Τη δυνατότητα να κατοχυρώσουν έκπτωση φόρου εισοδήματος ύψους μέχρι 16.000 ευρώ, μοιρασμένη σε 5 έτη, θα έχουν όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων εξοφλήσουν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εντός του 2025 και του 2026 το κόστος της ανακαίνισης.
Το μέτρο ίσχυσε για το 2024 και τώρα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την επανενεργοποίησή του θα προωθήσει νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα παρατείνει και για τα φορολογικά έτη 2025 και 2026 τις διατάξεις του άρθρου 31 του φορολογικού νόμου 5073/2023 με τις οποίες προβλέπεται η συγκεκριμένη έκπτωση και αμέσως μετά θα εκδοθεί και η σχετική κοινή υπουργική απόφαση.
Βασική προϋπόθεση είναι να έχουν συγκεντρώσει τις σχετικές αποδείξεις πληρωμής από ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, ελαιοχρωματιστές, πλακάδες, σοβατζήδες και άλλους επαγγελματίες, για εργασίες επισκευής, συντήρησης και ανακαίνισης των κατοικιών τους ή και άλλων κτισμάτων τους.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται έκπτωση φόρου εισοδήματος ίση με το 100% των δαπανών επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης ακινήτων. Το ποσό της έκπτωσης δεν μπορεί να υπερβεί τα 16.000 ευρώ και κατανέμεται ισόποσα στις φορολογικές δηλώ σεις των 5 ετών που έπονται τους έτους πραγματοποίησης των δαπανών. Αυτό σημαίνει ότι σε καθένα από τα 5 έτη που έπονται της πραγματοποίησης των δαπανών ο φορολογούμενος θα έχει δικαίωμα έκπτωσης φόρου εισοδήματος έως και 3.200 ευρώ (16.000 ευρώ / 5 έτη). Βασικές προϋποθέσεις για την κατοχύρωση της έκπτωσης είναι η έκδοση των σχετικών φορολογικών στοιχείων από τους εκτελούντες τις εργασίες επαγγελματίες και η εξόφληση των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Οι διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 5073/2023 περιλαμβάνουν 8 σημεία που πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι ενδιαφερόμενοι φορολογούμενοι:
Υπολογισμός της έκπτωσης
Οι δαπάνες που πραγματοποιεί ένα φυσικό πρόσωπο για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κατοικιών και των λοιπών κτισμάτων του μειώνουν ισόποσα, κατανεμημένες σε περίοδο 5 ετών, τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημά του. Δηλαδή το 100% των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν ή θα πραγματοποιηθούν εντός του τρέχοντος έτους και μέχρι ποσού 16.000 ευρώ θα αφαιρεθεί από τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα του τρέχοντος έτους και από τους φόρους που αναλογούν στα εισοδήματα των επόμενων τεσσάρων ετών.
Έννοια του «φόρου που αναλογεί»
«Φόρος που αναλογεί» είναι ο φόρος που απομένει όταν από τον φόρο που προκύπτει βάσει της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, αφαιρεθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο εκπτώσεις – μειώσεις φόρου, δηλαδή αφού αφαιρεθούν: α) η γενική μείωση φόρου για κάθε μισθωτό, συνταξιούχο ή κατά κύριο επάγγελμα αγρό τη, η οποία ανέρχεται σε 777 ευρώ αν δεν έχει εξαρτώμενα τέκνα, σε 900 ευρώ αν έχει ένα εξαρτώμενο τέκνο, σε 1.120 ευρώ αν έχει δύο εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.340 ευρώ εάν έχει τρία εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.580 ευρώ εάν έχει 4 εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.780 ευρώ εάν έχει 5 εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.900 ευρώ εάν έχει 6 εξαρτώμενα τέκνα, σε 2.120 ευρώ εάν έχει 7 εξαρτώμενα τέκνα κ.ο.κ., β) η μείωση φόρου των 200 ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας του φορολογούμενου που έχει αναπηρία 67% και άνω. Αν το συνολικό ποσό της έκπτωσης φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος, βάσει των δαπανών του για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών του ή λοιπών κτιρίων του, για το οικείο φορολογικό έτος, είναι μεγαλύτερο από τον «φόρο που αναλογεί», το πλεονάζον ποσό δεν θα επιστρέφεται, ούτε θα συμψηφίζεται με άλλη φορολογική υποχρέωση, ούτε θα μεταφέρεται και ούτε θα εκπίπτει σε επόμενο φορολογικό έτος. Επιπλέον δεν θα μεταφέρεται προς έκπτωση στον άλλο σύζυγο ή στο έτερο μέρος του συμ φώνου συμβίωσης.
«Επιλέξιμες δαπάνες»
Οι δαπάνες για τις οποίες ισχύει η έκπτωση, δηλαδή οι «επιλέξιμες δαπάνες» οι οποίες αναγνωρίζονται για έκπτωση από τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα του φορολογούμενου, είναι:
Α. Δαπάνες λήψης υπηρεσιών
α) Ενεργειακές
- Τοποθέτηση θερμομόνωσης.
- Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.
- Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης / ψύξης, καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό.
- Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης / ψύξης.
- Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών(μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
- Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
- Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας. Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.
β) Λειτουργικές-αισθητικές
- Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης.
- Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
- Συντήρηση/επισκευή στέγης.
- Επισκευή τοιχοποιίας/χρωματισμός εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων.
- Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης.
- Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα.
- Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
- Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.
Β. Δαπάνες αγοράς αγαθών
Υλικά θερμομόνωσης.
- Κουφώματα, υαλοπίνακες και εξωτερικά προστατευτικά φύλλα προς αντικατάσταση.
- Σύστημα αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστήματα ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
- Σύστημα παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
- Σύστημα μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
- Υλικά υδραυλικής εγκατάστασης.
- Υλικά ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
- Υλικά τοιχοποιίας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων, καθώς και λοιπές δαπάνες αγοράς αγαθών αντίστοιχες με αυτές της λήψης υπηρεσιών της περ. Α’.
Ανώτατο ύψος εκπιπτόμενων «επιλέξιμων δαπανών» και τρόπος κατανομής της έκπτωσης
Το ανώτατο όριο των «επιλέξιμων δαπανών» και της συνολικής έκπτωσης φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος είναι το ποσό των 16.000 ευρώ. Το συνολικό ποσό των δαπανών για την αγορά υλικών, που λαμβάνεται υπόψη για την έκπτωση επί του φόρου εισοδήματος, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα τρίτο (1/3) του συνολικού ποσού των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών. Η έκπτωση φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος κατανέμεται ισόποσα στο φορολογικό έτος που πραγματοποιούνται οι δαπάνες και στα 4 επόμενα έτη, οπότε το ανώτατο ποσό έκπτωσης ανέρχεται σε 3.200 ευρώ για κάθε έτος (16.000 ευρώ / 5 έτη). Ως εκ τούτου, αν οι δαπάνες πραγματοποιηθούν το 2025, τότε η έκπτωση ισχύει για το 2025 και για τα επόμενα τέσσερα φορολογικά έτη, 2026 έως 2029, οπότε θα επηρεάσει μειωτικά το τελικό ύψος του φόρου εισοδήματος στα εκκαθαριστικά σημειώματα φόρου εισοδήματος των ετών 2026 (για το 2025), 2027 (για το 2026), 2028 (για το 2027), 2029 (για το 2028) και 2030 (για το 2029).
Ποια ακίνητα αφορούν οι εκπιπτόμενες δαπάνες
Οι «επιλέξιμες δαπάνες» αφορούν όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως της χρήσης τους, εφόσον δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν εντάσσονται σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων ή άλλα προγράμματα ή δράσεις επιχορήγησης.
Βασικές προϋποθέσεις έκπτωσης
Οι «επιλέξιμες δαπάνες» αναγνωρίζονται για τη μείωση του φόρου εισοδήματος των ετών 2026-2030, εφόσον: α) πραγματοποιηθούν στο χρονικό διάστημα από 1ης/1/2025 έως και 31/12/2025 σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και η προμήθεια των αγαθών και η παροχή των σχετικών υπηρεσιών πραγματοποιήθηκε από επιχειρήσεις οι οποίες έχουν τη φορολογική κατοικία τους ή τη μόνιμη εγκατάστασή τους στην Ελλάδα και β) δεν έχουν εκπέσει ως δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα τυχόν επιχειρηματικής δραστηριότητας του φορολογούμενου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Δικαιούχοι της έκπτωσης φόρου
Το ποσό των «επιλέξιμων δαπανών» που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση του κτιρίου μειώνει τον φόρο εισοδήματος του φυσικού προσώπου που τις πραγματοποίησε και έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας, επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας σε αυτό. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται με βάση το ποσοστό πλήρους κυριότητας του φυσικού προσώπου που πραγματοποίησε τη δαπάνη. Σε περίπτωση που το φυσικό πρόσωπο που πραγματοποίησε τη δαπάνη έχει δικαίωμα επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας στο κτίριο, το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται ανάλογα με την αξία του δικαιώματος επί της συνολικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 15 και 16 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια 8 Λοιπές προϋποθέσεις και διαδικασίες έκπτωσης:
Οι λοιπές απαραίτητες προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί η έκπτωση των δαπανών, είναι οι εξής: α) Η απόδειξη της πραγματοποίησης των δαπανών αυτών, με νόμιμα παραστατικά (τιμολόγιο ή στοιχείο λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών) του ν. 4308/2014, στα οποία πρέπει να αναγράφεται διακριτά το είδος και η αξία των αγαθών και υπηρεσιών, τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ) του προσώπου καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου (ΑΤΑΚ), εκτός αν πρόκειται για κοινόχρηστα, για τα οποία αρκεί μόνο η διεύθυνση του ακινήτου. β) Η τμηματική ή εξ ολοκλήρου εξόφληση των δαπανών, ανεξαρτήτως του ύψους αυτών, να έχει πραγματοποιηθεί, εντός του οικείου φορολογικού έτους, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Ως «ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής» νοείται κάθε μέσο πληρωμής, που απαιτεί τη μεσολάβηση ενός τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού δικτύου, όπως π.χ. η μεταφορά χρημάτων μέσω ειδικών διαδικτυακών εφαρμογών («e-banking»), καρτών, το «ηλεκτρονικό πορτοφόλι», κ.λπ., και την εμπλοκή ενός «παρόχου υπηρεσιών πληρωμών».
Στους «παρόχους υπηρεσιών πληρωμών» περιλαμβάνονται -μεταξύ άλλων- τα πιστωτικά ιδρύματα, τα γραφεία ταχυδρομικών επιταγών και τα ιδρύματα πληρωμών, ανεξάρτητα αν έχουν την έδρα τους στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή (Ε.Ε., τρίτες χώρες). Το μέρος των δαπανών για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που δεν εξοφλείται με τους ως άνω τρόπους δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση. γ) Τα παραστατικά της περ. α’ πρέπει να έχουν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 5104/2024 (Α’ 58).
