Την απόσυρση του μέτρου της κατασκευής «κλειστών δομών» στα νησιά του Αιγαίου ζητεί από την κυβέρνηση το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), τονίζοντας ότι «η γενικευμένη και αδιάκριτη επιβολή κράτησης παραβιάζει την εθνική, ενωσιακή και διεθνή νομοθεσία».
Όπως σημειώνει, «καθώς το σύνολο των νησιωτικών δομών θα μετατραπούν σε κέντρα κράτησης, το σχέδιο προβλέπει ότι όλοι οι νεοεισερχόμενοι -συμπεριλαμβανομένων οικογενειών με παιδιά, προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και προσώπων με καταφανείς ανάγκες διεθνούς προστασίας- θα τίθενται με την άφιξή τους, αυτομάτως και αδιακρίτως, σε κράτηση, η οποία κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του νέου νομοθετικού πλαισίου μπορεί να διατηρηθεί για χρονικό διάστημα μέχρι και 36 μήνες».
Εκτιμά ακόμη ότι τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν θα έχουν ως συνέπεια τη διοικητική κράτηση αριθμού ανθρώπων «που θα στερηθούν την ελευθερία τους χωρίς να έχουν διαπράξει ποινικό αδίκημα, διπλάσιου από τον αριθμό των ποινικά κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές».
Η οργάνωση υποστηρίζει ότι το σχέδιο των ελληνικών αρχών «όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει τις συνθήκες επείγουσας ανθρωπιστικής κρίσης, που σήμερα επικρατούν στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, αλλά και τις εντείνει, εκθέτοντας ένα τεράστιο αριθμό ανθρώπων σε συνθήκες εγκλεισμού, οι οποίες έχουν δραματικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων και αυξάνουν τον ανθρώπινο πόνο».
Σημειώνει παράλληλα ότι «η κράτηση πολιτών τρίτων χωρών στο πλαίσιο της νομοθεσίας για το άσυλο και τη μετανάστευση, σύμφωνα με το ίδιο το ελληνικό δίκαιο αλλά και το ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο, επιτρέπεται μόνο ως ένα κατ’ εξαίρεση εφαρμοζόμενο μέτρο, το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζεται ως ύστατη λύση («last resort») και μόνο εφόσον πληρούνται οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις (λόγοι κράτησης, προηγούμενη εξέταση δυνατότητας εφαρμογής εναλλακτικών μέτρων κ.τ.λ.)».
Επιπλέον, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, η επιλογή του μέτρου της κράτησης ως εργαλείου πολιτικής αποτροπής των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, «έχει αποδειχθεί απολύτως αναποτελεσματική και αλυσιτελής». Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, όπως αναφέρει ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Μεταναστών, Φρανσουά Κρεπό, «δεν υπάρχει κανένα εμπειρικό στοιχείο, ότι η κράτηση αποτρέπει την παράτυπη μετανάστευση ή αποθαρρύνει ανθρώπους από το να αναζητήσουν άσυλο. Παρά την αυξανόμενη αυστηρότητα των πολιτικών κράτησης, που εισήχθησαν τα τελευταία 20 χρόνια σε χώρες ανά τον κόσμο, ο αριθμός των παράτυπων αφίξεων δεν μειώθηκε».
Το Συμβούλιο επισημαίνει ότι η πλειονότητα των νεοεισερχόμενων στα νησιά είναι οικογένειες, γυναίκες (22%) και παιδιά (36%), με τη συντριπτική πλειονότητα των αφιχθέντων (άνω του 85%) να συνεχίζουν να προέρχονται από χώρες που χαρακτηρίζονται από εκτεταμένες συρράξεις, βία ή/και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως μεταξύ άλλων προκύπτει από ετήσιες εκθέσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, αλλά και από τα υψηλά ποσοστά χορήγησης προσφυγικού καθεστώτος των εν λόγω εθνικοτήτων στο εθνικό επίπεδο.
