Skip to main content

Τεχνολογία και ηθική

Από την έντυπη έκδοση

Της Έφης Τριήρη
[email protected]

To 2014 πραγματοποιήθηκε ένα ασυνήθιστο πείραμα σε ένα ερευνητικό εργαστήρι της Αμερικής, την ώρα που πολλαπλασιάζονταν οι ενδείξεις για τις επιβλαβείς συνέπειες των ρύπων ντίζελ στην ανθρώπινη υγεία: δέκα πίθηκοι καθισμένοι σε έναν αεροστεγή θάλαμο έβλεπαν κινούμενα σχέδια, ενώ εισέπνεαν αέρια ενός ντιζελοκίνητου «σκαραβαίου» της VW, προκειμένου να διαπιστωθεί ο αντίκτυπος που θα είχαν στην υγεία τους.

Και αυτό ήταν μόνο η αρχή όσων είδαν το φως της δημοσιότητας. Κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας φέρονται να χρηματοδοτούσαν πειράματα με πιθήκους και ανθρώπους, που εκτίθεντο σε τοξικά αέρια τα οποία περιέχονταν στις εκπομπές των εξατμίσεων ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων. Χρηματοδοτούσαν, δηλαδή, έρευνες που κατά τα φαινόμενα προσπαθούσαν να θέσουν υπό αμφισβήτηση απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2012, η οποία χαρακτήριζε καρκινογόνες τις εκπομπές ρύπων από ντιζελοκίνητα οχήματα. Υποβαθμίζοντας λοιπόν τις αρνητικές συνέπειες στην υγεία, οι αυτοκινητοβιομηχανίες ασκούσαν πιέσεις για φοροελαφρύνσεις και παροχή κινήτρων στα ντιζελοκίνητα αυτοκίνητα, ώστε να προσελκύουν τους Ευρωπαίους οδηγούς.

Η υπόθεση αυτή ενισχύει την εντύπωση ότι ο «ψυχρός πόλεμος» στην αυτοκινητοβιομηχανία καλά κρατεί μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Η «ρεαλπολιτίκ» με τους «ανομολόγητους πόθους» της υπάρχει με άλλη μορφή και στην οικονομία, καθότι υπήρξαν υποψίες ότι το σκάνδαλο της VW με την παραβίαση των περιβαλλοντικών ρύπων στις ΗΠΑ πυροδοτήθηκε από αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες για ανταγωνιστικούς λόγους. Άλλωστε, οι διενέξεις σε θέματα αυτοκινητοβιομηχανίας αποτελούσαν επί μακρόν σημείο τριβής ανάμεσα στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ. Η πρώτη σύγκρουση της VW με το Nτιτρόιτ άρχισε με τον θρυλικό «σκαραβαίο», «κήρυκα» μιας νέας εποχής στην αγορά αυτοκινήτου, που έριξε την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία από το ζενίθ της δόξας του μπαρόκ.

Και τώρα σειρά έχουν τα ερωτήματα, για όλη τη διεθνή κοινότητα. Ποιοι έδωσαν εντολή για τα επίμαχα πειράματα; Πώς τελικά γίνονται οι έρευνες και πόσο καθοδηγούμενα είναι ή δεν είναι τα συμπεράσματα που μαθαίνουμε; Τελικά, η ηθική εξελίσσεται τόσο γρήγορα όσο και η τεχνολογία; Αναμένονται απαντήσεις, κυρίως για τους απλούς καταναλωτές που αγοράζουν ντιζελοκίνητα οχήματα.