984, η SoCal συγχωνεύεται με τη Gulf Oil σε μια από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές συμφωνίες της εποχής, και μετονομάζεται επισήμως σε Chevron Corporation.
Το όνομά της προέρχεται από τη γαλλική λέξη chevron, που σημαίνει «δοκάρι στέγης» και είναι εμπνευσμένο από το σήμα της.
Οι μεγάλες εξαγορές και η σημερινή μορφή
Η πορεία ανάπτυξης συνεχίζεται με μια σειρά εμβληματικών εξαγορών. Το 2001, η Chevron αποκτά την Texaco έναντι 45 δισ. δολαρίων, δημιουργώντας τον δεύτερο μεγαλύτερο όμιλο στις ΗΠΑ.
Το 2005 ακολουθεί η εξαγορά της Unocal, που ενισχύει τις δραστηριότητες σε φυσικό αέριο και γεωθερμία. Στη δεκαετία του 2010, η εταιρεία στρέφεται δυναμικά στο σχιστολιθικό αέριο με την εξαγορά της Atlas Energy, ενώ το 2020 ενσωματώνει τη Noble Energy με ισχυρή παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η πιο πρόσφατη μεγάλη κίνηση ήρθε το 2023, με την εξαγορά της Hess Corporation έναντι 53 δισ. δολαρίων. Η συμφωνία αυτή της άνοιξε τον δρόμο για τα υπεράκτια κοιτάσματα της Γουιάνας, μια από τις πιο ελπιδοφόρες νέες πετρελαϊκές περιοχές παγκοσμίως.
Διεθνής παρουσία και οικονομικό αποτύπωμα
Σήμερα η Chevron δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 180 χώρες, με έργα σε ολόκληρη την υδρόγειο: από τα πεδία πετρελαίου του Καζακστάν, τα έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αυστραλία, μέχρι τον Κόλπο του Μεξικού και τη λεκάνη Permian στις ΗΠΑ.
Διαθέτει ισχυρή θέση στην Ασία και στην Αφρική, ενώ επενδύει και σε ανανεώσιμες τεχνολογίες, όπως η δέσμευση άνθρακα και η υδρογονοενέργεια.
Με έσοδα που ξεπερνούν τα 200 δισ. δολάρια ετησίως και περισσότερους από 45.000 εργαζόμενους, συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες του κόσμου, ενώ είναι η μοναδική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου που παραμένει στον δείκτη Dow Jones Industrial Average.
Το κεφάλαιο «Ελλάδα»
Η απόφαση να συμμετάσχει στον διαγωνισμό για τα θαλάσσια τεμάχια νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου, σε κοινοπραξία με τη Helleniq Energy, έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα. Όπως σημειώνουν ειδικοί, η παραμονή της Chevron στον διαγωνισμό προϋποθέτει, κατά πάσα πιθανότητα, τη σιωπηρή στήριξη της Ουάσιγκτον. Έτσι, πέρα από την οικονομική επένδυση και την τεχνική τεχνογνωσία, η κίνηση αυτή έχει βαρύτητα και για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Είναι όμως σημαντική και για τη στρατηγική της ίδιας της εταιρείας.
Από το πρώτο βαρέλι πετρελαίου στο Pico Canyon της Καλιφόρνιας μέχρι τα υπεράκτια βάθη της Γουιάνας και της Μεσογείου, η ιστορία της Chevron είναι μια διαδρομή 145 ετών που συμπυκνώνει την εξέλιξη της παγκόσμιας βιομηχανίας ενέργειας.
Σήμερα ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο καθοριστικό για τη στρατηγική θέση στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.
