Ο Steve Diggle έγινε διάσημος την εποχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όταν το hedge fund του, το Artradis, έδωσε στους επενδυτές κέρδος την ώρα που οι αγορές κατέρρεαν και εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο της Ασίας.
Επένδυσε έγκαιρα στα πρώτα ασφαλιστήρια κινδύνου (credit-default swaps – cds) και, όταν άρχισε η ακατάσχετη αιμορραγία διπλασίασε τα κεφάλαιά του και επέστρεψε 3 δισ. δολάρια στους επενδυτές.
Το 2011, καθώς το παγκόσμιο κύμα ποσοτικής χαλάρωσης κατέστειλε τη μεταβλητότητα, ο Diggle αποφάσισε να κλείσει το fund. Τώρα όμως, θεωρεί πως ο κόσμος μοιάζει επικίνδυνα με το 2007. Και επανέρχεται, με το νέο του fund VAILS (Vulpes AI Long/Short), το οποίο ξεκίνησε επίσημα στις 1 Μαΐου από το Λονδίνο.
«Βλέπω την ίδια αυτοϊκανοποίηση και κακή τιμολόγηση του ρίσκου όπως τότε», δηλώνει στο MarketWatch. Η νέα του στόχευση: όχι πια οι τράπεζες και τα στεγαστικά, αλλά η private equity και η ιδιωτική πίστη, που κατά τη γνώμη του είναι «φουσκωμένες, παρεξηγημένες, κακώς ρυθμισμένες και εξαιρετικά δυσκίνητες στην αποεπένδυση».
Γιατί η κρίση δεν θα ανασχεθεί
Ο Diggle πιστεύει πως παρόλο που πολλοί βλέπουν την κρίση να έρχεται, αυτή δεν θα μπορέσει να ανασχεθεί. Επικαλείται 5 παράγοντες, που καθιστούν τα πράγματα εκρηκτικά.
- Οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν πια να τυπώσουν λεφτά όπως το 2008 – τα ελλείμματα είναι τεράστια.
- Η Κίνα δεν εξάγει πια αποπληθωρισμό – η παγκοσμιοποίηση έχει γυρίσει πίσω.
- Η γεωπολιτική αβεβαιότητα πλήττει την ασφάλεια των αγορών.
- Η αμερικανική αγορά μετοχών, που αποτελεί τα 2/3 του παγκόσμιου συνόλου, είναι υπερτιμημένη.
- Και, τέλος, οι ΗΠΑ κυβερνώνται – λέει – από έναν «απρόβλεπτο και, κατά κάποιους, επικίνδυνα παράλογο καπετάνιο».
«Δεν είμαι μόνιμα απαισιόδοξος τύπου Roubini ή Albert Edwards», τονίζει. «Απλώς πολύ λίγοι επενδυτές έχουν hedges». Το VAILS συνδυάζει θέσεις αγοράς (long) στη μεταβλητότητα με σορτάρισμα στα πιστωτικά συμβόλαια. Είναι η ίδια λογική με το Artradis, αλλά χωρίς αρμπιτράζ. Αυτή τη φορά, υπάρχει και κάτι νέο: ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, σχεδιασμένο να «ξεσκαρτάρει» εταιρικά δεδομένα και να εντοπίζει υπερτιμημένες, επισφαλείς ή και ύποπτες επιχειρήσεις.
Το στοίχημα είναι διπλό: να επιβιώσει έως τη διόρθωση – και να προσφέρει αποδόσεις στη συνέχεια. Όπως λέει ο ίδιος: «Το έκανα μια φορά. Ξέρω πώς γίνεται».
Δεν είναι ο μόνος που προειδοποιεί
Οι προειδοποιήσεις του Diggle δεν είναι μεμονωμένη φωνή στο κενό. Όπως έχουμε εξηγήσει επόμενη μεγάλη κρίση δεν θα ξεκινήσει από subprimes ή από ένα τυχαίο επιτοκιακό σοκ. Θα προκύψει από εκεί που κανείς δεν θέλει να κοιτάξει: από τη σκοτεινή γωνιά των μη εποπτευόμενων αγορών, την ανεξέλεγκτη μόχλευση, την εμπορευματοποίηση του ρίσκου και τη μετάλλαξη του επενδυτικού συστήματος σε ένα νέο, crypto-εμπνευσμένο καθεστώς «κανονικότητας».
Σύμφωνα με τη McKinsey, από το 2018 ως το 2023, τα assets σε ιδιωτικές αγορές – private equity, υποδομές, real estate, venture capital και ιδιωτικό χρέος – σχεδόν διπλασιάστηκαν, ξεπερνώντας τα 13 τρισ. δολάρια. Την ίδια ώρα, οι δημόσιες αγορές συρρικνώνονται, οι εταιρείες μένουν ιδιωτικές και το μεγαλύτερο κομμάτι του παγκόσμιου κεφαλαίου λειτουργεί πια μακριά από το φως της εποπτείας.
Το αποτέλεσμα είναι ένα σύστημα γεμάτο τυφλά σημεία. Τα private credit funds δανείζουν χωρίς διαφάνεια, με ασαφείς όρους, χαμηλή ρευστότητα και κακή αντιστοίχιση λήξεων. Ο κίνδυνος δεν εξαλείφθηκε – απλώς μετεγκαταστάθηκε. Και όσο οι ρυθμιστικές αρχές ενθαρρύνουν ακόμη και συνταξιοδοτικά ταμεία να επενδύουν σε “τολμηρά” assets, τόσο το ρίσκο συσσωρεύεται πιο βαθιά στο θεσμικό σύστημα.
Το ΔΝΤ έχει ήδη κρούσει τον κώδωνα: η έκρηξη του private credit, σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό έναντι των τραπεζών, οδηγεί σε εκπτώσεις προτύπων και νέα στρώματα συστημικού ρίσκου. Σε περίπτωση κρίσης, λίγοι θα γνωρίζουν πού ακριβώς κρύβεται το πρόβλημα – μέχρι να είναι πολύ αργά.
H παιδική χαρά του ρίσκου
Την ίδια στιγμή, η Wall Street μετατρέπεται σε παιδική χαρά για γεμάτους μόχλευση traders και crypto επιχειρήσεις. Η κατάρρευση τραπεζών όπως η SVB και η First Republic το 2023 έδειξε πόσο εύθραυστο είναι το νέο οικοδόμημα. Η Fed κάλυψε τις ζημιές, αλλά οι αγορές δεν διδάχθηκαν τίποτα. Crypto funds και VC κεφάλαια συνέχισαν ακάθεκτα – και στις εκλογές του 2024, διοχέτευσαν πάνω από 130 εκατ. δολάρια σε πολιτικές καμπάνιες, νομιμοποιώντας την επιρροή τους με κάθε θεσμικό μέσο.
Αν έρθει ύφεση, η διόρθωση στα μη ρευστοποιήσιμα assets μπορεί να είναι βίαιη. Και αυτή τη φορά, κανείς δεν εγγυάται ότι θα υπάρξει σωσίβιο. Όπως έγραφε ο Economist, «η επόμενη κρίση δεν θα προέλθει από άγνοια, αλλά από αδιαφορία». Και οι Diggle αυτού του κόσμου απλώς το βλέπουν να έρχεται.
