Μαριάμ, Αντζι, Ματάνιους , Μάριαν, Ναμπίλ…Τα ονόματα μνημονεύονται από τον εφημέριο Φιράς Λουτφί στην επιμνημόσυνη δέηση για τα 22 θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης των τζιχαντιστών στην Ελληνορθόδοξη εκκλησία του Προφήτη Ηλία, στη Δαμασκό, στις 23 Ιουνίου.
Βαρύ το πένθος μεταξύ των Χριστιανών στη Συρία για το μακελειό που διέπραξαν οι ισλαμιστές τρομοκράτες. «Η έκρηξη ακούστηκε σε όλη την πόλη», λέει ο εφημέριος. Εκείνη την ώρα στην εκκλησία βρισκόταν σε εξέλιξη μια νεκρώσιμη ακολουθία για μια ηλικιωμένη κυρία που είχε πεθάνει λίγες μέρες νωρίτερα. Οι δύο τρομοκράτες εισέβαλαν στην εκκλησία : ο ένας πυροβόλησε στο πλήθος, ο άλλος ανατινάχθηκε. Πολλοί άνθρωποι έσπευσαν αμέσως να βοηθήσουν, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι. Το λέω αυτό επειδή είναι σωστό ότι ο κόσμος γνωρίζει ότι υπάρχουν πολλοί Σύριοι μουσουλμανικής πίστης που αγαπούν τη χριστιανική κοινότητα και τη θεωρούν απαραίτητο συστατικό της συριακής κοινωνίας».
Η τρομοκρατική επίθεση σίγουρα αποδίδεται στον ισλαμικό φονταμενταλισμό, αλλά είναι σαφές ότι τα ακρωνύμια έχουν χάσει την αξία τους, τα περιγράμματα του τζιχαντιστικού γαλαξία είναι όλο και πιο θολά και λιγότερο διακριτά στη Δαμασκό, που ελέγχεται από τους τζιχαντιστές με «γραβάτα».
«Ο φόβος έχει επιστρέψει»
«Εδώ ο φόβος έχει επιστρέψει», λέει ο 37χρονος Αϊχάμ. «Μετά την πτώση του παλαιού καθεστώτος, σημειώθηκαν πολυάριθμες προκλήσεις κατά της χριστιανικής κοινότητας. Υπήρξαν εμπρηστικές επιθέσεις σε εκκλησίες, εδώ όπως και στη Χομς ή σε άλλα χωριά, βρέθηκαν απειλητικά γράμματα: «Έρχεται η σειρά σας». Αυτές δεν είναι μεμονωμένες ενέργειες, φοβόμαστε ότι είναι συντονισμένες, επίσης επειδή παρόμοιες ενέργειες έχουν συμβεί τους τελευταίους μήνες. Χωρίς μια πραγματική δημοκρατική μετάβαση, κινδυνεύουμε να δούμε να ακολουθεί και εδώ αυτό που συνέβη στο Αφγανιστάν. Δεν αισθανόμαστε προστατευμένοι ή ασφαλείς, η κυβέρνηση δεν κάνει αρκετά. Πολλοί φονταμενταλιστές ελπίζουν ότι οι Χριστιανοί θα εγκαταλείψουν τη χώρα και με αυτές τις επιθέσεις το πετυχαίνουν».
Χριστιανός ο Αϊχάμ είναι πάντως μεταξύ εκείνων που αποφάσισαν να μείνουν. Όχι από ηρωισμό. «Είμαι 37 ετών. Μένω επειδή αγαπώ αυτή τη χώρα, την χιλιόχρονη ιστορία της και την αρχαία χριστιανική μας κοινότητα. Φοβάμαι όπως όλοι οι άλλοι, αλλά στηριζόμαστε στην ελπίδα. Δεν μπορούμε απλώς να στεκόμαστε εκεί και να παρακολουθούμε
Ο πατέρας Φιράς επιβεβαιώνει: «Δεκάδες χριστιανικές οικογένειες έχουν αποφασίσει να φύγουν αυτές τις ώρες. Όταν έρχονται να με αποχαιρετήσουν, συχνά έχουν ήδη πάρει την απόφαση. Ο φόβος κυριαρχεί και είναι κατανοητό. Δεν μπορώ να τους πείσω να μείνουν, αλλά πάντα τους καλώ να προσευχηθούν. Προσευχή σημαίνει να δίνουμε χώρο στη δράση του Αγίου Πνεύματος. Και ίσως να ανακαλύπτουμε ότι – αν δεν ακούσουμε τον φόβο – η αποστολή μας είναι πραγματικά εδώ, σε αυτή την πατρίδα που αγαπάμε τόσο πολύ, αλλά που μας κάνει να υποφέρουμε τόσο πολύ. Ο Κύριος λέει: «Προσευχηθείτε για να μην μπείτε στον πειρασμό». Ο πειρασμός, πιστεύω, είναι να χάσουμε την αίσθηση της παρουσίας μας εδώ, της χριστιανικής μας ζωής, είναι να αφήσουμε τον φόβο να νικήσει. Γιατί καλούμαστε να ζήσουμε εδώ, σε αυτή τη γη που είδε την αυγή του Χριστιανισμού; Δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε… Έχω δει τόσους πολλούς ανθρώπους να πεθαίνουν προσπαθώντας να φτάσουν σε καλύτερες χώρες. Και ακόμα και όταν φτάσεις εκεί, η ζωή δεν γίνεται ξαφνικά όλο τριαντάφυλλα και λουλούδια, πρέπει να ξεκινήσεις από το μηδέν. Δεν είναι εύκολο, τόσοι πολλοί χάνονται», λέει ο εφημέριος Φιράς.
Οι επιθέσεις στις μειονότητες
Η ταυτότητα των δραστών οδηγεί απευθείας σε διοικητές που υπηρετούν τώρα τη νέα συριακή κυβέρνηση. Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει κατηγορηθεί για τις δολοφονίες. Σύμφωνα με το Reuters, πολλοί τζιχαντιστές θεωρούν πώς έχουν αναλάβει εν λευκώ άδεια να κυνηγήσουν τις θρησκευτικές μειονότητες
Η νέα κυβέρνηση του Σύρου προέδρου Αχμέντ αλ Σαράα -ο οποίος πλέον αυτοαποκαλείται μετριοπαθής ισλαμιστής, αλλά με παρελθόν στις τάξεις του τρομοκρατικού τζιχαντιστικού γαλαξία – προσπαθεί να προβάλει μια εικόνα πλουραλισμού και ασφάλειας.
Ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης Ι΄ δήλωσε ότι τα επίσημα συλλυπητήρια της κυβέρνησης «δεν επαρκούν» και ζήτησε συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των χώρων λατρείας.
Η Χριστιανική κοινότητα φοβάται ένα νέο κύμα θρησκευτικών επιθέσεων, όπως έχει ήδη συμβεί σε άλλες μειονότητες – Δρούζους, Αλαουίτες – σε άλλες περιοχές της χώρας. Τον Μάρτιο, σε μια σφαγή στην περιοχή Μασιάφ, δολοφονήθηκαν-σύμφωνα με το Reuters- σχεδόν 1.500 Αλαουίτες. Το βρετανικό πρακτορείο επικαλείται δηλώσεις από περισσότερες από 200 οικογένειες, 40 ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας, καθώς και επαληθευμένα βίντεο και αρχεία καταγραφής συνομιλιών. Τον Μάιο, μια επιδρομή στο Τζαμπάλ αλ-Ντρούζ είχε προκαλέσει σφαγές μεταξύ των Δρούζων.
Η συνολική εικόνα είναι επομένως αυτή μιας Συρίας διχασμένης μεταξύ υποσχέσεων συμφιλίωσης και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.
Μετά την Ευρώπη πάντως, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ήρε πρόσφατα τις περισσότερες από τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στη Συρία, επί καθεστώτος Ασαντ. Είναι δυστυχώς, μια ψήφος εμπιστοσύνης στον Αχμεντ αλ-Σαράα και στους υπουργούς του, που όλοι τους προέρχονται από το Μέτωπο αλ-Νούσρα, το οποίο κάποτε ήταν κοντά στην Αλ Κάιντα,
Τι θα συμβεί τώρα;
Οι μειονότητες στη Συρία θα παραμένουν υπό πίεση, θύματα ενός ευρύτερου παιχνιδιού, στο οποίο οι ιεροί τους τόποι γίνονται στόχοι. Πάνω από 10 χρόνια μετά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, και μετά από χιλιάδες θύματα, το όνειρο μιας ενωμένης, ειρηνικής και πολυθρησκευτικής Συρίας φαίνεται για άλλη μια φορά μακρινό. Η επίθεση στην Ελληνο-Ορθόδοξη εκκλησία του Προφήτη Ηλία δεν είναι απλώς μια είδηση: είναι το σύμπτωμα μιας ασθένειας που δεν έχει θεραπευτεί ποτέ. Ο συριακός εμφύλιος πόλεμος, σε νέες μορφές, συνεχίζει να απαιτεί αίμα. Και να χτυπά, πάντα, τους πιο ανυπεράσπιστους.