Ύστερα από σχεδόν είκοσι χρόνια κυριαρχίας του Σοσιαλιστικού Κινήματος (MAS), η Βολιβία ετοιμάζεται να αποκτήσει για πρώτη φορά πρόεδρο που δεν προέρχεται από την αριστερά.
Σύμφωνα με τα επίσημα προκαταρκτικά αποτελέσματα, ο γερουσιαστής Ροδρίγο Παθ Περέιρα αναδείχθηκε απρόσμενα πρώτος στις κάλπες της Κυριακής, ενώ δεύτερος ήρθε ο συντηρητικός πρώην πρόεδρος Χόρχε Κιρόγα.
Κανένας από τους δύο δεν συγκέντρωσε ποσοστό ικανό για απευθείας εκλογή, με αποτέλεσμα η αναμέτρηση να κριθεί στον δεύτερο γύρο τον Οκτώβριο.
Έκπληξη ο Παθ Περέιρα
Ο ρόλος του φαβορί ανήκε, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, στον επιχειρηματία Σάμουελ Ντόρια Μεντίνα. Ωστόσο, ο Παθ Περέιρα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος κατάφερε να κερδίσει την πρώτη θέση, με σύνθημα «καπιταλισμός για όλους, όχι μόνο για λίγους».
Η προεκλογική του ατζέντα επικεντρώθηκε στην αποκέντρωση πόρων προς τις περιφέρειες και στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Προτείνει φορολογικές ελαφρύνσεις, άρση εμπορικών φραγμών για αγαθά που η Βολιβία δεν παράγει και φθηνότερη πίστωση για μικρές επιχειρήσεις.
Ο Κιρόγα ξανά στο προσκήνιο
Απέναντί του θα βρεθεί ο Χόρχε Κιρόγα, ηγετική φυσιογνωμία της συντηρητικής παράταξης Alianza Libre, ο οποίος είχε αναλάβει την προεδρία ως μεταβατικός το 2001-2002, μετά τον θάνατο του Χούγκο Μπάνσερ.
Η πιθανή εκλογή προέδρου εκτός του αριστερού στρατοπέδου αναμένεται να φέρει βαθιές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική. Αναλυτές προβλέπουν στροφή προς τις ΗΠΑ, έπειτα από δύο δεκαετίες στενών δεσμών της Βολιβίας με Κίνα, Ρωσία και Ιράν.
Το «χρυσάφι» του λιθίου Και οι δύο υποψήφιοι δηλώνουν πιο φιλικοί προς τις ξένες επενδύσεις. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό για την εκμετάλλευση των τεράστιων αποθεμάτων λιθίου της χώρας – πρώτης ύλης κρίσιμης για τις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ανανεώσιμων τεχνολογιών.
Το τέλος της εποχής Μοράλες
Η εκλογική ήττα του MAS έρχεται σε μια συγκυρία βαθιάς οικονομικής κρίσης: ελλείψεις καυσίμων και τροφίμων, υψηλός πληθωρισμός και διογκωμένο χρέος.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Λουίς Άρσε, ιδιαίτερα αντιδημοφιλής, επέλεξε να μην διεκδικήσει δεύτερη θητεία.
Η αριστερά παρουσιάζεται διασπασμένη και αποδυναμωμένη. Τοπικά ΜΜΕ κατέγραψαν περιστατικά βίας κατά υποψηφίων του χώρου – με πέτρες να εκτοξεύονται κατά του Ανδρόνικο Ροδρίγκες και εκρηκτικό μηχανισμό να πυροδοτείται κοντά στο εκλογικό του τμήμα.
Ο ιστορικός ηγέτης Έβο Μοράλες, που κυβέρνησε από το 2006 έως το 2019 και δεν μπορεί πλέον να θέσει υποψηφιότητα, παραμένει σημείο αναφοράς. Ωστόσο, καλεί τους υποστηρικτές του να ακυρώσουν την ψήφο τους, ενώ αντιμετωπίζει και βαρύτατες δικαστικές κατηγορίες.
Το βλέμμα στη δεύτερη κάλπη
Οι εκλογές του Οκτωβρίου θα κρίνουν αν η Βολιβία γυρίσει οριστικά σελίδα, εγκαταλείποντας την αριστερή κυριαρχία που χαρακτήρισε τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Όποιος κι αν επικρατήσει, η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να διαχειριστεί μια βαθιά οικονομική κρίση και να επαναπροσδιορίσει τις διεθνείς συμμαχίες της χώρας.
