Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Ο «θα-τα-κάνω-όλα-τζαμί», αφού υπέγραψε, μετά την προσευχή της Παρασκευής, το προεδρικό διάταγμα για τη Μονή της Χώρας (Εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα), ανακοίνωσε περιχαρής ότι η Τουρκία βρήκε το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Ιστορία της. Στη Μαύρη Θάλασσα.
Εκεί όπου έχει οριοθετήσει ΑΟΖ με τις Βουλγαρία, Ρουμανία και πρώην Σοβιετική Ένωση.
Εκεί όπου από το 1973 η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με τη Σοβιετική Ένωση για την οριοθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης των 12 ν.μ. Ναι, ξέρω στο Αιγαίο Πέλαγος απαίτησε 6 ν.μ.
Όταν απέτυχε να το περάσει στην Τρίτη Συνδιάσκεψη για το Δίκαιο της Θάλασσας επανήλθε με άλλη ιδέα, ορισμό της «φωτογραφικής» πρότασης. Τα νησιά δεν δικαιούνται δική τους υφαλοκρηπίδα όταν επικάθηνται στην υφαλοκρηπίδα παρακτίου κράτους.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Καταψήφισε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Εκείνο, όμως, που δεν είναι ευρέως γνωστό ή δεν πολυφωτίζεται είναι ότι προτού ακόμη ολοκληρωθεί η Τρίτη Συνδιάσκεψη, η Τουρκία άρχισε διαπραγματεύσεις με τη Σοβιετική Ένωση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας στη Μαύρη Θάλασσα. Κι αυτά που έλεγε για ημίκλειστες θάλασσες και ειδικά καθεστώτα; Επιλεκτική διπλωματία, κατά τα ειωθότα.
Τον Ιούνιο του 1978 υπέγραψε Πρωτόκολλο στο οποίο συμφωνείται η οριοθέτηση με βάση την αρχή της ευθυδικίας, αν και στην πράξη ακολουθήθηκε ο κανόνας της μέσης γραμμής. Μη λέμε τα προφανή. Για να μπορέσει στο Αιγαίο να την επικαλεστεί, όπως την εννοεί αυτή. Όχι ανάμεσα στα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και στη Μικρά Ασία, αλλά μεταξύ των ελληνικών ηπειρωτικών ακτών και των τουρκικών.
Γιατί τα ίδια δεν έκανε με την ΑΟΖ; Παρ’ όλο που καταψήφισε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας -που προβλέπει ΑΟΖ- το 1986 μια χαρά βολεύτηκε με συμφωνία για ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα με τη Σοβιετική Ένωση, που ισχύει για τα διάδοχα κράτη, Γεωργία, Ρωσία και Ουκρανία.
Η έναρξη αξιοποίησης του κοιτάσματος 320 δισ. κυβικών μέτρων στη Μαύρη Θάλασσα -στα όρια της ΑΟΖ της Τουρκίας με τη Βουλγαρία- τοποθετείται χρονικά το 2023, σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο.
Τυχαίο; Δεν νομίζω. Το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας, που θα «επιταχύνει τις επιχειρήσεις της στη Μεσόγειο με την ανάπτυξη στο τέλος της χρονιάς του γεωτρύπανου Kanuni».
