Η πολιτική κωμωδία του Γιετόν Νεζίραϊ «Πτήση/Κόσοβο» παρουσιάζεται στο Θέατρο Noūs- Creative space, σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι [Τροίας 34, Αθήνα].
Βρισκόμαστε στο Εθνικό Θέατρο του Κοσόβου, όπου οι ηθοποιοί κάνουν πρόβες σε δύσκολες συνθήκες για το έργο «Περιμένοντας τον Γκοντό». Ξαφνικά, μέσω του Γραμματέα Αθλητισμού, τους ανακοινώνεται από το Πρωθυπουργικό Γραφείο ότι πρέπει να ετοιμάσουν ένα νέο έργο, γραμμένο από τον σκηνοθέτη, που θα αφηγείται όλη την ιστορία του Κοσόβου και θα παρουσιαστεί την Ημέρα της Ανεξαρτησίας—όποτε κι αν αυτή έρθει, καθώς είναι «κρατικό μυστικό». Και η περιπέτεια ξεκινά με ήρωες μία πρωταγωνίστρια που ονειρεύεται να παίξει την Σκάρλετ Ο’ Χάρα στο Μπρόντγουεϊ, έναν παρακμιακό πρωταγωνιστή που πίνει ρακές, παίζει τον Ληρ και απατά την γυναίκα του, έναν φαντασμένο σκηνοθέτη που λαχταρά την επιτυχία και επιδιώκει να γίνει Καλλιτεχνικός Διευθυντής, έναν τεχνικό σκηνής που θέλει να γίνει Ήρωας και Διπλωμάτης, έναν Γραμματέα Αθλητισμού που θέλει να γίνει Υπουργός και έναν Πρωθυπουργό… ο οποίος -ό,τι και να γίνει- παραμένει Πρωθυπουργός.
Σχόλιό τους για το έργο και το αθηναϊκό ανέβασμα μάς κατέθεσαν ο Ένκε Φεζολλάρι και ο Γιετόν Νεζίραϊ.
Ένκε Φεζολλάρι: «Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντας το έργο του Γετόν Νεζίραϊ ήταν… “Το Σώσε των Βαλκανίων”. Η “Πτήση / Κόσοβο” δεν είναι απλώς μια πολιτική κωμωδία. Είναι μια κωμική ωδή στην παράνοια των Βαλκανίων, ντυμένη με το απόλυτο θεατρικό περιτύλιγμα. Γιατί, μην ξεχνάμε ότι η Ιστορία στο σανίδι γράφεται και ξαναγράφεται. Όλα, λοιπόν, εκτυλίσσονται στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου του Κοσσυφοπεδίου, το οποίο καλείται να ανεβάσει… την Ιστορία. Κυριολεκτικά. Κι εκεί αρχίζει το θέατρο μέσα στο θέατρο. Μια παράσταση εντός παράστασης, με ήρωες που δεν ξέρουν καν ποιο ρόλο παίζουν. Η πρωταγωνίστριά μας κάνει οντισιόν, έχοντας ως απωθημένο το ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα. Ο πρωταγωνιστής –μεθυσμένος από την παρακμή του και τη ρακή του– παλεύει να παίξει τον βασιλιά Ληρ. Ο σκηνοθέτης -το alter ego μου, ονειρεύεται δόξες και διευθυντιλίκια και κάπου εκεί, ανάμεσα σε ρεπεράζ, λογοκρισία και πολιτικά memo, ένας τεχνικός φωτισμού φτιάχνει ένα αεροπλάνο από σκηνικά απομεινάρια για να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και να προπαγανδίσει την ανεξαρτησία. Κάθε πρόβα γίνεται ναρκοπέδιο. Κάθε ρόλος και μία πολιτική δήλωση. Κάθε χειροκρότημα και μία διπλωματική έγκριση. Και κάπως μέσα σε όλα αυτά που ζούμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αυτό το έργο μου έκανε “κλικ”.
Ανεβάζουμε την “Πτήση / Κόσοβο” γιατί πιστεύουμε ότι το θέατρο έχει τη δύναμη να αποδομήσει την εξουσία με ένα γέλιο· ένα γέλιο συγκινητικό και λυτρωτικό.
Γιατί, ίσως, τελικά, ο μόνος τρόπος να ενώσεις τον λαό αλλά και τους λαούς μεταξύ τους είναι αυτός: να τους κάνεις να γελάσουν με τους εαυτούς τους.
Και πίσω από τα γέλια –και είναι πολλά, πιστέψτε με– υπάρχει ένα βαθύ, σχεδόν πνιγηρό ερώτημα: πώς φτιάχνεις έθνος, όταν είσαι περικυκλωμένος από ιδεολογικά ερείπια;
Νιώθω ότι ο Γιετόν Νεζίραϊ δεν ζητά από το κοινό απλώς να γελάσει· αλλά και να αναλογιστεί: πότε θα τελειώσουν οι πόλεμοι; Πότε θα καταλάβουμε ότι δεν είμαστε εχθροί αλλά συνεπιβάτες σε μια βαλκανική κωμωδία χωρίς διάλειμμα;
Η παράσταση δεν καταγγέλλει. Σαρκάζει. Δεν επιβάλει. Ξεμπροστιάζει. Δεν προσφέρει λύσεις. Προσφέρει καθρέφτες. Και μέσα σε αυτούς τους καθρέφτες, δεν βλέπουμε μόνο το Κόσοβο. Βλέπουμε την Ελλάδα και όλα τα Βαλκάνια».
Γιετόν Νεζίραϊ: «…περήφανος που αυτή η κωμωδία μου ανεβαίνει στη σκηνή της Αθήνας…»
Γιετόν Νεζίραϊ: «Νιώθω περήφανος που αυτή η κωμωδία μου ανεβαίνει στη σκηνή της Αθήνας. Πρόκειται για ένα έργο που γράφτηκε περίπου πριν από δεκαπέντε χρόνια, αλλά εξακολουθεί να παραμένει ζωντανό και επίκαιρο. Έχει ήδη παρουσιαστεί με επιτυχία σε διάφορες χώρες, αφήνοντας έντονο αποτύπωμα -άλλοτε κερδίζοντας το χειροκρότημα του κοινού και άλλοτε προκαλώντας αντιδράσεις.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, η πορεία της ήταν ιδιαίτερα περιπετειώδης: στο Κόσοβο και τη Σερβία ανέβηκε υπό την παρουσία αστυνομικής δύναμης, ενώ στην Τουρκία ήρθε αντιμέτωπη με την αυστηρή κρατική λογοκρισία. Αυτές οι εμπειρίες αναδεικνύουν τη δύναμη του θεάτρου να ταράζει τα νερά και να φέρνει στο φως δύσκολες αλήθειες.
Είναι, πραγματικά, συγκινητικό για μένα, που το έργο αυτό εξακολουθεί να παρουσιάζεται και να βρίσκει νέα ακροατήρια· αυτήν τη φορά στο ελληνικό κοινό της Αθήνας. Ανυπομονώ να παρακολουθήσω την εκδοχή του Ένκε, του οποίου την προσέγγιση και καλλιτεχνική ματιά εκτιμώ βαθύτατα. Πιστεύω πως θα δώσει μια φρέσκια ανάγνωση στο έργο, με σεβασμό αλλά και δημιουργική τόλμη».
Ταυτότητα Παράστασης
συγγραφέας: Γιετόν Νεζίραϊ
μετάφραση: Ελεάνα Ζιάκου
σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
σύμβουλος δραματουργίας: Ναταλί Μηνιώτη
μουσική: Δάνης Κουμαρτζής
σκηνικός χώρος – κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
video: Άντα Λιάκου
φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
βοηθός σκηνοθέτη: Φιλιππία Πέτρου
φωτογραφία: Γιώτα Εφραιμίδου
μακιγιάζ φωτογράφισης: Έλενα Ντέντη, Ελισάβετ Πέτρου
τρέιλερ: Ξένια Τσιλοχρήστου
επικοινωνία – δημόσιες σχέσεις: Νταίζη Λεμπέση, Γεωργία Ζούμπα
σχεδιασμός αφίσας – artwork: Αλέξανδρος Λαμπρινός
οργάνωση παραγωγής: ΟΥΜα ΑΜΚΕ
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Άντα Γιαννουκάκη, Κυριάκος Κοσμίδης, Χρυσοβαλάντης Κωστόπουλος, Απόστολος Μαλεμπιτζής, Φιλιππία Πέτρου.
Στον ρόλο του σκηνοθέτη, ο Ένκε Φεζολλάρι.
Το βιβλίο του Γιετόν Νεζίραϊ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΥΡΑΣΙΑ.
Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων: Σάββατο στις 21.00, Κυριακή στις 20.00, Δευτέρα στις 21.00
Διάρκεια: 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα) Προπώληση εισιτηρίων: more.com
