Αντιμέτωπος με την πρόκληση της αυξανόμενης γήρανσης βρίσκεται ο παγκόσμιος στόλος δεξαμενόπλοιων, σύμφωνα με έκθεση του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers. Μάλιστα, το ηλικιακό προφίλ όλων των κατηγοριών φαίνεται να μεταβάλλεται με τέτοιο τρόπο που απαιτείται άμεση προσοχή από όλους τους παράγοντες της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, παρά το ισχυρό βιβλίο παραγγελιών, που συμβάλλει στην ανανέωση και επέκταση του στόλου, η ταχύτητα με την οποία αυξάνεται ο αριθμός των γηρασμένων πλοίων ξεπερνά εκείνη των νέων παραδόσεων.
Το 2025, ο ενεργός στόλος δεξαμενόπλοιων αποτελείται από 7.735 πλοία, εκ των οποίων τα 1.366 -ήτοι το 17,6%- είναι ηλικίας άνω των 21 ετών. Ωστόσο, τα επιπλέον χρόνια δεν κατανέμονται ομοιόμορφα. Ενδεικτικά, τα handy/MR1 παρουσιάζουν το υψηλότερο ποσοστό γήρανσης, με το 34% του στόλου (279 από 829 πλοία) να ξεπερνούν τα 21 έτη. Τα μικρά δεξαμενόπλοια ακολουθούν με ποσοστό 19% από τα 1.878 πλοία, ενώ η κατηγορία MR2 διατηρεί νεότερο προφίλ, με μόλις 11% του στόλου άνω των 21 ετών. Άλλα σημαντικά μεγέθη, όπως τα panamax/LR1, aframax/LR2, suezmax και VLCC/ULCC, παρουσιάζουν μέτρια ποσοστά γήρανσης, μεταξύ 16% και 17% επί του συνόλου, κάτι που καταδεικνύει -όμως- μια ευρύτερη ανοδική τάση.
Προβλέψεις
Οι προβλέψεις για το 2029 είναι ακόμη πιο ανησυχητικές. Ο παγκόσμιος στόλος αναμένεται να αυξηθεί στα 8.948 πλοία, όμως ο αριθμός των δεξαμενόπλοιων άνω των 21 ετών προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί, φθάνοντας τα 3.023 πλοία – περίπου το 34% του συνολικού στόλου. Η σημαντική αυτή αύξηση υποδηλώνει, σύμφωνα με την Xclusiv, μια βαθιά μεταβολή στην ηλικιακή δομή του στόλου.
Ουσιαστικά, τα στοιχεία αποτυπώνουν ιδιαίτερη πίεση στην κατηγορία των handy/MR1, με το 56% του στόλου να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει την ηλικία των 21 ετών έως το 2029 – αύξηση 22 ποσοστιαίων μονάδων από το 2025. Τα μικρά δεξαμενόπλοια θα δουν επίσης σημαντική αύξηση, με το ποσοστό να ανέρχεται στο 37%. Αύξηση θα παρουσιάσει και η κατηγορία των panamax/LR1, η οποία αναμένεται να καταστεί η δεύτερη πιο γηρασμένη ομάδα τάνκερ, με ποσοστό 46%. Τέλος, τα MR2 θα διπλασιάσουν σχεδόν το ποσοστό τους σε 27%, ενώ τα aframax/LR2, suezmax και VLCC/ULCC θα φτάσουν σε ποσοστά 31%, 25% και 26% αντίστοιχα.
Αυτή η δημογραφική μεταβολή είναι πιο έντονη στις μικρότερες κατηγορίες δεξαμενόπλοιων, οι οποίες φέρουν το μεγαλύτερο βάρος γήρανσης και παρουσιάζουν την ταχύτερη αύξηση σε πλοία μεγάλης ηλικίας. Η τάση αυτή πιθανόν να οφείλεται σε έναν ήδη γηρασμένο στόλο και σε χαμηλότερους ρυθμούς ανανέωσης σε σχέση με άλλες κατηγορίες. Παράλληλα, ακόμα και οι μεγαλύτερες κατηγορίες δεν μένουν ανεπηρέαστες, γεγονός που καταδεικνύει μια γενικευμένη τάση στον κλάδο, με επιπτώσεις στην αποδοτικότητα και τη συμμόρφωση με τους διεθνείς κανονισμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν ότι οι επιπτώσεις είναι σοβαρές. Και αυτό διότι τα παλαιότερα πλοία -ιδίως αυτά άνω των 21 ετών- δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των ναυλωτών, οι οποίοι δίνουν πλέον έμφαση στην ενεργειακή αποδοτικότητα και τη συμμόρφωση με τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Τα πλοία αυτά ενδέχεται να αντιμετωπίσουν περιορισμούς στη λειτουργία τους ή να οδηγηθούν σε απόσυρση, καθώς οι κανονισμοί εκπομπών καθίστανται πιο αυστηροί.
Διεθνές orderbook
Παράλληλα, παρότι το παγκόσμιο orderbook δεξαμενόπλοιων περιλαμβάνει 1.213 νέα πλοία μέχρι το 2029, η ταχύτατη γήρανση του στόλου εγείρει ανησυχίες ότι οι νέες παραδόσεις δεν θα φτάσουν για να καλύψουν τις αποσύρσεις. Οποιαδήποτε ανισορροπία μεταξύ διαλύσεων και νέων παραδόσεων ενδέχεται να οδηγήσει σε πιέσεις στην προσφορά.
Σημαντικά είναι και τα στοιχεία που δείχνουν ότι η δραστηριότητα διάλυσης πλοίων σε όλους τους τομείς είναι ιδιαίτερα υποτονική μέχρι στιγμής. Τα ναυπηγεία παλεύουν με την αδύναμη ζήτηση χάλυβα και τις πιεσμένες τιμές, οι οποίες περιορίζουν τη δυνατότητα προσφοράς υψηλότερων ποσοστών παλιοσίδερου. Επιπλέον, η ανατίμηση του δολαρίου και η περιορισμένη ρευστότητα εμποδίζουν περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα των διαλυτηρίων εν μέσω της επικρατούσας δυναμικής της αγοράς ναύλων.
Ως εκ τούτου, μέσα σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο, η ναυτιλιακή βιομηχανία καλείται να ανταποκριθεί στην πρόκληση της γήρανσης του στόλου, εξισορροπώντας την ανάγκη για ανανέωση με την απαίτηση για βιωσιμότητα. Με φόντο το 2029, οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι ο κλάδος των δεξαμενόπλοιων βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, που θα καθορίσει την ανθεκτικότητά του και την ανταγωνιστικότητά του για τις δεκαετίες που έρχονται.
