Η ώρα της διπλωματίας έφτασε. Αλλά στο ουκρανικό μέτωπο οι μάχες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Μετά από 3,5 χρόνια πολέμου, οι προσδοκίες στρέφονται στον Λευκό Οίκο.
Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα σε Πούτιν και Ζελένσκι και να δώσει επιτέλους τέλος στην καταστροφική σύγκρουση;
Το αμέσως επόμενο βήμα θα είναι μία διμερής συνάντηση Ζελένσκι–Πούτιν, με την ελπίδα ότι θα ακολουθήσει και τριμερής με την παρουσία του Τραμπ.
Το Κίεβο αποδέχθηκε άμεσα την ιδέα, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε μίλησε για πιθανότητα να συναντηθούν οι δύο ηγέτες εντός δύο εβδομάδων. O Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται επίσης να δήλωσε έτοιμος για συνομιλίες με τον Ουκρανό ομόλογό του. Αλλά το χρονοδιάγραμμα και το πλαίσιο παραμένουν θολά.
Η μάχη για την εκεχειρία
Κρίσιμο σημείο τριβής παραμένει η εκεχειρία. Ο Τραμπ εμφανίστηκε απρόθυμος να τη θέσει ως προϋπόθεση, θεωρώντας πως το ζητούμενο είναι μια συνολική συμφωνία – κάτι που στο οποίο επιμένει και η Μόσχα.
Αντίθετα, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τόνισε πως «δεν μπορεί να υπάρξει νέα συνάντηση χωρίς κατάπαυση του πυρός», θέση που στήριξαν και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Η διαφωνία αυτή αναδεικνύει τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες αντιλαμβάνονται τα επόμενα βήματα, παρά το θερμό κλίμα των συνομιλιών.
Το παζλ των «εγγυήσεων ασφαλείας»
Για πρώτη φορά, ο Τραμπ μίλησε πιο καθαρά για «εγγυήσεις ασφαλείας», όμως με την υποσημείωση ότι θα τις παρέχουν οι Ευρωπαίοι, με τον ρόλο των ΗΠΑ περιορισμένο στον συντονισμό.
Οι συζητήσεις αφορούν τέσσερις συνιστώσες: στρατιωτική παρουσία, αντιαεροπορική άμυνα, εξοπλισμό και επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός. Στο τραπέζι βρίσκονται επίσης αμερικανικές συμβολές σε επίπεδο πληροφοριών και logistics, αλλά όχι «μπότες στο έδαφος». Διαβάστε εδώ περισσότερα για τη μορφή που θα μπορούσαν να λάβουν οι εγγυήσεις ασφαλείας.
Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, έθεσε πρόταση για αγορά αμερικανικών όπλων ύψους 100 δισ. δολαρίων, χρηματοδοτούμενη από την Ευρώπη, ώστε να δελεάσει τον Τραμπ μέσω του οφέλους για τη βιομηχανία των ΗΠΑ.
Οι «κόκκινες γραμμές» για τα εδάφη
Το μεγαλύτερο αγκάθι παραμένει το εδαφικό – το οποίο και δεν συζητήθηκε στην ουσία του στη χθεσινή πολυμερή συνάντηση στον Λευκό Οίκο.
Σύμφωνα με αμερικανικούς χάρτες που εξέτασε ο Τραμπ, η Ρωσία ελέγχει ήδη το 76% του Ντονέτσκ.
Ο Μερτς παρομοίασε τις απαιτήσεις του Κρεμλίνου για ολόκληρη την περιοχή με το να ζητούσε κανείς από τις ΗΠΑ να παραδώσουν… τη Φλόριντα.
Ο Ζελένσκι δεν απέρριψε πλήρως το ενδεχόμενο ανταλλαγών, μίλησε όμως για «αναλογικές λύσεις» και υπενθύμισε τα συνταγματικά εμπόδια για παραχώρηση εδαφών.
Η ματιά της Κίνας
Πίσω από το αμερικανοευρωπαϊκό παζάρι, η Κίνα παρακολουθεί στενά. Το Πεκίνο στηρίζει τη Μόσχα πολιτικά και οικονομικά, επιδιώκοντας ταυτόχρονα να διαβρώσει τη συνοχή Δύσης–ΝΑΤΟ.
Σχολιαστές στην Κίνα είδαν στη «χημεία» Τραμπ–Πούτιν στην Αλάσκα ένδειξη ενός νέου γεωπολιτικού σκηνικού όπου οι παραδοσιακές συμμαχίες αδυνατίζουν.
Ταυτόχρονα, η Κίνα μελετά τις όποιες δυτικές «εγγυήσεις ασφαλείας» για το Κίεβο με το βλέμμα στραμμένο στην Ταϊβάν.
Τι μέλλει γενέσθαι
Παρά τα θετικά μηνύματα από την Ουάσιγκτον, η εικόνα παραμένει ρευστή.
Ο Τραμπ δεν έθεσε σαφές χρονοδιάγραμμα, η Μόσχα κρατά ανοιχτές όλες τις επιλογές και η Ευρώπη πιέζει για άμεση εκεχειρία.
Για τον Ζελένσκι, το στοίχημα είναι διπλό: να εξασφαλίσει δεσμεύσεις που θα προστατεύσουν την Ουκρανία και ταυτόχρονα να αποφύγει την παγίδα μιας συμφωνίας που θα μονιμοποιεί τις απώλειες όλων των εδαφών.
Το πρώτο βήμα σε κάθε περίπτωση έγινε. Και μέχρι πριν από λίγα 24ωρα δεν ήταν καθόλου αυτονόητο.
