Αν κάτι ανέδειξε η ουκρανική επιχείρηση «Ιστός της αράχνης», που ήταν η μεγαλύτερη από την έναρξη του πολέμου επίθεση που εξαπέλυσε την Κυριακή η Ουκρανία, πλήττοντας βομβαρδιστικά με δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών στη Σιβηρία και αλλού, ήταν οι δυνανότητες που έχει η χρήση των drones στο πλαίσιο ενός πολέμου, εντός και εκτός μετώπου.
Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιούνται ευρέως και από τις δύο πλευρές στον πόλεμο της Ουκρανίας, δημιουργώντας κατά κάποιο τρόπο ένα δεύτερο πεδίο αντιπαράθεσης: ποια πλευρά θα επιδείξει μεγαλύτερη εφευρετικότητα φτιάχνοντας άτρωτες συσκευές και ασυναγώνιστες τεχνολογίες.
Στο πλαίστο αυτό προσφάτως έγινε γνωστό ότι η Ρωσία έχει αναβαθμίσει τα drones που χρησιμοποιεί, τα οποία πλέον μπορούν να πετούν με υψηλότερη ταχύτητα και σε μεγαλύτερο ύψος, γεγονός που αποτελεί πρόκληση για την αεράμυνα της Ουκρανίας.
Ως απάντηση, η Ουκρανία αναπτύσσει μια νέα γενιά drones τα οποία είναι σχεδιασμένα για την αναγνώριση και την κατάρριψη άλλων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αναφέρει δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg. Στόχος τους; Τα ιρανικής σχεδίασης drones Shahed που παράγονται μαζικά στη Ρωσία.
Ο Ολεξάντρ Καμίσιν, σύμβουλος του υπουργού Στρατηγικών Βιομηχανιών της Ουκρανίας, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι η Ουκρανία αυξάνει την παραγωγή όπλων που έχουν σημειώσει επιτυχία στην κατάρριψη των drones τύπου Shahed στο Κίεβο και την γύρω περιοχή.
Κόστος
Η ανάγκη για την απόκτηση ενός τέτοιου όπλου γίνεται επείγουσα αν λάβει κανείς υπόψη τις μαζικές ρωσικές επιθέσεις που σημειώνονται το τελευταίο διάστημα εναντίον πολλών ουκρανικών περιοχών. Οι πολλαπλές ρωσικές επιθέσεις με σμήνη από μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν επιβαρύνει τα ουκρανικά συστήματα αεράμυνας και έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερο αριθμό θανάτων αμάχων.
Η ανεύρεση «ασπίδας» κατά των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη θεωρείται δαπανηρή υπόθεση. Το Ισραήλ, το οποίο διαθέτει το πιο επιτυχημένο σύστημα αεράμυνας στον κόσμο, βασίζεται κυρίως σε ακριβούς πυραύλους. Τον Μάιο, το ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας παραδέχτηκε ότι ανέπτυξε όπλα λέιζερ για να σταματήσει τις «δεκαδικές» αεροπορικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών από μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τα συστήματα λέιζερ, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναχαίτισης, έχουν πολύ χαμηλότερο λειτουργικό κόστος.
Στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Καμίσιν, υπάρχουν τρεις εταιρείες που κατασκευάζουν κυνηγούς των Shahed, με το κόστος κατασκευής να ανέρχεται στα 5.000 δολάρια. Ωστόσο, το κόστος θα μπορούσε να μειωθεί δραματικά. Σύμφωνα με πηγές του Bloomberg, ορισμένα από τα αναχαιτιστικά που βρίσκονται υπό ανάπτυξη μπορεί να κοστίσουν μόλις 300 δολάρια.
Τα διαθέσιμα drone
Τα χαρακτηριστικά και ο βαθμός αυτονομίας τους ποικίλλουν. Κάποια προβλέπεται να εκρήγνυνται κοντά σε εχθρικό drone για να το καταρρίψουν, ενώ άλλα χρειάζεται να πλήξουν άμεσα το εχθρικό drone. Το χαρακτηριστικό που έχουν κοινό είναι ότι είναι σχετικά φθηνά.
Η Origin Robotics, μια εταιρεία κατασκευής drones με έδρα τη Λετονία, είναι μεταξύ των πολλών εταιρειών που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την απειλή των Shahed. Η Origin θα στείλει δοκιμαστικά drones στην Ουκρανία τον Ιούνιο, τα οποία θα εκρήγνυνται κοντά σε εισερχόμενα UAV για να τα εξουδετερώσουν.
Η Skyfall, η οποία είναι ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές drones στην Ουκρανία, τροποποιεί το δημοφιλές μοντέλο FPV drone- όπως αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στην επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης»- για την αναχαίτιση UAV, σύμφωνα με εκπρόσωπο της εταιρείας που ζήτησε να μην κατονομαστεί. Η νέα εκδοχή του Shrike FPV της Skyfall κοστίζει μεταξύ 300 και 500 δολαρίων, ανάλογα με τον βαθμο «πειράγματος», και μπορεί να στοχεύσει αναγνωριστικά και επιθετικά drones, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Αν και το χαμηλό κόστος λειτουργεί θετικά για το Κίεβο, τα drones δεν είναι ακόμη αρκετά αποτελεσματικά ώστε να μπορέσουν να αντικαταστήσουν άλλα συστήματα αεράμυνας, σύμφωνα με τον αναλυτή του Bloomberg Intelligence, Γουέιν Σάντερς.
Κυνηγοί drones
Η ιδέα της κατασκευής αναχαιτιστικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) έχει βρει υποστήριξη στο υψηλότερο επίπεδο της ουκρανικής ηγεσίας. Ο πρόεδρος της χώρας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συζήτησε τις τακτικές της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης και τα μπαράζ των ρωσικών επιθέσεων με το στρατιωτικό συμβούλιο την περασμένη εβδομάδα και έδωσε εντολή στους κορυφαίους στρατιωτικούς διοικητές και τους αρχηγούς των μυστικών υπηρεσιών να διερευνήσουν εναλλακτικές επιλογές.
«Πλέον έχουμε αεροσκάφη για να καταρρίπτουν drones», είπε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι οι ουκρανικές δυνάμεις αντιμετώπισαν πρόβλημα με τις επιθέσεις των Shahed. «Κινούμαστε επίσης προς την κατεύθυνση των αναχαιτιστικών drone από drone».
Οι κυνηγοί drones έχουν όμως και άλλους περιορισμούς. Δεν μπορούν να αμυνθούν έναντι των πιο ικανών πυραυλικών συστημάτων της Ρωσίας, τα οποία είναι ταχύτερα και φέρουν μεγαλύτερη ισχύ πυρός από τα Shaheds. Οι αμερικανικής κατασκευής πύραυλοι Patriot, οι οποίοι κοστίζουν μεταξύ 3 εκατομμυρίων και 6 εκατομμυρίων δολαρίων ο καθένας, είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να στοχεύσουν αυτά τα όπλα.
«Η εξάρτηση από τις ΗΠΑ είναι εμφανής τόσο με άμεσους όσο και με έμμεσους τρόπους», σχολίασε ο Σάντερς. «Άμεση χρηματοδότηση οπλικών δυνατοτήτων, καθώς και έμμεσες επενδύσεις σε ουκρανικές βιομηχανικές δυνατότητες, ώστε να μπορέσουν να ενισχύσουν τις δικές τους βιομηχανίες».
Οι εναλλακτικές λύσεις
Επί του παρόντος, η εναλλακτική λύση στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναχαίτισης είναι συχνά στρατιώτες με πολυβόλα τοποθετημένα σε φορτηγά, μια λύση χαμηλής τεχνολογίας με χαμηλό ποσοστό επιτυχίας που επιδεινώνεται όταν οι στόχοι τους πετούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
Το Κίεβο χρησιμοποιεί επίσης τον μικρό στόλο μαχητικών F-16, δωρεά συμμάχων του ΝΑΤΟ, για την κατάρριψη μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Η Ουκρανία έχει αντιμετωπίσει πάνω από 20.000 επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων στα τρία και πλέον χρόνια του πολέμου.
