Σε περιδίνηση βρίσκεται η κυβέρνηση, μετά τις απομακρύνσεις του υπουργού Μετανάστευσης, Μάκη Βορίδη, και των τριών από τους τέσσερις υφυπουργούς που τα ονόματά τους εμφανίζονται στη δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Από νωρίς το πρωί της Παρασκευής, υπήρχαν πληροφορίες για συσκέψεις του πρωθυπουργού με συνεργάτες του και υπουργούς, τις οποίες όμως το Μαξίμου διέψευδε. Τελικά, το μεσημέρι ανακοινώθηκαν οι παραιτήσεις του Μάκη Βορίδη, καθώς και των Τάσου Χατζηβασιλείου, Χρήστου Μπουκώρου, Διονύση Σταμενίτη.
Είχε προηγηθεί επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μάκη Βορίδη, ο οποίος μέσα σε μία ημέρα έκανε στροφή 180 μοιρών. Από το «είμαι στη διάθεση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας», ο κ. Βορίδης πέρασε στην παραίτηση «λόγω της πίεσης που ασκεί το ΠΑΣΟΚ και προκειμένου να προετοιμάσει καλύτερα την υπεράσπισή του».
Από τον συντονισμό των τεσσάρων παραιτήσεων είναι σαφές ότι πρόκειται για απόφαση του πρωθυπουργού, στο πλαίσιο της διαχείρισης του πολιτικού κόστους. Αν και οι δύο πλευρές επιμένουν ότι ήταν απόφαση του κ. Βορίδη, δεν εξηγείται η στροφή.
Από το Μέγαρο Μαξίμου διέρρευσε ότι ο πρωθυπουργός θα βρίσκεται στα Χανιά το Σαββατοκύριακο και θα λάβει τις αποφάσεις του, ενώ τη Δευτέρα το πρωί είναι προγραμματισμένο υπουργικό συμβούλιο.
Ενώ οι θέσεις των υφυπουργών μπορούν και να μείνουν κενές, η θέση του υπουργού Μετανάστευσης θα πρέπει να καλυφθεί άμεσα. Σε κάθε περίπτωση, τα κενά στο κυβερνητικό σχήμα ανοίγουν το θέμα ενός ακόμη ανασχηματισμού, τρεις μήνες μετά τον τελευταίο.
Παρά τις παραιτήσεις, το κύριο ζήτημα της Προανακριτικής είναι ανοιχτό. Το ζητούν μετ’ επιτάσεως το ΠΑΣΟΚ -που διαθέτει και τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών-, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Το ΠΑΣΟΚ, μάλιστα, σε υψηλούς τόνους προειδοποιεί «να μη διανοηθεί η κυβέρνηση να οδηγήσει σε παραγραφή για τους δύο πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης». Στο Μαξίμου μετρούν το κόστος που θα έχει η επιλογή να ζητήσει η Ν.Δ. εξεταστική όχι για την επίμαχη περίοδο που ερευνά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αλλά για τις διαχρονικές παθογένειες στην διαχείριση των αγροτικών κονδυλίων, κάνοντας διάχυση ευθυνών.
Ελιγμός διαφυγής
Με τις παραιτήσεις, ο πρωθυπουργός κάνει έναν ελιγμό, για να διασώσει ό,τι μπορεί από την προσωπική του εικόνα. Οι γραμμές άμυνας που έχει υψώσει μέχρι τώρα έχουν καταρρεύσει.
Αρχικά, το κυβερνητικό επιτελείο πρόβαλε ότι δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία, παρά μόνον επιδερμικές αναφορές στους υπουργούς. Στη συνέχεια, ότι το σκάνδαλο αφορά βουλευτές από όλα τα κόμματα, άρα διακομματική διαφθορά. Μόνο που οι υφυπουργοί που παραιτήθηκαν ζητούσαν παράτυπες ενέργειες και εξαιρέσεις από νόμιμους ελέγχους.
Ακολούθως ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατέφυγε στο ότι το σκάνδαλο έχει ευρωπαϊκές διαστάσεις και είναι διαχρονικό. Τελικά, το εγκατέλειψε και αυτό, ζητώντας τις παραιτήσεις των υπουργών του.
ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, όμως, ήδη προχωρούν πιο πέρα. Το μεν ΠΑΣΟΚ σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι «ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να σταθεί και ότι η χώρα έχει κρίση ηγεσίας». Ο ΣΥΡΙΖΑ πάλι ζητά «παραίτηση της κυβέρνησης και εκλογές».
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μείζονα κυβερνητική κρίση, με άδηλη προς το παρόν έκβαση, που αφήνει ανοιχτά όλα τα σενάρια για την επόμενη ημέρα, από έναν γενικευμένο ανασχηματισμό μέχρι πρόωρες εκλογές.
Ο φραπές, ο χασάπης και ο υπουργός – βράχος
Οι αποκαλύψεις από τη δικογραφία ευτελίζουν την κυβέρνηση αλλά παράλληλα αποκαλύπτουν ένα οργανωμένο κρατικό και κομματικό σύστημα κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος, που ξεχείλιζε μαγκιά.
«Ο χασάπης», ο «φραπές», ο υπουργός «βράχος», οι παρασκηνιακές δολοπλοκίες μικρομέγαλων κομματικών παραγόντων με την πολιτική ομπρέλα των υπουργών, προκαλούν αποτροπιασμό στην κοινή γνώμη.
Το ευρύτερο περιβάλλον είναι επίσης αρνητικό για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο πρωθυπουργός δέχεται επικρίσεις για την εξωτερική πολιτική, από το τουρκολιβυκό μνημόνιο μέχρι τις υποχωρήσεις στα ελληνοτουρκικά και το SAFE.
Η δημόσια διαμάχη κορυφαίων υπουργών, Άδωνη Γεωργιάδη και Νίκου Δένδια, που δεν κρύβουν τις φιλοδοξίες τους, είναι ενδεικτική τής εν γένει αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης.
Στο στόχαστρο και ο Αυγενάκης
Όσο και αν διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους οι Μάκης Βορίδης και Λευτέρης Αυγενάκης, δύσκολα θα αποφύγουν την Προανακριτική Επιτροπή.
Στο διαβιβαστικό της Ευρωπαίας εισαγγελέως αναφέρεται σχετικά με τους Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη:
«Προέκυψαν στοιχεία τα οποία σχετίζονται με τους πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, για τα αδικήματα της συνέργειας σε απιστία σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την οποία προκλήθηκε ζημιά άνω των 120.000 ευρώ, και της ηθικής αυτουργίας σε απιστία σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τα οποία προκλήθηκε ζημιά άνω των 120.000 ευρώ, τα οποία υποβάλλονται χωρίς οποιαδήποτε αξιολόγηση, προκειμένου να διαβιβαστούν στη Βουλή πριν τη λήξη της τρέχουσας δεύτερης κοινοβουλευτικής συνόδου».
Η κατάθεση του πρώην διοικητή του ΟΠΕΚΕΠΕ, Βαγγέλη Σημανδράκου, καίει τον Λευτέρη Αυγενάκη. Σύμφωνα με την κατάθεση, ο Λευτέρης Αυγενάκης τού άσκησε πίεση και τελικά τον οδήγησε στην παραίτηση, γιατί αρνιόταν να αποδεσμεύσει 6.000 αντικανονικά ΑΦΜ.
Αναφέρει ο κ. Σημανδράκος:
«Κατά τη διάρκεια της θητείας μου, δεσμεύτηκαν κατόπιν ελέγχων 6.000 περίπου ΑΦΜ. Η πίεση για τα ΑΦΜ ήταν πολύ μεγάλη, τόσο εντός όσο και εκτός του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τον Οκτώβριο του 2023, η πίεση έγινε αφόρητη από τον κύριο Αυγενάκη, επειδή δεν πληρώθηκαν και πάλι τα 6.000 ΑΦΜ, και τη μετέφερε και σε άλλους στην κυβέρνηση».
Συνεχίζοντας αναφέρει ότι πιέσεις τού ασκούσε και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Γιώργος Στρατάκος, και του ζητούσε να παραιτηθεί με εντολή Αυγενάκη.
«Στη συνέχεια, ο Μπαμπασίδης, με νέους διευθυντές, προχώρησε σε αποδέσμευση και πληρωμή των ΑΦΜ. Ενώ τα ευρήματα ήταν ξεκάθαρα στην υπόθεση του εθνικού αποθέματος, συνάντησα συντονισμένη αντίσταση απέναντι σε κάθε προσπάθεια να διερευνηθεί υπόθεση και να αναζητηθούν οι ευθύνες», αναφέρει ακόμη.
