Την πλήρη εποπτεία του προγράμματος ένταξης αναγνωρισμένων προσφύγων Helios θα αναλάβει το ελληνικό κράτος, πιθανότατα από τις αρχές του επόμενου χρόνου, και η μετάβαση αυτή από τα έκτακτα ευρωπαϊκά κονδύλια σε τακτικό χρηματοδοτικό μηχανισμό, θα σηματοδοτήσει τη διεύρυνσή του, όπως επισήμανε ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα, Τζιανλούκα Ρόκο.
Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι μετά την ολοκλήρωση του πιλοτικού κύκλου του Helios, που χρηματοδοτείται από έκτακτα κονδύλια της ΕΕ, αποφασίστηκε ως βέλτιστη πρακτική, σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, το πρόγραμμα να ενταχθεί για χρηματοδότηση στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ESF), με διάρκεια τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027.
Κατά τη διάρκεια σημερινής ενημέρωσης σε δημοσιογράφους, ο κ. Ρόκο εξήγησε ότι η χρηματοδότηση του Helios από τον έκτακτο μηχανισμό της ΕΕ είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να χρηματοδοτηθούν μακροπρόθεσμες δραστηριότητες. Μέσω της μετάβασης που θα γίνει, τόνισε, «δεν θα υπάρχουν οι περιορισμοί στη χρηματοδότηση που υπάρχουν τώρα, οπότε το πρόγραμμα θα διευρυνθεί για να συμπεριλάβει και τομείς όπως η απασχολησιμότητα, η επαγγελματική κατάρτιση και η δυνατότητα να μάθουν οι πρόσφυγες περισσότερα για ζητήματα, όπως ο ευρωπαϊκός πολιτισμός ή το τράφικινγκ». «Η πρόκληση στην Ελλάδα είναι να προσπαθήσουμε να πάμε ένα βήμα μπροστά στην ένταξη των προσφύγων και υπάρχει ενδιαφέρον από την κυβέρνηση να πάει μπροστά και να προσπαθήσει να αναπτύξει περισσότερο αυτό τον μηχανισμό», πρόσθεσε ο ίδιος.
Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να αναλάβει περισσότερες δραστηριότητες αναφορικά με τη διαχείριση των δομών φιλοξενίας στην ενδοχώρα, «χωρίς ωστόσο να έχει διευκρινιστεί το πότε», με τον ΔΟΜ να συνεχίσει να παρέχει κάποιες ήπιες δραστηριότητες. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η μετάβαση διαχείρισης του προγράμματος των διαμερισμάτων από τους διεθνείς οργανισμούς και τις ΜΚΟ στο ελληνικό κράτος, στο οποίο οι θέσεις θα περιοριστούν, καθώς «υπάρχουν καμπς με διαθέσιμες θέσεις».
Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν σε μια περίοδο, την οποία ο επικεφαλής του ΔΟΜ Ελλάδας χαρακτήρισε ως «κατάσταση του μετά-επείγοντος», με τις προσφυγικές ροές να παραμένουν πολύ χαμηλές, ωστόσο διευκρίνισε ότι «είναι ένα ερωτηματικό τι θα γίνει στο μέλλον, γιατί οι ροές στην Ελλάδα και την ΕΕ είναι ένα πολιτικό ζήτημα». Κατά την άποψή του, τρία ζητήματα θα καθορίσουν το μέγεθος των ροών το επόμενο χρονικό διάστημα: η κατάσταση στις χώρες προέλευσης, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης και η πανδημία του κορονοϊού.
Ο κ. Ρόκο παρατήρησε ότι «οι αφίξεις δεν σταματούν μόνο με ισχυρή διαχείριση των συνόρων. Σε αυτή την περίπτωση πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο θα είχαν ήδη λύσει τα προβλήματά τους βάζοντας περισσότερους συνοριοφύλακες. Η αυστηρότερη διαχείριση των συνόρων είναι ένα από τα στοιχεία, αλλά κυρίως επιδρά ο κορωνοϊός και το γεγονός ότι ήταν πολύ δύσκολο να μετακινηθείς στο εσωτερικό της Τουρκίας μέχρι πρόσφατα», όπως επίσης και «η αλλαγή πολιτικής από την Τουρκία, που δεν ακολουθεί την πολιτική που ακολουθούσε στις αρχές του 2020».
Σε ερώτηση για τις καταγγελίες περί παράνομων επαναπροωθήσεων στα σύνορα, ο κ. Ρόκο παρατήρησε ότι «υπάρχουν ζητήματα που τα έχουμε θέσει στις αρχές» και πρόσθεσε ότι ο ΔΟΜ μαζί με την Ύπατη Αρμοστεία συζητούν την πιθανότητα να εκδώσουν κοινή έκκληση προς την κυβέρνηση να διερευνήσει περαιτέρω αυτές τις καταγγελίες και να παρέχει απαντήσεις.
Για την κατασκευή των τειχών σε τέσσερις δομές της ενδοχώρας (Μαλακάσα, Ριτσώνα, Πολύκαστρο, Διαβατά), ο κ. Ρόκο υπεραμύνθηκε της απόφασης της κυβέρνησης να προχωρήσει στην κατασκευή τους. «Κατά την άποψή μου ένα κέντρο φιλοξενίας πρέπει να έχει φράκτη και μετά συζητάμε τι τύπο φράκτη θα έχει», επισήμανε και πρόσθεσε ότι «το να έχεις περισσότερη ασφάλεια και ένα σύστημα ώστε να γνωρίζεις ποιος είναι μέσα στο καμπ, δεν επηρεάζει το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης μέσα και έξω από το καμπ», ενώ πρόσθεσε ότι «αυτή τη στιγμή εάν θεωρήσουμε ότι η Ελλάδα είναι μια δημοκρατική χώρα που ακολουθεί τις διεθνείς συνθήκες, δεν έχω κανένα λόγο να σκεφτώ ότι θα μετατρέψει τα ανοιχτά κέντρα σε κλειστά».
Ο ίδιος περιέγραψε ότι «αυτή τη στιγμή σε πολλά καμπς υπάρχουν άνθρωποι που μπαίνουν χωρίς δικαίωμα εισόδου και καταλαμβάνουν χώρο που θα έπρεπε να δοθεί σε ανθρώπους με δικαίωμα διαμονής και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στο τι συμβαίνει», συμπληρώνοντας ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι άνθρωποι «καλούνται ακόμα και να πληρώσουν για να επιστρέψουν στο κοντέινερ τους».
Τέλος, για τον εμβολιασμό των διαμενόντων στις δομές ο κ. Ρόκο επισήμανε ότι έλαβε τη διαβεβαίωση από τις ελληνικές αρχές ότι θα ξεκινήσει στο τέλος Μαΐου, ωστόσο σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα μεταφέρονται οι αιτούντες άσυλο στα εμβολιαστικά κέντρα που λειτουργούν και για τους υπόλοιπους πολίτες, κάτι για το οποίο ο ίδιος εξέφρασε αμφιβολίες καθώς εκτίμησε ότι «θα ήταν ευκολότερο να εμβολιάζονται μέσα στις δομές».
