Στη Λισαβόνα για το Web Summit βρέθηκε ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος τόνισε την ανάγκη για μία πιο δημοκρατική και αποτελεσματική Ευρώπη, μετά το σοκ του Brexit, ενώ αναφέρθηκε στην αξιοποίηση της τεχνολογίας για λύσεις στα παγκόσμια φαινόμενα, όπως η κλιματική κρίση και το προσφυγικό.
Ο Γιώργος Παπανδρέου συμμετείχε σε δύο πάνελ και είχε την ευκαιρία να δώσει την προοδευτική πολιτική διάσταση στις προκλήσεις της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, ειδικά σε ό,τι αφορά τη δημοκρατία και τα δικαιώματα.
Στο Web Summit, συζητήθηκαν εκτενώς τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα, από τις κεντρόφυγες τάσεις και το Brexit, μέχρι το έλλειμμα δημοκρατίας και το προσφυγικό, ενώ κατατέθηκαν προτάσεις για τη διαμόρφωση καινοτόμων πρωτοβουλιών για την αντιμετώπισή τους, αξιοποιώντας τα υπάρχοντα τεχνολογικά εργαλεία.
Ο κ. Παπανδρέου, τόνισε την ανάγκη για μία πιο δημοκρατική και αποτελεσματική Ευρώπη, μετά το σοκ του Brexit: «Η ισχύς είναι εν τη ενώσει, αν θέλουμε να βρούμε λύσεις στα παγκόσμια φαινόμενα, όπως η κλιματική κρίση, το προσφυγικό, οι οικονομικές κρίσεις, η ανισότητα και άλλα ζητήματα του καιρού μας».
«Αυτή η Ένωση, όμως», επισήμανε, «έχει ανάγκη από βαθύτερο εκδημοκρατισμό, από νέες μορφές συμμετοχής του πολίτη στις αποφάσεις που τον αφορούν. Για τον σκοπό αυτό, μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνολογία προς όφελος των πολιτών, με σεβασμό στις ευρωπαϊκές αρχές και πάντα λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Όπως σωστά ανέφερε ο Πασκάλ Λαμί, πρώην Πρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, αν στην Κίνα τα δεδομένα ανήκουν στο κράτος και στις ΗΠΑ ανήκουν στις μεγάλες πολυεθνικές (surveillance capitalism), στην Ευρώπη επιδιώκουμε την αυτοδιαχείριση τους».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Παπανδρέου πρότεινε τρεις ριζοσπαστικές ιδέες για την εμβάθυνση της δημοκρατίας στην εποχή του Διαδικτύου:
- Τη δημιουργία, πέρα από την Εκτελεστική, Νομοθετική και Δικαστική εξουσία, ενός τέταρτου πυλώνα Διαβούλευσης, όπου στο πρότυπο μιας ψηφιακής, με την αρχαία έννοια, Αγοράς, οι πολίτες θα μπορούν να καταθέτουν τις δικές τους απόψεις και προτάσεις, προτού νομοθετήσει η πολιτεία.
- Την αξιοποίηση «citizens panel», επιτροπών πολιτών που επιλέγονται με κλήρωση σύμφωνα με ορισμένα κριτήρια, όπως γινόταν στην Αρχαία Ελλάδα, που θα διαμορφώνουν και θα προτείνουν λύσεις σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Η Ιρλανδία το τόλμησε ήδη, πριν το δημοψήφισμα για τις αμβλώσεις, με μεγάλη επιτυχία και κάτι ανάλογο εφάρμοσε πρόσφατα και η Γαλλία για τις πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
- Την αυτοδιαχείριση των δεδομένων που υπάρχουν στα κοινωνικά μέσα, για να αντιμετωπισθεί η σχεδόν μονοπωλιακή κατάσταση που υπάρχει σε ότι αφορά τις μεγάλες εταιρίες του κλάδου. Είναι μια καλύτερη λύση από τη διάσπασή τους σε μικρότερες εταιρίες, ή τις προτάσεις για κρατικοποίηση ή κρατικό έλεγχο.
«Παρεμβάσεις σε αυτήν την κατεύθυνση», κατέληξε ο πρώην Πρωθυπουργός, «όχι μόνο συνάδουν της Ευρωπαϊκής Ιδέας, αλλά θα απαντήσουν στην ανησυχία των πολιτών, ότι σε έναν διεθνοποιημένο κόσμο, η εξέλιξη της τεχνολογίας σημαίνει απαραίτητα την υπαγωγή όλων μας σε ένα καθεστώς παρακολούθησης. Αντιθέτως, μπορεί να φανεί αρωγός στην καλύτερη διακυβέρνηση, στη συμμετοχή και στην παραγωγή λύσεων».
Σε ότι αφορά το ρόλο της τεχνολογίας στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, ο Γιώργος Παπανδρέου, τόνισε ότι, οι πρόσφυγες αποτελούν σημαντικό «παράγοντα αλλαγής», προσδιορίζοντας ότι η τεχνολογία μπορεί να επιλύσει αρκετά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αλλά παράλληλα να τους μετατρέψει σε στόχο και να τους κάνει πιο ευάλωτους.
«Για παράδειγμα» είπε, «πάνω από το 80% των μεταναστών διαθέτουν ένα smartphone. Είναι ένα μέσο για να επικοινωνούν με τις οικογένειές τους αλλά και να αισθάνονται προστατευμένοι και ασφαλείς. Μπορεί, όμως, ταυτόχρονα να χρησιμοποιηθεί ως πλατφόρμα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους που θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τη νέα τους ζωή. Υπάρχει όμως πάντα και ο κίνδυνος, τα δεδομένα τους να χρησιμοποιηθούν για καταπάτηση βασικών τους δικαιωμάτων» .
«Η φοβική αντιμετώπιση», σημείωσε ο κ. Παπανδρέου, «δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Υπήρξα κι εγώ πρόσφυγας, όπως κι ο πατέρας κι ο παππούς μου. Ξέρω τι σημαίνει. Οι άνθρωποι που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για ένα καλύτερο μέλλον ωθούνται να φύγουν από βίαιες συγκρούσεις, λιμούς, ξηρασία, αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Οφείλουμε να τους αντιμετωπίζουμε πάντα με σεβασμό, ως ανθρώπινα όντα. Και η τεχνολογία με σωστή χρήση μπορεί να βοηθήσει και τους ίδιους σε αυτή τη δύσκολη μεταβατική φάση της ζωής τους αλλά και τις χώρες που θα κληθούν να τους παράσχουν άσυλο».
