Μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές θα καταβάλλουν εφεξής οι εργοδότες, που χορηγούν οικειοθελώς ή στο πλαίσιο Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ), μεγαλύτερο ποσό προσαύξησης στην αμοιβή για νυχτερινή εργασία, υπερεργασία, υπερωρία και εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες.
Στο εργασιακό νομοσχέδιο που μόλις χθες τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, ορίζεται στο άρθρο 68 πως ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών θα πραγματοποιείται και σε αυτή την περίπτωση επί του ωρομίσθιου που αντιστοιχεί στην οκτάωρη εργασία, δηλαδή χωρίς την επιπλέον προσαύξηση.
Η προσαύξηση που θα χορηγείται στους εργαζόμενους για νυχτερινή εργασία, υπερεργασία, υπερωρία, εργασία κατά τις Κυριακές και τις αργίες, θα περιλαμβάνει ασφαλιστικές εισφορές μόνο για την οκτάωρη απασχόληση. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα περιορίσει το μη μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων. Όμως, στη λήξη του εργασιακού βίου, οδηγεί και σε μικρότερες συντάξεις, αφού οι εισφορές που θα έχουν καταβληθεί για τις προσαυξήσεις, δεν θα περιλαμβάνουν ποσά, πέραν του οκταώρου.
Στο σχέδιο νόμου που θα διατηρηθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την Παρασκευή, 19 Σεπτεμβρίου, και φέρει τον τίτλο «Δίκαιη Εργασία για όλους», σε 88 άρθρα προτείνονται παρεμβάσεις για τον χρόνο εργασίας (τετραήμερη δεκάωρη εβδομαδιαία εργασία για όλο το έτος) και για το ωράριο (13άωρη ημερήσια απασχόληση). Υπάρχουν όμως ειδικές διατάξεις στο νομοσχέδιο που αφορούν την Υγεία και την Ασφάλεια στους χώρους εργασίας, τη λειτουργία του e-ΕΦΚΑ, της ΔΥΠΑ, του ΤΕΚΑ, αλλά και ευρύτερες ασφαλιστικές διατάξεις. Ειδική ρύθμιση προστέθηκε και για την χρήση Ψηφιακής Κάρτας, όπου θεωρείται βλαπτική μεταβολή η μείωση αποδοχών, μετά τη λειτουργία της, ενώ την ίδια στιγμή δίνεται περιθώριο 120 λεπτών για την καταγραφή του ωραρίου.
Ειδικότερα:
- Υπερωρίες: Μετά τις 45 ώρες απασχόληση, σε εβδομαδιαία βάση, η εργασία θεωρείται υπερωριακή ως προς όλες τις νόμιμες συνέπειες, διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης.
Ειδικά για τους εργαζομένους, που ισχύει σύστημα εργασίας έξι εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, υπερωριακή απασχόληση θεωρείται η εργασία πέραν των 48 ωρών την εβδομάδα. Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της υπερωριακής αυτής εργασίας, χωρίς να θεωρείται λόγος καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του. Όσοι εργαζόμενοι απασχολούνται υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως τέσσερις ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Η δυνατότητα απασχόλησης που υφίσταται σήμερα, σε δύο ή περισσότερους εργοδότες, υπό προϋποθέσεις, έως 13 ώρες ημερησίως, επεκτείνεται και σε εργαζόμενους που απασχολούνται σε έναν εργοδότη. Ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να τηρούνται τα όρια ανάπαυσης και μέγιστου ορίου εβδομαδιαίων ωρών εργασίας καθώς και η καταβολή των νόμιμων προσαυξήσεων από υπερωρίες. Για κάθε περίοδο 24 ωρών, η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη από 11 συνεχείς ώρες. Παράλληλα, προβλέπεται ότι η απαλλαγή των προσαυξήσεων από ασφαλιστικές εισφορές σε υπερεργασία, υπερωρίες, νυκτερινά και αργίες, για εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης που ίσχυε με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση (ν.5184/25 άρ. 41), επεκτείνεται και σε προσαυξήσεις υπερεργασίας, υπερωρίας, νυχτερινών και αργιών που προβλέπονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας καθώς και σε προσαυξήσεις που χορηγούνται οικειοθελώς από τον εργοδότη.
- Εκ περιτροπής εργασία: Σε περίπτωση που υπάρχει έγγραφη συμφωνία ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο προβλέπεται υπερωρία και για εκ περιτροπής απασχόληση, που θεωρείται η εργασία κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες τον μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Αν περιοριστούν οι δραστηριότητες, ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος. Προηγουμένως, όμως πρέπει να προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων. Η όποια συμφωνία υπάρξει, αν δεν καταρτιστεί εγγράφως ή αν η απόφαση του εργοδότη δεν γνωστοποιηθεί εντός οκτώ ημερών από τη λήψη της στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, τεκμαίρεται τότε η πλήρης απασχόληση του εργαζόμενου.
- Διευθέτηση χρόνου εργασίας: To χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης αυξάνεται στους 12 μήνες, από 6 μήνες που ήταν, ενώ δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο της μίας εβδομάδας.
Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ωρών εβδομαδιαίως, επιτρέπεται να συμφωνείται, ότι για μία χρονική περίοδο αυξημένης απασχόλησης ο εργαζόμενος θα απασχολείται δύο ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ ωρών (δεκάωρο). Προϋπόθεση είναι ότι οι επιπλέον ώρες αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μιας άλλης χρονικής περιόδου (περίοδος μειωμένης απασχόλησης). Αντί της μείωσης των ωρών εργασίας, επιτρέπεται να χορηγείται στον εργαζόμενο ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό) ή ανάλογη προσαύξηση της ετήσιας άδειας με αποδοχές ή συνδυασμός μειωμένων ωρών, ημερών αναπαύσεως και ημερών αδείας.
Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας, αν δεν είναι σε θέση να την εκτελέσει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του.
Οι ώρες εργασίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τις 48, κατά μέσο όρο, την εβδομάδα. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται και οι ώρες υπερεργασίας και νόμιμων υπερωριών. Η καταβαλλόμενη αμοιβή κατά το χρονικό διάστημα της διευθέτησης είναι ίση με την αμοιβή 40 ωρών εβδομαδιαίως ή για λιγότερες ώρες αν το ωράριο είναι μικρότερο.
- Χρονική κατάτμηση άδειας: Εφεξής ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα, κατ’ εξαίρεση να λαμβάνει μέρος της άδειάς του, σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες.
Πρέπει να έχει προηγηθεί έγγραφο αίτημά του, που να έχει γίνει αποδεκτό από τον εργοδότη. Υποχρεωτικά ένα τουλάχιστον μέρος της άδειας περιλαμβάνει περισσότερες των έξι εργάσιμων ημερών, επί εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και πέντε εργάσιμων ημερών, επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Αν πρόκειται για ανήλικους το όριο είναι 12 εργάσιμες ημέρες.
- Άδεια μητρότητας: Επεκτείνεται και στην ανάδοχη μητέρα. Επίσης το επίδομα γονικής άδειας είναι ανεκχώρητο, ακατάσχετο και αφορολόγητο.
Εφεξής μία μητέρα θα λαμβάνει επίδομα κυοφορίας και λοχείας έχοντας συμπληρώσει 200 ένσημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ταμείων που έχει ασφαλιστεί και των εργοδοτών από τους οποίους έχει απασχοληθεί.
- Οικειοθελής αποχώρηση: Ο εργαζόμενος αποκτά το δικαίωμα να υποβάλλει ο ίδιο την αναγγελία στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, εάν πρόκειται για οικειοθελή αποχώρηση.
- Μονομερής βλαπτική μεταβολή: Ως τέτοια θεωρείται η αδικαιολόγητη μείωση των πάσης φύσεως αποδοχών του εργαζόμενους, εξαιτίας της ένταξης του εργοδότη στο σύστημα της Ψηφιακής Κάρτας.
- Προσλήψεις: Διευκολύνεται η διαδικασία για περιπτώσεις κάλυψης επειγουσών αναγκών, με συμβάσεις εργασίας δύο ημερών, που θα μπορούν να γνωστοποιούνται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής «Ταχείας Πρόσληψης».
Σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ο εργοδότης θα δηλώνει τους ουσιώδεις όρους εργασίας της σύμβασης. Αν πρόκειται για αλλοδαπό ή για ανήλικο, θα υποβάλλονται τα αναγκαία έγγραφα στην ίδια εφαρμογή, για να μπορεί να αποδειχθεί η νόμιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Ο εργαζόμενος λαμβάνει ειδοποίηση για τη σύμβαση που πρόκειται να συνάψει, μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής MyErgani και πρέπει να την αποδεχθεί. Η συγκεκριμένη ηλεκτρονική ειδοποίηση πρότασης για σύναψη σύμβασης αντικαθιστούν την αναγγελία έναρξης εργασίας, τη δήλωση ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας και την αναγγελία λύσης σύμβασης. Χωρίς την ανωτέρω ηλεκτρονική πρόταση και αποδοχή, ο εργαζόμενος θεωρείται ότι εργάζεται αδήλωτος.
- Ψηφιακή Κάρτα: Επιχειρήσεις – εργοδότες που έχουν ενταχθεί στο μηχανισμό της Ψηφιακής Κάρτας και την έχουν ενεργοποιήσει, μπορούν να συμφωνούν εγγράφως με τους εργαζομένους τους, ευέλικτη προσέλευση μέχρι χρονικό διάστημα 120 λεπτών ημερησίως.
Αν υπάρχει τέτοια συμφωνία, η έναρξη της εργασίας είναι δυνατή από τη δηλωθείσα έναρξη του ωραρίου στην ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας και έως τη λήξη του χρόνου της ευέλικτης προσέλευσης. Η σήμανση της ψηφιακής κάρτας πρέπει να πραγματοποιείται κατά την έναρξη του δηλωθέντος ωραρίου, μετά από τον χρόνο προετοιμασίας προς ανάληψη εργασίας και κατά τη λήξη του δηλωθέντος ωραρίου, πριν από τον χρόνο προετοιμασίας προς αποχώρηση. Στις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας, ο χρόνος προετοιμασίας ανέρχεται σε έως 30 λεπτά πριν από την έναρξη της εργασίας και 30 λεπτά μετά τη λήξη της εργασίας. Στις επιχειρήσεις των υπόλοιπων κλάδων, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δέκα λεπτά πριν από την έναρξη και τα δέκα λεπτά μετά από τη λήξη της εργασίας. Στον ανωτέρω χρόνο ο εργαζόμενος δεν πρέπει να απασχολείται πραγματικά, σε διαφορετική περίπτωση επιβάλλονται κυρώσεις. Μέχρι τρία μονά «χτυπήματα» Ψηφιακής Κάρτας, συνιστούν αμέλεια του εργαζόμενου και αποτελούν αιτία ελέγχου από την Επιθεώρηση Εργασίας. Δεν επιφέρουν όμως, κυρώσεις. Τα στοιχεία της Ψηφιακής Κάρτας διασταυρώνονται με τα στοιχεία που αναγράφονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) που υποβάλλεται από την επιχείρηση. Παρέχεται το δικαίωμα της αυτοματοποιημένης προσυμπλήρωσης της ΑΠΔ από το ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Η Ψηφιακή Κάρτα αξιοποιείται από την Επιθεώρηση Εργασίας για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου των επιχειρήσεων. Εάν γίνει επιτόπιος έλεγχος και διαπιστωθεί ότι η Ψηφιακή Κάρτα δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο. Αν σε τρεις ελέγχους, εντός 12 μηνών, διαπιστωθεί η ίδια παράβαση, τότε επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης για 15 μέρες.
Μείωση γραφειοκρατίας: Καταργούνται έντυπα, με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών.
Καταργείται η υποχρέωση γνωστοποίησης στην Επιθεώρηση Εργασίας των έγγραφων συμβάσεων μερικής/εκ περιτροπής απασχόλησης και της συνακόλουθης ανάρτησής τους στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Καταργείται η υποχρέωση για προδήλωση της άδειας, καθώς και η απογραφική δήλωση της άδειας στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
- Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία: Καθίσταται υποχρεωτική η παρουσία συντονιστή υγείας και ασφάλειας σε τεχνικά έργα, ανάλογα με το μέγεθός τους, για την πρόληψη εργατικών ατυχημάτων. Θεσμοθετείται η εκπαίδευση σε μαθήματα πρώτων βοηθειών (ΚΑΡΠΑ, Heimlich). Επίσης, δημιουργείται το σύστημα ΗΡΙΔΑΝΟΣ και αναβαθμίζεται η καταγραφή των επαγγελματικών ασθενειών.
- Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων: Ειδικά για εργαζόμενους συνταξιούχους, όταν προκύπτει προσαύξηση στη σύνταξη από την εργασία τους, η επιπλέον παροχή δεν θα οδηγεί σε αύξηση του συντελεστή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.
- Επιθεώρηση Εργασίας: Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για πράξεις βίας ή παρεμπόδισης ελέγχων. Εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο εξόδων διανυκτέρευσης για περισσότερους ελέγχους.
Στην επισήμανση ότι τα νέα μέτρα που προωθεί στις εργασιακές σχέσεις δεν επηρεάζουν τον εν εξελίξει διάλογο της κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με την ενίσχυση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, προέβη το υπουργείο Εργασίας.
Όπως αναφέρει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου σε ανακοίνωση που εξέδωσε, «παράλληλα με τις μεταρρυθμίσεις που γίνονται στο ατομικό εργατικό δίκαιο (δηλ. με το το παρόν νομοσχέδιο), διεξάγονται συζητήσεις για το συλλογικό εργατικό δίκαιο με επίκεντρο την ενθάρρυνση για τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Απόδειξη των παραπάνω είναι οι ευνοϊκές αλλαγές που επιφέρει το νέο νομοσχέδιο υπέρ των εργαζομένων και παράλληλα η αύξηση στην υπογραφή νέων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που συντελείται το τελευταίο χρονικό διάστημα (υπογραφή ΣΣΕ ξενοδοχοϋπαλλήλων, τραπεζικών υπαλλήλων, υπογραφή ΣΣΕ για τους εργαζόμενους στη βιομηχανία μετάλλου για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια κ.ο.κ.) με όρους πιο ευνοϊκούς από το ατομικό εργατικό δίκαιο (για παράδειγμα, ο χαμηλότερος μισθός είναι υψηλότερος από τον κατώτατο μισθό).»
