Πολλοί νέοι βασίζονται στην ιδέα ότι θα κληρονομήσουν χρήματα από τους γονείς τους για να διασφαλίσουν το οικονομικό τους μέλλον. Κάποιοι όμως ίσως βρεθούν μπροστά σε μια σκληρή έκπληξη.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων μετά τον θάνατο δεν αποτελεί προτεραιότητα για πολλούς baby boomers, παρότι σημαντικό ποσοστό των millennials και της Generation Z την προσδοκούν.
Ορισμένοι boomers σκοπεύουν να ξοδέψουν οι ίδιοι την περιουσία που συσσώρευσαν – είτε από ανάγκη είτε από επιλογή. Άλλοι πάλι θεωρούν πως η οικονομική στήριξη που πρόσφεραν στα παιδιά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής είναι ήδη μια μορφή κληρονομιάς.
Τα 84 τρισ. δολάρια
Τα επόμενα δέκα χρόνια αναμένεται η μεγαλύτερη μεταβίβαση πλούτου στην ιστορία των ΗΠΑ – περίπου 84 τρισ. δολάρια. Για αυτό και πολλοί κάνουν λόγο για την εποχή της «κληρονομοκρατίας».
Ωστόσο όπως εξηγεί το Market Watch σε ανάλυσή του και οι δύο πλευρές του «λογαριασμού» βασίζονται σε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία για διαφορετικούς, εξίσου κρίσιμους λόγους. Οι νεότεροι προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε μια εχθρική αγορά ακινήτων, με υψηλές τιμές και ακριβά στεγαστικά δάνεια. Συχνά κουβαλούν ακόμη φοιτητικά δάνεια και παλεύουν να αποταμιεύσουν για την εκπαίδευση των δικών τους παιδιών. Οι μεγαλύτεροι, αντίστοιχα, ανησυχούν για το πώς θα καλύψουν το κόστος μακροχρόνιας φροντίδας υγείας σε μια εποχή όπου οι Αμερικανοί ζουν όλο και περισσότερο.
Αν οι γονείς δεν μιλήσουν ανοιχτά στα παιδιά τους για τα σχέδιά τους, αυτή η διαγενεακή απόσταση προσδοκιών μπορεί να μετατραπεί σε χάσμα. Όσο άβολη κι αν είναι η συζήτηση, το να μείνει ανοιχτό το θέμα είναι χειρότερο, προειδοποιούν οι ειδικοί. «Ποτέ δεν είχα πελάτη που να μου πει “μετανιώνω που είχα εκείνη τη συζήτηση”», λέει η Τζέσικα Μακνάμι, πιστοποιημένη χρηματοοικονομική σύμβουλος στο Οχάιο.
Η μεγάλη μεταβίβαση – και η μεγάλη πλάνη
Αν και το λεγόμενο «μεγάλο κύμα μεταβίβασης πλούτου» αγγίζει θεωρητικά τα 124 τρισ. δολάρια, μεγάλο μέρος αυτού του πλούτου αφορά το κορυφαίο 10% των Αμερικανών. Σύμφωνα με την ειδική σε θέματα συνταξιοδότησης Τερίζα Γκιλαρντούσι, το μέσο ποσό που αναμένεται να κληρονομήσουν τα υπόλοιπα εννέα δέκατα του πληθυσμού είναι σχεδόν μηδενικό.
Ίσως γι’ αυτό το 55% των boomers και το 56% της Generation X (που είναι συνήθως γονείς μελών της Gen Z) δηλώνουν ότι δεν σκοπεύουν να αφήσουν κληρονομιά, σύμφωνα με έρευνα της Northwestern Mutual. Επιπλέον, το 28% των boomers δηλώνει ότι το να αφήσουν κληρονομιά δεν είναι σημαντικό ή δεν τους ενδιαφέρει καθόλου.
«Πιστεύω πως πολλοί απ’ αυτούς που δηλώνουν ότι δεν θα αφήσουν τίποτα στα παιδιά τους, απλώς δεν έχουν πολλά για να αφήσουν», λέει στο Market Watch ο Ντέιβιντ Φόστερ, χρηματοοικονομικός σύμβουλος στο Σεντ Λούις. «Είναι ρεαλιστές για το τι χρειάζονται για να ζήσουν αξιοπρεπώς».
Ακόμη και μεταξύ των οικονομικά ευκατάστατων, σχεδόν οι μισοί boomers (45%) δηλώνουν πως θέλουν να χαρούν τα χρήματά τους όσο είναι εν ζωή, σύμφωνα με έρευνα της Charles Schwab σε άτομα με τουλάχιστον 1 εκατ. δολάρια σε επενδυτικά κεφάλαια. Μόλις το ένα τρίτο δίνει προτεραιότητα στην κληρονομιά.
Πολλοί οικονομικοί σύμβουλοι ενθαρρύνουν αυτή την προσέγγιση. Όπως λέει ο Τάισον Σπρικ από το Κάνσας, «αν είσαι 70 και πετάς οικονομική θέση στην Ευρώπη ενώ έχεις 4 εκατ. δολάρια στην άκρη, κάτι πάει λάθος – και προσπαθούμε να ανοίξουμε τέτοιες κουβέντες».
Η παρακαταθήκη είναι η στάση ζωής
Ορισμένοι πελάτες, όπως παρατηρεί στο Market Watch o Σάνιλ Γκαργκ της Socium Advisors, θέλουν να μεταδώσουν στα παιδιά τους όχι χρήματα αλλά αξίες: ήθος, φιλοδοξία και ευκαιρίες. Πολλοί εκατομμυριούχοι, εξάλλου, δεν κληρονόμησαν αλλά δημιούργησαν την περιουσία τους μέσω δουλειάς και επενδύσεων.
Γι’ αυτούς, η «κληρονομιά» μπορεί να είναι η πληρωμή για το πανεπιστήμιο των παιδιών. Ένας στους πέντε εύπορους boomers μεταβιβάζει ήδη μέρος της περιουσίας του όσο ζει. Και αυτό έχει μεγαλύτερο νόημα, λέει ο Σπρικ, από το να περιμένει κάποιος να κληρονομήσει στα 60 του. «Δεν θα τους βοηθούσε περισσότερο ένα μικρό ποσό όταν προσπαθούσαν να πληρώσουν το μεταπτυχιακό ή να βάλουν προκαταβολή για σπίτι;», λέει.
Πες το καθαρά
Ανεξαρτήτως σχεδίου, είναι κρίσιμο οι γονείς να το ξεκαθαρίσουν. Σχεδόν το 1/3 των millennials και το 38% της Gen Z αναμένει κληρονομιά – και περισσότεροι από τους μισούς δηλώνουν ότι την θεωρούν κρίσιμη για την οικονομική τους ασφάλεια.
Αν λοιπόν δεν προβλέπεται τίποτα να περισσέψει, καλό είναι τα παιδιά να το μάθουν έγκαιρα. Και έχει σημασία πώς διατυπώνεται το μήνυμα. Όπως λέει η McNamee, «μην πείτε “δεν θέλω να σας αφήσω τίποτα”. Πείτε “στόχος μου είναι να παραμείνω οικονομικά ανεξάρτητος και να μη σας επιβαρύνω” – αυτό είναι ισχυρό».
Τώρα είναι επίσης η στιγμή για να πείτε αν πιθανόν θα χρειαστείτε βοήθεια όσο μεγαλώνετε – οικονομική ή φυσική. Κάτι που είναι το αντίθετο της κληρονομιάς, αλλά απαιτεί σχεδιασμό.
«Έχω ρωτήσει ζευγάρια για το πλάνο τους σε περίπτωση ανάγκης για μακροχρόνια φροντίδα», θυμάται η McNamee. «Και απάντησαν “έχουμε πολλά παιδιά”. Όταν τους ρώτησα αν το ξέρουν τα παιδιά, με κοίταξαν με κενό βλέμμα».
Ακόμη κι αν κάποιος περιμένει ότι θα περισσέψει κάτι, οι οικονομικοί σύμβουλοι είναι επιφυλακτικοί στο να το ενσωματώνουν στα πλάνα των νεότερων πελατών τους.
