Μόνο στους δύο πρώτους μήνες του 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν αθόρυβα πάνω από 600 τόνους χρυσού από το Λονδίνο και την Ελβετία, σύμφωνα με τα στοιχεία του World Gold Council. Η ποσότητα είναι αρκετή «για να κοκκινίσει ακόμα και ο βασιλιάς Μίδας», σχολιάζει το Market Watch και εξηγεί τι έχει συμβεί.
Οι οικονομολόγοι μεγάλων τραπεζών εμφανίζονται καθησυχαστικοί. «Χαλαρώστε», είπαν. «Απλώς κάποιοι αποθεματοποιούν χρυσό λόγω δασμών».
Οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου — οι μεγαλύτερες κουμπαράδες του πλανήτη — αγόρασαν 1.062 τόνους χρυσού το 2024. Ήταν η τρίτη διαδοχική χρονιά με αγοραστικό «αμόκ». Οι κυβερνήσεις δεν είχαν στραφεί με τέτοια ένταση στον χρυσό από τη δεκαετία του ’50. Και το ερώτημα που ανακύπτει είναι εύλογο. Τι ξέρουν και δεν ξέρουμε;
Η Κίνα, η Ρωσία και το μεγάλο στοίχημα
Ρωσία και Κίνα — οι δύο βασικοί γεωπολιτικοί πονοκέφαλοι της Αμερικής — συσσωρεύουν χρυσό εδώ και δύο δεκαετίες με ρυθμούς χωρίς ιστορικό προηγούμενο. Φαίνεται πως κάτι περιμένουν. Ή σχεδιάζουν.
Οι επίσημες αποθεματικές ποσότητες χρυσού των ΗΠΑ παραμένουν σταθερές εδώ και χρόνια: περίπου 8.133 τόνοι συνολικά, εκ των οποίων οι 4.603 είναι αποθηκευμένοι στο Fort Knox. Την περασμένη εβδομάδα όμως, η Κίνα έριξε το χαρτί της στο τραπέζι: έδωσε εντολή να επιτραπεί σε εταιρείες που κατέχουν συνάλλαγμα — κυρίως δολάρια — να αγοράσουν χρυσό.
Μιλάμε για μια χώρα που έχει στα χέρια της $784 δισ. σε αμερικανικά ομόλογα. Αν απλώς μετατρέψει το 10% αυτών σε χρυσό, θα αποκτήσει ποσότητα ίση με το 8% των αποθεμάτων του Fort Knox.
Κάντο όπως το Πεκίνο
Θα αγοράσει η Κίνα τόσο χρυσό; Φυσικά. Και δεν θα περιοριστεί στο φυσικό μέταλλο — θα «σκάψει» και πιο βαθιά. Θα στραφεί και σε μετοχές μεταλλευτικών εταιρειών, γιατί εκεί βρίσκονται οι μεγαλύτερες ευκαιρίες. Η απόδειξη; Το VanEck Gold Miners ETF, αξίας $15 δισ., είχε στα τέλη Απριλίου δείκτη P/E γύρω στο 20, όταν ο αντίστοιχος του S&P 500 άγγιζε το 28.
Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να θέλει να μιμηθεί τη στρατηγική αυτή. Από τη μέρα που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, οι ΗΠΑ πλημμύρισαν από φυσικό χρυσό. Σχεδόν 600 τόνοι — περίπου 19 εκατομμύρια ουγγιές — ήρθαν μέσα σε ένα τρίμηνο από Λονδίνο και Ελβετία. Για να καταλάβουμε το μέγεθος: είναι το 13% της ποσότητας που έχει «κλειδωμένη» το Fort Knox.
Φυσικός χρυσός – όχι υποσχέσεις
Η αγορά χρυσού λειτουργεί συνήθως με ψηφιακά IOUs, υποσχέσεις, συμβόλαια — μια καθαρή συναλλαγή σαν πάτωμα καζίνο στις 6 το πρωί. Τώρα όμως, πραγματικές ράβδοι χρυσού διασχίζουν ωκεανούς και στοιβάζονται σε αμερικανικά θησαυροφυλάκια. Κάποιος, κάπου, με τη δύναμη να κινεί τόνους όπως η Amazon κινεί πακέτα, ετοιμάζει το επόμενο βήμα.
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει προτείνει έλεγχο στα αποθέματα του Fort Knox — ρίχνοντας λάδι στη φωτιά των θεωριών συνωμοσίας πως τα θησαυροφυλάκια ίσως είναι άδεια. Οι επίσημοι πάντως διαβεβαιώνουν: όλα είναι εκεί. Το 2017, κυβερνητική αποστολή επισκέφθηκε το Fort Knox και επιβεβαίωσε την παρουσία των ράβδων.
Γιατί χρυσός; Γιατί αντέχει
Όταν σταματήσει το χρηματοπιστωτικό καρουζέλ — και πάντα σταματά — ο χρυσός μένει όρθιος. «Τα χαρτονομίσματα είναι ομαδική ψευδαίσθηση. προσποιούμαστε ότι είναι σταθερά, κουνάμε συγκαταβατικά το κεφάλι στα γραφήματα και αγνοούμε τη μυρωδιά που θυμίζει 2008», σχολιάζει το Market Watch και εξηγεί:
Όταν ένα κράτος πνίγεται στο χρέος, δεν έχει πολλές επιλογές. Επαναφέρει το παιχνίδι απ’ την αρχή. Δεν είναι θεωρία — είναι το εγχειρίδιο που εφαρμόζεται από τη Ρώμη μέχρι σήμερα. Οι κάτοχοι του χρυσού είναι αυτοί που γράφουν τους νέους κανόνες. Όποιος έχει τον χρυσό, ορίζει τι είναι χρήμα, ποια η αξία του, ποιος θα το ξοδεύει.
Αν οι κεντρικές τράπεζες — οι πιο μυστικοπαθείς και προσεκτικές οργανώσεις στον κόσμο — αλλά ακόμη και η υπερδύναμη γεμίζουν καταφύγια με χρυσό, τότε είναι βέβαιο πως φοβούνται ότι δεν υπάρχει καμία άλλη βεβαιότητα στην αγορά.
