Τέλη Αυγούστου, ή αρχές Σεπτεμβρίου του 1922 – η διαφορά οφείλεται στην υιοθέτηση από την Ελλάδα το 1923 του γρηγοριανού ημερολογίου. Δεν αλλάζει όμως την ουσία: τότε συνέβη το καθοριστικό γεγονός που επέτρεψε στις τουρκικές Αρχές να επιτύχουν την απομάκρυνση των Ελληνορθόδοξων απ’ όλη την περιοχή· το επισφράγισαν με τη Συνθήκη της Λοζάνης.
Αυτό το γεγονός δεν ήταν άλλο από τη συντριπτική ήττα του Ελληνικού Στρατού από τον Τουρκικό Εθνικιστικό Στρατό, η οποία έθεσε τέλος στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στον πόλεμο που διήρκεσε τρία χρόνια.
Τη νίκη των Τούρκων εθνικιστών ακολούθησαν η άτακτη φυγή του στρατού της Ελλάδας προς τη θάλασσα, η αιχμαλωσία χιλιάδων Ελλήνων στρατιωτών και η πορεία προς τη Σμύρνη. Οι πρόσφυγες προσπαθούσαν απεγνωσμένα να ξεφύγουν, ακολουθώντας τα ελληνικά στρατεύματα που υποχωρούσαν προς τη Σμύρνη – πίστευαν ότι στη μητρόπολη της Ιωνίας θα βρουν ασφάλεια.
Η συγκλονιστική ήττα των ελληνικών δυνάμεων –οι οποίες από το φθινόπωρο του 1919 είχαν καταλάβει τη Σμύρνη και ένα μεγάλο μέρος της δυτικής Ανατολίας– επέτρεψε στους Τούρκους όχι μόνο να μπουν και να λεηλατήσουν τη Σμύρνη, αλλά στις 9 Σεπτεμβρίου (νέο ημερολόγιο) να την πυρπολήσουν, αρχίζοντας από την αρμενική συνοικία.
