Από την έντυπη έκδοση
Tην επέκταση για ακόμη έναν μήνα, και συγκεκριμένα για τον Νοέμβριο, του μέτρου των αναστολών συμβάσεων εργασίας και της ειδικής αποζημίωσης των 534 ευρώ σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο. «Εξετάζουμε την επέκταση των αναστολών και για τον μήνα Νοέμβριο. Αυτήν τη στιγμή είμαστε σε διαδικασία συναπόφασης με το υπουργείο Οικονομικών. Πολύ σύντομα, νομίζω, θα υπάρξει ανακοίνωση» επεσήμανε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης, μιλώντας το Σαββατοκύριακο στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN.
Σήμερα το μέτρο των αναστολών συμβάσεων εργασίας ισχύει πανελλαδικά έως και 31 Οκτωβρίου για επιχειρήσεις που ανήκουν στους κλάδους του επισιτισμού, του τουρισμού, των μεταφορών, του πολιτισμού, του αθλητισμού και κάθε άλλου κλάδου που θεωρείται πληττόμενος βάσει σχετικής λίστας ΚΑΔ για τον μήνα Οκτώβριο, όπως επίσης για επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας ξενοδοχειακών καταλυμάτων και τουριστικών λεωφορείων. Την επέκταση του μέτρου -και μάλιστα έως το τέλος του έτους- έχει «φωτογραφίσει» και το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021, όταν κατατέθηκε στη Βουλή στις αρχές Οκτωβρίου. Η εγγραφή ενός μικρού κονδυλίου, της τάξης των 72 εκατομμυρίων ευρώ για το 2021, για αποζημιώσεις ειδικού σκοπού εξηγείται με την αιτιολογία πως «η καταβολή αποζημιώσεων ειδικού σκοπού σε απασχολούμενους που βρίσκονται σε προσωρινή αναστολή εργασιών κατά τα τέλη του 2020 αναμένεται να λάβει χώρα τον Ιανουάριο του 2021 και συνεπώς να επηρεάσει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του εν λόγω έτους».
Βασικό μέτρο
Το μέτρο των αναστολών έχει αναδειχθεί στο βασικό μέτρο της κυβέρνησης στη μάχη κατά της αύξησης της ανεργίας εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, διατέθηκαν και θα διατεθούν 1,257 δισ. ευρώ το 2020 για αποζημιώσεις ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηναία βάση των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις τίθενται σε προσωρινή αναστολή.
Πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο κονδύλι στις παρεμβάσεις της κυβέρνησης στο σκέλος των δαπανών λόγω πανδημίας. Το μόνο υψηλότερο κονδύλι είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου, στην πρώτη φάση της 45ήμερης αναστολής και της αποζημίωσης των 800 ευρώ τέθηκαν 810.028 εργαζόμενοι.
Αντίστοιχα στις αναστολές του Μαΐου και την ειδική αποζημίωση των 534 ευρώ μπήκαν 542.244 εργαζόμενοι. Άλλοι 518.195 εργαζόμενοι δηλώθηκαν σε αναστολή, μονομερή ή διμερή, για το καλοκαίρι, δηλαδή για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο.
Απασχολούμενοι
Υπενθυμίζεται πως με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την έρευνα εργατικού δυναμικού στα κράτη-μέλη, λόγω της πανδημίας Covid-19, τα άτομα που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούν να θεωρούνται απασχολούμενοι, εφόσον η διάρκεια της αναστολής είναι μικρότερη από 3 μήνες ή αν λαμβάνουν περισσότερο από το 50% των αποδοχών τους.
Στο πλαίσιο αυτό, συγκλίνουσες απόψεις αναλυτών καταλήγουν πως το μέτρο των αναστολών έχει επιδράσει με τον πλέον ανασταλτικό τρόπο στο κύμα των απολύσεων και την αύξηση της ανεργίας. Η συνεισφορά του μηχανισμού «Συν-Εργασία» φαίνεται πως είναι περιορισμένη, καθώς μέχρι τον Σεπτέμβριο είχαν λάβει την οικονομική ενίσχυση βραχυχρόνιας εργασίας (60% του καθαρού μισθού που χάνεται λόγω μειωμένου ωραρίου) 112.688 μισθωτοί εργαζόμενοι.
Υπενθυμίζεται πως ο μηχανισμός «Συν-Εργασία» έχει επεκταθεί έως το τέλος του 2020 με επιδότηση 60% του καθαρού μισθού και 100% των εισφορών για τον χρόνο εργασίας που χάνεται.
Εφαρμογή «αλά καρτ»
Σε αυτή τη φάση, οι αναστολές συμβάσεων και η ειδική αποζημίωση των 534 ευρώ
-που είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων- εφαρμόζονται και… αλά καρτ με γεωγραφικό προσδιορισμό, στις περιοχές της χώρας που τίθενται από τον ΕΟΔΥ στο επίπεδο 4 «Αυξημένου Κινδύνου» στον Χάρτη Υγειονομικής Ασφάλειας και Προστασίας από τη Λοίμωξη Covid-19. Τα γεωγραφικώς προσδιορισμένα μέτρα εφαρμόζονται επιπλέον των όσων ισχύουν πανελλαδικά.
Ειδικότερα, για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ισχύει η κήρυξη της Περιφερειακής Ενότητας σε επίπεδο 4, οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων που εδρεύουν ή έχουν υποκατάστημα στην εν λόγω Περιφερειακή Ενότητα και πλήττονται σημαντικά, σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, μπορούν να τεθούν σε προσωρινή αναστολή σύμβασης εργασίας και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, αναλογικά για το διάστημα που ορίζεται κατ’ ελάχιστο σε 14 ημέρες, υπολογιζόμενη επί ποσού 534 ευρώ. Συνεπώς η ελάχιστη αποζημίωση είναι 249,2 ευρώ για 14 ημέρες.
Εφόσον το κόκκινο στον χάρτη παραμείνει έναν ολόκληρο μήνα, τότε οι μισθωτοί δικαιούνται 534 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση η ειδική αποζημίωση είναι 17,8 ευρώ για κάθε ημερολογιακή ημέρα αναστολής. Για το ίδιο διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου ισχύει το κόκκινο στον χάρτη, καλύπτονται αναλογικά και οι πλήρεις ασφαλιστικές εισφορές, υπολογιζόμενες επί του ονομαστικού μισθού του εργαζόμενου, από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για τις επιχειρήσεις που κλείνουν με εντολή δημόσιας αρχής, αναστέλλεται υποχρεωτικά η σύμβαση εργασίας των εργαζομένων και για όσο διάστημα ισχύει η αναστολή, οι απολύσεις είναι άκυρες. Οι επιχειρήσεις για ισόχρονο διάστημα μετά την άρση της αναστολής υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων.
Υποβολή δηλώσεων
Σημειώνεται ότι για τα επίπεδα 1, 2 και 3 του «Χάρτη Υγειονομικής Ασφάλειας και Προστασίας από τη Λοίμωξη Covid-19 ισχύει η δυνατότητα αναστολής συμβάσεων εργασίας για τις επιχειρήσεις που έχουν ΚΑΔ που εμπίπτει στη λίστα που ισχύει για τον Οκτώβριο: εστίαση, τουρισμός, πολιτισμός, αθλητισμός, μεταφορές και λοιποί πληττόμενοι κλάδοι. Οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε αυτούς τους κλάδους, όπως επίσης επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας ξενοδοχειακών καταλυμάτων και τουριστικών λεωφορείων, υποβάλλουν τις δηλώσεις αναστολών των εργαζομένων τους για τον Σεπτέμβριο έως και το ερχόμενο Σάββατο 24 Οκτωβρίου.
Αντίστοιχα οι εργαζόμενοι υποβάλλουν τις δικές τους δηλώσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα supportemployees.services.gov.gr έως και την ερχόμενη Κυριακή 25 Οκτωβρίου.
Ρήτρες προστασίας θέσεων εργασίας
Εξαρχής το μέτρο των αναστολών συνδέθηκε με ρήτρες διατήρησης των θέσεων εργασίας, σε μια προσπάθεια να αναχαιτιστεί το κύμα των απολύσεων που άρχισε αμέσως να φουντώνει μετά την εμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού. Το πλαίσιο, όπως διαμορφώθηκε από τον Μάιο και μετά προβλέπει πλέον παγίως δύο επίπεδα προστασίας:
1. Για όσο χρόνο κάνουν χρήση των αναστολών και σε κάθε περίπτωση μέχρι την 31η Οκτωβρίου, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις του προσωπικού τους με απόλυση και σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.
2. Μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να διατηρήσουν για χρονικό διάστημα 30 ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας.
Με το ισχύον πλαίσιο, η προστασία φτάνει έως 30 Νοεμβρίου. Εφόσον το μέτρο επεκταθεί και τον Νοέμβριο, τότε η προστασία θα φτάσει έως 30 Δεκεμβρίου.
