Skip to main content

Το James Webb αποκαλύπτει τα «εσώψυχα» διάσημου νεφελώματος (βίντεο)

Μια από τις νέες εικόνες του νεφελώματος του καβουριού από το James Webb. πηγή φωτό (NASA / ESA / CSA / Webb / STScI / Tea Temim, Princeton University)

Νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για το Νεφέλωμα του Καβουριού

Κινέζοι αστρονόμοι εντόπισαν το 1054 στον ουράνιο θόλο μια έντονη λάμψη που ήταν ορατή και στη διάρκεια της μέρας. Η λάμψη αυτή προερχόταν από τον αστερισμό του Ταύρου, η απόσταση της υπολογίστηκε σε περίπου 6,5 χιλιάδες έτη φωτός και ήταν η πρώτη κοσμική λάμψη που συνδέθηκε με έκρηξη σουπερνόβα, την έκρηξη δηλαδή που προκαλείται από την αυτοκαταστροφή ενός άστρου.

Έπρεπε να περάσουν επτά αιώνες για να εντοπιστεί εκ νέου το σουπερνόβα και έκτοτε άρχισε να γίνεται αντικείμενο συχνής παρατήρησης από τους αστρονόμους. Το 1840 ο Βρετανός αστρονόμος και κατασκευαστής τηλεσκοπίων Ουίλιαμ Πάρσονς παρατήρησε το νεφέλωμα με ένα τηλεσκόπιο 36 ιντσών και μέσα από τον φακό του τηλεσκοπίου το σουπερνόβα έμοιαζε στον Πάρσονς με ένα νεφέλωμα που μοιάζει με καβούρι για αυτό και το ονόμασε έτσι. Η κωδική ονομασία της έκρηξης NGC 1952 και το νεφέλωμα που έχει σχηματιστεί έχει αυτή τη στιγμή έκταση περίπου έξι ετών φωτός αποτελώντας ένα από τους σταθερούς στόχους παρατηρήσεων των αστρονόμων για την ανίχνευση διαφόρων κοσμικών φαινομένων.

Ερευνητική ομάδα έστρεψε το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο, το James Webb, για να καταγράψει νέες λεπτομερείς εικόνες του νεφελώματος και να αποκαλύψει άγνωστα στοιχεία για αυτό. Οι παρατηρήσεις του James Webb επέτρεψαν μια νέα καλύτερη χαρτογράφηση του νεφελώματος και την καλύτερη κατανόηση του τι συμβαίνει εκεί.

Μια από τις νέες εικόνες του νεφελώματος του καβουριού από το James Webb. πηγή φωτό (NASA / ESA / CSA / Webb / STScI / Tea Temim, Princeton University)

«Οι παρατηρήσεις του James Webb μας επιτρέπουν να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τη σύνθεση της ύλης που εκτοξεύτηκε από την έκρηξη, ιδιαίτερα την περιεκτικότητα σε σίδηρο και νικέλιο, κάτι που μπορεί να αποκαλύψει τον τύπο της έκρηξης που προκάλεσε το Νεφέλωμα του Καβουριού. Με την πρώτη ματιά το σχήμα του Νεφελώματος του Καβουριού είναι παρόμοιο με αυτό που αποτυπώνουν οι εικόνες Hubble και ειδικά αυτές που κατέγραψε το 2005» λέει ο Τι Τέμιμ, αστρονόμος το Πανεπιστήμιο Πρίνστον, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Στην υπέρυθρη παρατήρηση του James Webb η δομή που μοιάζει με ένα κλουβί χνουδωτών αέριων νημάτων εμφανίζεται με κόκκινο-πορτοκαλί χρώμα. Ωστόσο, στις κεντρικές περιοχές, οι εκπομπές από κόκκους σκόνης (κίτρινο-λευκό και πράσινο) χαρτογραφείται από για πρώτη φορά. Πρόσθετες πτυχές της εσωτερικής λειτουργίας του Νεφελώματος του Καβουριού γίνονται πιο εμφανείς και φαίνονται με μεγαλύτερη λεπτομέρεια στο υπέρυθρο φως που μπορεί να συλλαμβάνει το James Webb. Πιο συγκεκριμένα το James Webb καταγράφει αυτό που είναι γνωστό ως ακτινοβολία σύγχροτρον: εκπομπή που παράγεται από φορτισμένα σωματίδια, όπως τα ηλεκτρόνια, που κινούνται γύρω από τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου με σχετικιστικές ταχύτητες. Η ακτινοβολία εμφανίζεται εδώ ως γαλακτώδες υλικό που μοιάζει με καπνό σε όλο το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού του Νεφελώματος του Καβουριού. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι προϊόν του πάλσαρ του νεφελώματος, ενός ταχέως περιστρεφόμενου αστέρα νετρονίων. Το ισχυρό μαγνητικό πεδίο του πάλσαρ επιταχύνει τα σωματίδια σε εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες και τα αναγκάζει να εκπέμπουν ακτινοβολία καθώς περιστρέφονται γύρω από τις γραμμές μαγνητικού πεδίου» αναφέρουν οι ερευνητές.

Naftemporiki.gr