Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Το ακούμε στις πολιτικές αντιπαραθέσεις των τηλεοπτικών παραθύρων, το διαβάζουμε συνεχώς στα social media. «Μπορεί να διαφωνεί κανείς με τις θέσεις/πρακτικές του, αλλά αυτός είναι ηγέτης!».
Λέγεται από πολίτες για πολλούς πρωταγωνιστές της διεθνούς σκηνής, με κύριο γνώρισμα την «πυγμή», την «αποφασιστικότητα», την ικανότητα να λάβουν «σκληρές αποφάσεις» στο εσωτερικό και να «δείξουν τα δόντια» στο εξωτερικό.
Και υπονοείται, βεβαίως, πως κάτι τέτοιο χρειαζόμαστε και εμείς για «να μπει επιτέλους τάξη» στη χώρα ή «να βάλουμε στη θέση τους» όσους βλέπουμε ως αντιπάλους στο εξωτερικό.
Είναι δυνατόν εν έτει 2017 να προκαλεί θαυμασμό ηγέτης που επιδεικνύει στο φωτογραφικό φακό τα γυμνασμένα του μπράτσα;
Να έχει απήχηση πολιτικός που «κατατροπώνει» τους αντιπάλους με μεταμεσονύχτια τιτιβίσματα οργής; Πέραν της γραφικής, κωμικής διάστασης, υπάρχει και η άκρως ανησυχητική.
Από τον Σι Τζινπίνγκ στην Κίνα και τον Ντουτέρτε στις Φιλιππίνες έως τον Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία και τον Αιγύπτιο Αλ Σίσι, τα παραδείγματα ηγετών που στο όνομα του εθνικού συμφέροντος εξαπολύουν επίθεση σε δικαιώματα και ελευθερίες είναι πολλά. Με εξαίρεση τον Σι, οι υπόλοιποι έχουν αναδειχθεί στην εξουσία με εκλογές, είναι χαρισματικοί και επικαλούμενοι «αυτό που θέλει ο λαός» παρακάμπτουν θεσμούς και Κράτος Δικαίου.
Έχουμε να κάνουμε με ένα είδος εκλεγμένων μοναρχών, οι οποίοι δεν χάνουν την ευκαιρία να συγκεντρώνουν ολοένα και μεγαλύτερες εξουσίες στα χέρια τους.
Γιατί όμως το μοντέλο αυτό της προσωποκεντρικής, «μυώδους» εξουσίας ασκεί πλέον γοητεία και στους ψηφοφόρους της Ευρώπης; Οι συνθήκες μάλλον το ευνοούν:
Η οικονομική κατάρρευση, που ακολούθησε τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, μία προσφυγική κρίση, η οποία μας βρήκε εντελώς απροετοίμαστους, και η επιστροφή του εφιάλτη της τρομοκρατίας απαιτούν ηγέτες «με κότσια».
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει αναμφίβολα έλλειμμα ηγεσίας.
Όσοι όμως βλέπουν ως λύση τη στροφή σε τέτοιου είδους ηγέτες, ας σκεφτούν καλύτερα πώς λειτουργούν οι παραπάνω: Διώξεις πάσης φύσεως αντιπάλων, φίμωση του Τύπου, κυνήγι μαγισσών χωρίς τέλος.
Οι ευρωπαϊκές χώρες θέλουν οραματιστές πολιτικούς, που θα δώσουν νέα προοπτική και όχι θιασώτες της ανελεύθερης δημοκρατίας. Αυτοί, δεν είναι οι ηγέτες που έχουμε ανάγκη.
