Αν κάτι ακούστηκε ηχηρά στο 9ο Ναυτιλιακό Συνέδριο της «Ν», ήταν η προειδοποίηση του Πάνου Λασκαρίδη:
«Σε 5 χρόνια θα χρειάζονται 100.000 νέοι αξιωματικοί (παγκοσμίως). Με 60.000 πλοία, 1,5 αξιωματικός ανά πλοίο θα λείπει. Και βλέπω πως σε 5 χρόνια δεν θα υπάρχει ελληνικό νηολόγιο. Σήμερα υπάρχουν μόλις 450 ελληνικής σημαίας πλοία στην ποντοπόρο. Αυτό είναι disruption».
Δεν είναι μόνο η γραφειοκρατία και τα φορολογικά βάρη που θα πρέπει να ξεπεραστούν. Όπως κατέδειξε και η συζήτηση για τη ναυτική εκπαίδευση, η ελληνική ναυτοσύνη, κάποτε αυτονόητο πλεονέκτημα, σήμερα δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε επαρκής. Εκατοντάδες πλοία αναζητούν αξιωματικούς, ενώ πολλά παιδιά εγκαταλείπουν τις σχολές, αφού δεν έχουν πραγματική κατεύθυνση για το τι πρέπει να περιμένουν, για το τι σημαίνει καριέρα στη θάλασσα.
Το ελληνικό στοιχείο κινδυνεύει να χαθεί. Το βλέπει ο Καπτ. Ευστράτιος Τσουκάρης, το διαπιστώνει η πλοίαρχος Ηρώ Γιδάκου, το βιώνει ο Λεωνίδας Δημητριάδης – Ευγενίδης. Όπως εξήγησε και ο Καπτ. Γιώργος Κουμπενάς, οι νέοι συχνά δεν ξέρουν γιατί μπαίνουν σε μια ναυτική ακαδημία. Κάποιοι φτάνουν εκεί τυχαία, χωρίς επίγνωση των απαιτήσεων του επαγγέλματος και χωρίς υποστήριξη από την πολιτεία ή την οικογένεια. Η πραγματική ζωή στο πλοίο μένει στο σκοτάδι μέχρι να είναι πολύ αργά.
Απέναντι σε αυτό, μοιάζουμε να κινούμαστε αργά. Το νέο θεσμικό πλαίσιο, οι επενδύσεις στις σχολές, η ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών είναι θετικές εξελίξεις – αλλά στα πάντα χρειάζεται επιτάχυνση, εντατικοποίηση της προσπάθειας.
Αν δεν επαναφέρουμε την ελληνική ναυτική εκπαίδευση στο κέντρο της στρατηγικής μας, αν δεν προστατεύσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα, η ελληνική ναυτιλία θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί – χωρίς όμως να είναι ελληνική. Θα είναι μια ναυτιλία χωρίς Έλληνες στα πλοία. Και χωρίς ελληνική σημαία.
Αυτό είναι το πραγματικό disruption. Οχι ο Τραμπ, οι δασμοί και οι Χούθι. Και ή θα το δούμε σήμερα ή θα το μετρήσουμε αύριο με κόστος που δεν θα ανατρέπεται.
