«Περισσότερο υποφέρουμε στη φαντασία μας παρά στην πραγματικότητα», έλεγε ο Σενέκας. Αν δεν μιλούσε για τη στωική φιλοσοφία, θα μπορούσε κάλλιστα να αναφέρεται στις γενιές.
Η Gen Z (1997–2012) κατηγορεί τα social media ότι της κατέστρεψαν την παιδική ηλικία. Οι millennials (1981–1996) δηλώνουν ότι δεν θα αποκτήσουν ποτέ σπίτι. Οι baby boomers (1946–1964) γκρινιάζουν για τη συνταξιοδότηση που δεν ήρθε όπως την περίμεναν.
Κανείς δεν μιλά για τη Generation X, σημειώνει ο Economist και εξηγεί πώς η συγκεκριμένη γενιά έγινε ο μεγάλος χαμένος του χρόνου.
«Οι γεννημένοι μεταξύ 1965 και 1980 είναι σαν να έχουν διαγραφεί από τη συλλογική φαντασία. Οι αναζητήσεις στο Google γι’ αυτούς είναι λιγότερες από τις μισές σε σχέση με τις άλλες γενιές. Δεν υπάρχουν memes, δεν υπάρχουν podcasts. Ελάχιστοι τίτλοι βιβλίων, πέρα από το μυθιστόρημα του Douglas Coupland το 1991 που έδωσε και το όνομά της γενιάς», σχολιάζει το βρετανικό περιοδικό.
Κι όμως, σε αντίθεση με τη ρήση του Σενέκα, οι Gen X δεν υποφέρουν μόνο στο μυαλό τους. Υποφέρουν στην πράξη — και ίσως περισσότερο από όλους.
Γιατί εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά δυστυχίας
Σε πρόσφατη έρευνα της Ipsos σε 30 χώρες, το 31% των Gen X δηλώνει «όχι πολύ ευτυχισμένο» ή «καθόλου ευτυχισμένο». Το υψηλότερο ποσοστό απ’ όλες τις γενιές. Ο Ντέιβιντ Μπλαντσφλάουερ του Dartmouth καταγράφει ότι η δυστυχία, το άγχος και η απόγνωση κορυφώνονται λίγο πριν τα 50. Είναι το λεγόμενο «U της ζωής» —μια θεωρία που λέει πως οι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι νέοι και ηλικιωμένοι, αλλά δυστυχείς στη μέση ηλικία. Το πέρασαν οι boomers, θα το περάσουν και οι millennials. Αλλά για τη Gen X είναι ήδη παρόν.
Γιατί; Εμφανίζονται τα πρώτα χρόνια προβλήματα υγείας. Οι φιλοδοξίες προσγειώνονται. Οι εκπρόσωποι της Gen X συχνά καλούνται να φροντίσουν και τα παιδιά τους και τους ηλικιωμένους γονείς τους. Στις ΗΠΑ, δαπανούν περίπου το 5% των εισοδημάτων τους για αυτές τις φροντίδες, έναντι μόλις 2% των boomers. Στην Ιταλία, το ποσοστό των 18–34 ετών που ζουν με τους γονείς αυξήθηκε από 61% σε 68% την τελευταία εικοσαετία. Στην Ισπανία, ακόμη περισσότερο. Και ποιας γενιάς είναι αυτοί οι γονείς; Σωστά, της Gen X.
Το παράδειγμα του Σαν Φρανσίσκο
Μία τρανταχτή έκφραση της καμπύλης U απαντάται στο Σαν Φρανσίσκο. Οι νέοι Gen Z ζουν με την ελπίδα να φτιάξουν την επόμενη επανάσταση στην τεχνητή νοημοσύνη.
Οι boomers απολαμβάνουν τα σπίτια τους στο Pacific Heights και κάθονται σε διοικητικά συμβούλια. Η Gen X, στη μέση, δεν έχει ούτε την αισιοδοξία των πρώτων ούτε την ασφάλεια των δεύτερων. Μόλις το 37% των Gen X δηλώνει ικανοποιημένο από τη ζωή στο Σαν Φρανσίσκο, έναντι 63% των Gen Z. Πολλοί καταλήγουν να ζουν στο Όκλαντ – την απόλυτη υποβάθμιση, όπως λένε οι ίδιοι.
Χρήμα και ψυχολογία
Ακόμη και όταν βγουν από το «U», τα προβλήματα δεν τελειώνουν. Οι εκπρόσωποι της Gen X είναι οι μεγάλοι χαμένοι και σε επίπεδο εισοδημάτων. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του American Enterprise Institute και της Fed, οι Gen X είδαν τα καθαρά, προσαρμοσμένα εισοδήματά τους (αφού αφαιρεθούν φόροι και επιδοτήσεις) να αυξάνονται μόλις κατά 16% σε σχέση με την προηγούμενη γενιά — το μικρότερο ποσοστό όλων των εποχών.
Ίσως φταίει η ψυχολογία τους. Έρευνες δείχνουν ότι η Gen X απορρίπτει τη συμβατική καριέρα-γραφείου. Θέλει αυτονομία, ισορροπία ζωής και δουλειάς. Δεν είναι τυχαίο ότι δύο από τις πιο επιδραστικές ταινίες του 1999 —το Matrix και το Fight Club— είχαν πρωταγωνιστές Gen Xers που έσπαγαν τις αλυσίδες της καθημερινότητας. Συναρπαστικό κινηματογραφικά, αλλά δύσκολα οδηγεί σε σταθερή καριέρα.
Οι αριθμοί δεν τους βοηθούν. Στα 30 και τα 40, όταν παραδοσιακά αυξάνονται οι αποδοχές, οι Gen X χτυπήθηκαν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Στη Βρετανία, το 2011, οι μέσοι ονομαστικοί μισθοί 30άρηδων αυξήθηκαν μόλις κατά 1,1%. Στον Καναδά, οι πραγματικοί μισθοί των ατόμων 35–44 ετών δεν αυξήθηκαν καθόλου μεταξύ 2011–2017.
Δεν τους θέλει… ούτε το χρηματιστήριο
Και σε επίπεδο περιουσίας, τα πράγματα είναι απογοητευτικά. Οι boomers ευνοήθηκαν από την άνθηση των χρηματιστηρίων της δεκαετίας του ’80. Οι millennials επίσης. Οι εκπρόσωποι της Gen X όμως μεγάλωσαν μέσα σε δύο κατρακύλες: τη φούσκα του dotcom και την κρίση του 2008. Η δεκαετία του 2000 ήταν «χαμένη δεκαετία» για τις αγορές. Και κατά συνέπεια και για τη γενιά αυτή.
Ακόμη και στο θέμα της ιδιοκτησίας, η Gen X είναι ο μεγάλος χαμένος. Αντίθετα με το αφήγημα που θέλει τους millennials να νοικιάζουν για πάντα, στην πραγματικότητα η μεγάλη πτώση στα ποσοστά ιδιοκτησίας ξεκίνησε από την Gen X. Πολλοί απλώς δεν μπορούσαν να πάρουν στεγαστικό δάνειο μετά το 2008. Άλλοι έχασαν το σπίτι τους και γύρισαν στο ενοίκιο.
Τι μαρτυρά η περιουσία
Τελικά, τα δεδομένα για την περιουσία λένε όλη την ιστορία. Σύμφωνα με τον Jeremy Horpedahl, οι millennials και οι Gen Z στα 31 τους έχουν διπλάσια περιουσία απ’ ό,τι οι Gen X στην ίδια ηλικία. Τα στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν παρόμοιες τάσεις στην Ευρώπη: από το 2010 ως το 2021, οι millennials τριπλασίασαν την περιουσία τους, ενώ η Gen X την απλώς διπλασίασε.
Και τα χειρότερα ίσως δεν ήρθαν ακόμη. Η Αμερικανική Κοινωνική Ασφάλιση προβλέπεται να ξεμείνει από πόρους το 2033 – ακριβώς όταν η Gen X βγαίνει στη σύνταξη. Αν δεν υπάρξει νομοθετική παρέμβαση, οι παροχές θα περικοπούν 20–25%.
«Την επόμενη φορά που θα δείτε έναν πενηντάρη, χαρίστε του ένα χαμόγελο. Το αξίζει», καταλήγει ο Economist.
