Η ιστορία του ελληνικού κόσμου δεν είναι ιστορία ενός λαού και μάλιστα ενός περιδεούς μικρού λαού όπως μας τον παρουσιάζουν οι ιστορικοί της νεοτερικότητας ο οποίος μπορεί να εξοικονομηθεί μέσα σε ένα κράτος, όπως όλοι οι άλλοι λαοί στην ιστορία και στην εποχή μας. Ο ελληνισμός συγκρότησε ένα πλήρες κοσμοσύστημα το οποίο μάλιστα δομήθηκε, για πρώτη φορά στην κοσμοϊστορία, σε ανθρωποκεντρικές βάσεις, δηλαδή σε κοινωνίες εν ελευθερία. Ως ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστημα έχει το ανάλογό του σε αυτό που είναι ο κόσμος όλος στο σύνολο του πλανήτη σήμερα.
Με δύο διαφορές: Η μια, έγκειται στο ότι ο ελληνικός κόσμος, το ελληνικό κοσμοσύστημα ήταν συγκροτημένο στην μικρή κλίμακα με όχημα την πόλη και γι’ αυτό παρέμεινε περιορισμένο στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μεσογείου, ενώ ο κόσμος της εποχής μας είναι συγκροτημένος στη μεγάλη κλίμακα και γι’ αυτό έχει επεκταθεί στο σύνολο του πλανήτη. Η άλλη διαφορά έγκειται στο ότι ο ελληνικός κόσμος διένυσε στην ιστορία του μια πλήρη εξελικτική διαδρομή που απεικονίζεται σε δύο μείζονες φάσεις, την κρατοκεντρική και στη συνέχεια την οικουμενική, ενώ ο νεότερος κόσμος, κατ’ αντιστοιχίαν προς τον ελληνικό, αντιπροσωπεύει μόλις την πρώιμη περίοδο του βίου του.
Στο έργο αυτό καταδεικνύεται πώς ο ελληνικός κόσμος παρέμεινε συγκροτημένος ως ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστημα μέχρι τέλους, δηλαδή μέχρι το τέλος της τουρκοκρατίας. Το γεγονός αυτό γίνεται φανερό στα έργα των Ελλήνων της εποχής αυτής, με προεξάρχοντες τον Ρήγα και τον Καποδίστρια. Τούτο σημαίνει ότι ο ελληνικός κόσμος δεν περιήλθε ποτέ στη φεουδαρχία και ως εκ τούτου αποτελεί κατάφορη αυθαιρεσία να ταξινομείται ένα μέρος του, εκείνο που συμπίπτει χρονικά με την δυτική φεουδαρχία, στο μεσαίωνα.
Θεμελιώδης κοινωνία των Ελλήνων σε όλη την εξελικτική διαδρομή τους, από την απώτατη αρχαιότητα έως το τέλος της τουρκοκρατίας, ήταν εκείνη της πόλεως, η οποία κάνει αισθητή την παρουσία της επίσης με το όνομα του κοινού και κατά την ύστερη περίοδο. Τα επαναστατικά κινήματα της περιόδου της τουρκοκρατίας όπως και η Μεγάλη Επανάσταση, αξιολογούνται ως φαινόμενα των κοινών που επεδίωκαν να επαναφέρουν στη ζωή της οικουμενική κοσμόπολη στην οποία είχαν στεγασθεί από τον 4ο αιώνα π.Χ.
Η ανθρωποκεντρική υποστασιοποίηση του ελληνικού κόσμου εξηγεί το συνεχές της εθνικής του ταυτότητας, η οποία όμως εκφράσθηκε ως έθνος κοσμοσύστημα και όχι ως έθνος κράτος. Το πολιτικπο πρόταγμα του έθνους κλήθηκαν να το διαχειρισθούν με όρους συνέργειας οι πόλεις και κατά την περίοδο της οικουμένης οι πόλεις με εξέχουσα την βασιλεύουσα/μητροπολιτική πόλη.
Η σημασία της ανασυγκρότησης του ελληνισμού με πρόσημο την ανθρωποκεντρική του διαχρονία είναι πολυσήμαντη.
Πρώτον, για να αντιληφθούμε ποια ήταν η φύση του, να κατανοήσουμε το γιατί του ελληνικού πολιτισμού, τα θεμέλια της αδιάπτωτης συνέχειάς του, την ταυτότητά του ως έθνους/γένους κοσμοσυστήματος.
Δεύτερον, διότι μας προσφέρει τη δυνατότητα να αντιληφθούμε τι αντιπροσωπεύει ο κόσμος της εποχής μας στο σύνολό του, σε ποιο στάδιο του ανθρωποκεντρικού του βίου αντιστοιχεί και να εξηγήσουμε το γιατί της μετάβασής του στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα που αποδίδει το κράτος έθνος. Με αποτέλεσμα να κυριαρχήσει στο σύνολο του πλανήτη να μην παραλάβει όμως την ανθρωποκεντρική σκυτάλη από εκεί που την είχε φέρει ο ελληνισμός, αλλά να επανεκκινήσει από μηδενική αφετηρία μόλις πρόσφατα.
Τρίτον, το και σπουδαιότερο, ο ελληνικός ανθρωποκεντρικός κόσμος γίνεται χορηγός της δυνατότητας να δημιουργηθεί μια νέα επιστήμη που θα είναι απαλλαγμένη από τα ιδεολογικά βαρίδια της εποχής μας, η οποία να απαντά στα προαπαιτούμενα μιας αποδεικτικής γνωσιολογίας: στην εννοιολογία, στους παράγοντες που κινούν την εξέλιξη, στην εξελικτική βιολογία και σε μια μέθοδο που θα μας επιστέψει να συγκροτήσουμε ένα καθολικό σύστημα γνώσης.
Τέταρτον, με τη σπουδή του έργου αυτού θα οδηγηθούμε στην αποκάθαρση του περιεχομένου των εννοιών (της ελευθερίας, της ισότητας, των δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης, της αιρετής μοναρχίας, της αντιπροσώπευσης, τη δημοκρατίας κλπ.) από τις ιδεολογικές τους προσχώσεις. Θα αντιληφθούμε ότι στις παραμέτρους της εξέλιξης πέραν της οικονομίας κρίσιμο ρόλο αναλαμβάνουν επίσης η πολιτική (με την έννοια της τυπολογίας των πολιτειών, δηλαδή των οικονομικών και πολιτικών συστημάτων), το επικοινωνιακό και το αξιακό σύστημα.
Πέμπτον, να διακρίνουμε τη διαφορά μεταξύ του κράτους και της πολιτείας, να γνωρίσουμε τον εξελικτικό χρόνο των πολιτικών συστημάτων (της αιρετής μοναρχίας, της αντιπροσώπευσης και της δημοκρατίας) στο πλαίσιο του κράτους, και περαιτέρω μια ολόκληρη φάση της ανθρωποκεντρικής εξέλιξης, την οικουμενική, με το ομόλογο κράτος της την κοσμόπολη που εμπεριέχει τις πόλεις ή να αποτιμήσουμε τη διαφορά της με τις αυτοκρατορίες κλπ. Θα πληροφορηθούμε με έκπληξη ότι η δημοκρατία (και τα λοιπά πολιτικά συστήματα), όπως και η αυτονομία των πόλεων, δεν τελειώνουν τον 4ο π.Χ. αιώνα, αλλά απαντάται στο διηνεκές του ελληνικού κόσμου μέχρι τις παρυφές του 20ου αιώνα. Η κατάλυσή τους χρεώνεται στο νεοτερικό κράτος που εμφυτεύθηκε στη μήτρα του ελληνισμού με την συντριπτική ήττα του στην Επανάσταση.
Η προσέγγιση του ελληνισμού ως ταυτολογικού ισοδύναμου του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος ο οποίος επιπλέον εμφανίζεται να έχει εξαντλήσει το σύνολο της εξελικτικής του διαδρομής έως ότου να οδηγήσει στη μετάβαση από τη μικρή κλίμακα της πόλης στη μεγάλη κλίμακα του κράτους έθνους, μας επιτρέπει να οικοδομήσουμε με αποδεικτικό τρόπο της εξελικτική βιολογία των κοινωνιών. Να ανασυγκροτήσουμε την κοσμοϊστορία με γνώμονα την κοσμοσυστημική της ανασύνταξη και να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή της στον κοσμοχρόνο. Έτσι, ο ελληνικός κόσμος μπορεί να γίνει ασφαλής χορηγός της νεοτερικότητας στο πεδίο της γνώσης: να αποκτήσει αυτογνωσία, αίσθηση του παρελθόντος της και της πορείας της προς το μέλλον.
Υπό το πρίσμα αυτό ο ελληνισμός ως ο πολιτισμός που οδήγησε τον κόσμο στην ελευθερία, αντιπροσωπεύει την πρόοδο, και το κυριότερο υποδεικνύει στην ανθρωπότητα το δρόμο προς αυτήν.
Από την άλλη ο συγγραφέας καταγράφει βήμα προς βήμα την πορεία του ελληνικού κόσμου προς την κατάρρευση και την αποδόμησή του διά χειρός του ελλαδικού κράτους και αποκαλύπτει τα αίτιά της στη διάρκεια του 19ου και ιδίως του 20/21ου αιώνα εις τρόπον ώστε στις ημέρες μας να αντιμετωπίζει υπαρξιακό πρόβλημα.
Εν ολίγοις η προσέγγιση του ελληνικού κόσμου που επιχειρεί ο συγγραφέας στο έργο αυτό αποτελεί ένα ρηξικέλευθο εγχείρημα που ανεξαρτήτως του αν βρίσκει σύμφωνο τον αναγνώστη χωρίς αμφιβολία είναι συναρπαστική.
