Τoυ Θωμά Γιαννιώτη, προέδρου της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ της δημογραφικής κατάρρευσης της χώρας, κοινός σκοπός και στόχος κάθε θεσμικού φορέα της πολιτείας πρέπει να είναι η θέσπιση πολιτικών ενίσχυσης της οικογένειας για την απόκτηση παιδιών.
Η φροντίδα των δήμων στις τοπικές κοινωνίες εκδηλώνεται με δράσεις, αναλόγως ηλικίας και ενδιαφερόντων.
Οι παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, οι δομές για τα παιδιά με αναπηρία, οι Σχολικές Κοινωνικές Υπηρεσίες, οι Δομές Στήριξης της Οικογένειας, τα Προγράμματα Αθλοδιακοπών, οι Παιδικές Κατασκηνώσεις, οι μειώσεις σε τέλη και υπηρεσίες βάσει πλήθους παιδιών, αποτελούν υποχρεώσεις και πρωτοβουλίες των δημοτικών αρχών.
ΕΙΝΑΙ διαπιστωμένο ότι οι πρωτοβουλίες που καθιστούν τον δήμο φιλικότερο προς οικογένειες με παιδιά επιβραβεύονται πάντοτε πολιτικά, κοινωνικά και διοικητικά.
Η υιοθέτηση μιας πολιτικής περισσότερο φιλικής προς την οικογένεια, τα παιδιά και την πολυτεκνία είναι κοινωνικά επιβεβλημένη και νομικά έγκυρη.
ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, αρ. 21, ορίζει: «1. Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους.
2. Πολύτεκνες οικογένειες […] έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Κράτος».
ΜΕ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα, του 1966, που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με το αρ. 10 του Ν.1532/1985, κατοχυρώνεται και διευρύνεται η προστασία της οικογένειας και της μητρότητας.
ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν ψηφισθεί θεμελιώδεις νομοθετικές διατάξεις, πολύ σημαντικά εργαλεία για την ανάπτυξη καθοριστικών πολιτικών, που δύναται να αναληφθούν από δήμους και περιφέρειες για την ανάσχεση της φθίνουσας δημογραφικής πορείας.
Το νομοθετικό πλαίσιο αυτό δίνει τη δυνατότητα για την παροχή κινήτρων στους δημότες και τους κατοίκους για τη δημιουργία και διατήρηση νέων οικογενειών, αλλά και κίνητρα για την ποσοτική αύξηση των μελών των υφιστάμενων οικογενειών, με στόχο παράλληλα την ποιοτική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους, αναδεικνύοντας τις πόλεις που ζούμε σε φιλικές προς την οικογένεια με παιδιά.
Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ και Κοινοτικός Κώδικας (Ν. 3463/2006, ΦΕΚ 114/8-6-2006 τ. Α’, αρ. 75 περ. ε), στο σημείο ε) Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, προβλέπει:
1. Εφαρμογή πολιτικών ή η συμμετοχή σε δράσεις που αποσκοπούν στην υποστήριξη και κοινωνική φροντίδα της βρεφικής και παιδικής ηλικίας και της τρίτης ηλικίας.
2. Εφαρμογή πολιτικών ή η συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα, που στοχεύουν στη μέριμνα, υποστήριξη και φροντίδα ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
3. Μέριμνα για τη στήριξη αστέγων και οικονομικά αδύνατων δημοτών.
ΣΤΟ ΑΡ. 202 του ίδιου νόμου προβλέπεται ότι:
- Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, καθώς και για την αντιμετώπιση έκτακτης και σοβαρής ανάγκης επιτρέπεται να χορηγούνται στους οικονομικά αδύνατους κατοίκους και πολύτεκνους είδη διαβιώσεως ή περιθάλψεως, κυρίως ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής, με απόφαση του δημοτικού και κοινοτικού συμβουλίου. Με τους ίδιους όρους επιτρέπεται να χορηγούνται χρηματικά βοηθήματα.
- Με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του αριθμού των μελών του, είναι δυνατή η μείωση δημοτικών φόρων ή τελών μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%), ή η απαλλαγή από αυτούς για τους απόρους, τα άτομα με αναπηρίες και πολυτέκνους, όπως η ιδιότητά τους οριοθετείται αντίστοιχα από την κείμενη νομοθεσία. Το νομοθετικό αυτό πλαίσιο δίνει τη βάση για πολιτικές στους δήμους που στοχεύουν στην υποστήριξη των οικογενειών με παιδιά. Δεν υφίσταται κώλυμα ως προς τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών, που τυχόν συνεπάγονται, η θέσπιση αντίστοιχων μέτρων και δράσεων που θα λειτουργήσουν επικουρικά των πολιτικών ενίσχυσης της οικογένειας, υπό τις προϋποθέσεις που δύναται να θέσει για τη θέσπιση κριτηρίων με γνώμονα την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας για τη δικαιότερη κατανομή των σχετικών παροχών.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ, ο Δήμος Αμαρουσίου αποφάσισε ομόφωνα να ενταχθεί στην ομάδα των δήμων (Γλυφάδας, Χαλανδρίου κ.λπ.) που έχουν θεσμοθετήσει για τους πολυτέκνους το μέτρο της απαλλαγής από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού, χωρίς εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια, αποδεικνύοντας ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον θεσμό που στέκεται δίπλα στον πολίτη και μπορεί, όταν διαθέτει την κατάλληλη πολιτική βούληση, να ασκήσει αυτόνομα δημογραφική πολιτική, διαχωρίζοντας αυτήν από την προνοιακή πολιτική, η οποία αφορά μόνο τους οικονομικά ασθενείς συμπολίτες μας.
Ο ΔΗΜΟΣ Νέας Σμύρνης χορήγησε χρηματικά βοηθήματα για τα Χριστούγεννα και το Πάσχα σε δικαιούχους Κοινωνικών Δομών, εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας βάσει πλήθος μελών οικογένειας.
Σημαντικά παραδείγματα εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου, το οποίο μετουσιώνεται σε μέτρα και καλές πρακτικές με αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων είναι:
1) Απαλλαγή των πολυτέκνων από τα δημοτικά τέλη και συνδρομές σε υπηρεσίες όπως ύδρευση – αποχέτευση, δημοτικά ωδεία, γυμναστήρια, κολυμβητήρια κ.ά., μείωση για τις άλλες οικογένειες, αναλογικά με βάση το πλήθος των παιδιών.
2) Επιβράβευση επιτυχόντων και αποφοίτων ΑΕΙ
3) Πακέτο τροφίμων σε φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη
4) Παιδική προστασία στην οικογενειακή ζωή
5) Μονάδες Φροντίδας Προσχολικής Αγωγής και Διαπαιδαγώγησης
6) Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών
7) Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, διεύρυνση θέσεων
8) Κατασκηνώσεις και Παιδικές Εξοχές
9) Ενεργειακή κοινότητα για φθηνό ηλ. ρεύμα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες
Η ΑΝΩΤΑΤΗ Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος είναι ο εθνικός συντονιστής του Ευρωπαϊκού Δικτύου των φιλικών προς την οικογένεια πόλεων και διαθέτει τεχνογνωσία για να βοηθήσει τους δήμους στην κατεύθυνση αυτή.
Έχει επίσης εκπονήσει μελέτη για λογαριασμό του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΕ με θέμα «Προτάσεις για τον Σχεδιασμό Πολιτικών Υποστήριξης των Οικογενειών με Παιδιά για τους Δήμους» (διαθέσιμη για λήψη εδώ www.ita.org.gr/el/index.php/meletes-ita), με συλλογή καλών πρακτικών και προτάσεις προς τους δήμους.
Άλλωστε, με βάση το Σύνταγμα, η άσκηση δημογραφικής πολιτικής είναι υποχρέωση του κράτους, άρα και των δήμων.
ΕΦΤΑΣΕ η στιγμή που οι δήμοι θα αποτελέσουν ανάχωμα στον δημογραφικό κατήφορο της χώρας.
Είναι θέμα πολιτικής βούλησης και προτεραιοτήτων των δημοτικών αρχών.
