Από την έντυπη έκδοση
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπεραμύνεται μιας επανεκκίνησης της Ευρώπης μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, που είναι «διαφανές» εργαλείο ελεγχόμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ότι μαζί με τον έτερο αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά πήραν μέρος στην τηλεοπτική εκπομπή MasterChef του Star, δείχνει ότι η Δανή αντιπρόεδρος της Επιτροπής έχει μια συγκεκριμένη αντίληψη για το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Μια αντίληψη που σίγουρα πάει πιο μακριά από τα γραφεία του «Μπερλεμόν», που είναι η θεσμική καρδιά της Ε.Ε. Η Ευρώπη και το γίγνεσθαι δεν είναι μόνο λόγια και θετικές φιοριτούρες, αλλά και γαστρονομία, τρόποι ζωής και αντιλήψεις για το είναι.
Είναι όμως και έργο και στο επίπεδο αυτό η κ. Μαργκρέτε Βεστάγκερ διαπρέπει. Κυριολεκτικά θα λέγαμε.
Έχοντας αρκετές εμπειρίες από την κρίση του 2009, όταν την περίοδο 2011-2014 ήταν υπουργός Οικονομικών της Δανίας, η σημερινή αντιπρόεδρος της Επιτροπής, επιφορτισμένη με τον ανταγωνισμό και την ψηφιακή πολιτική της Ε.Ε., έδρασε αμέσως και αποτελεσματικά. Έσπευσε να θεσμοθετήσει έτσι το πλαίσιο στήριξης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που ήδη υποφέρουν από την κρίση πανδημίας και φρόντισε οι όποιες ενισχύσεις να μη διαστρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.
Απέναντι σε όλους αυτούς που προσάπτουν στην Επιτροπή βραδύτητα και θεσμική αναποφασιστικότητα, η αντιπρόεδρος της Επιτροπής πιστεύει ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη. Οι βραδύτητες δεν είναι τόσο θέμα της Επιτροπής όσο των Συμβουλίων Υπουργών, που αυτά λαμβάνουν αποφάσεις. Και στο επίπεδο αυτό, όμως, κάποιοι στην Ε.Ε., εκ συστήματος και μονίμως, «παίζουν τις κουμπάρες». Μπλοκάρουν σκοπίμως και καθυστερούν αποφάσεις και στη συνέχεια κατηγορούν τα θεσμικά όργανα για τις δικές τους… καθυστερήσεις και άλλες ανεπάρκειες.
Κάτι παρόμοιο συνέβη και με την υγειονομική κρίση. Οι υπουργοί Υγείας της Ε.Ε., γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει κοινή πολιτική στον τομέα τους, έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την πραγματικότητα όπως αυτή είχε αρχίσει να διαμορφώνεται προ τετραμήνου. Απέφυγαν έτσι τις προσκλήσεις της Κύπριας επιτρόπου για θέματα Υγείας, κ. Στέλλας Κυριακίδου, που τους καλούσε να συσκεφθούν για το θέμα του κορονοϊού, προφασιζόμενοι ότι δεν έχουν… χρόνο! «Ευτυχώς για την Ευρώπη, τονίζει η κ. Μ. Βεστάγκερ, υπήρξαν ηρωικοί και ευσυνείδητοι Ευρωπαίοι, στα νοσοκομεία, στα σούπερ μάρκετ, στις μεταφορές, στην αποκομιδή απορριμμάτων και σε άλλους κλάδους, που εξασφάλισαν βασικές κοινωνικές λειτουργίες και ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα αλληλοβοήθειας μεταξύ των πολιτών».
«Με τους συνεργάτες μου», λέει στο γαλλικό περιοδικό Le Point η αντιπρόεδρος της Επιτροπής, «εργαστήκαμε επτά μέρες στις επτά για να επιτρέψουμε στις χώρες-μέλη να βοηθήσουν όλες τις μικρές επιχειρήσεις ώστε να αποφύγουν το κλείσιμό τους. Έως σήμερα έχουμε εγκρίνει 1,93 τρισ. ευρώ κρατικές βοήθειες. Με τον τρόπο αυτό καλύψαμε το χαμένο έδαφος της αρχής και κάναμε πολύ περισσότερα από αυτά που έχει κατά νου ο κόσμος».
Αναφορικά με τη διάρκεια των κρατικών ενισχύσεων, η Μ. Βεστάγκερ τονίζει ότι η αρχική απόφαση είναι να ισχύουν έως το τέλος του χρόνου. Πλην όμως, μας είπε, είναι βέβαιον ότι το όλο θέμα θα επανεξεταστεί μετά το καλοκαίρι. «Σε κάθε περίπτωση -τονίζει η αντιπρόεδρος- για μας είναι σημαντικό να τονίσουμε στα κράτη-μέλη ότι η πολιτική αυτή θα έχει κάποιο τέλος. Διότι δεν μπορούμε στους κόλπους της ενιαίας αγοράς μας να αφήσουμε τις κρατικές βοήθειες να αποφασίζουν ποιοι θα πετυχαίνουν και ποιοι όχι. Η επιλογή αυτή ανήκει στους καταναλωτές και συναρτάται των καλύτερων τιμών, της καλύτερης ποιότητας και της καλύτερης καινοτομίας. Συνεπώς, όταν το επιτρέψουν οι υγειονομικές και οικονομικές συνθήκες, αυτή η έκτακτη περίοδος θα πρέπει να πάρει τέλος».
Πέρα όμως από την προστασία του ανταγωνισμού, στη σημερινή ενιαία ευρωπαϊκή αγορά η Μαργκρέτε Βεστάγκερ πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι του σήμερα δεν πρέπει να αφήσουν να τους παρασύρουν οι διχασμοί της περιόδου της χρηματοοικονομικής κρίσης. «Για να πετύχουμε όλοι μαζί κάτι τέτοιο, τονίζει, το καλύτερο μέσο θεωρεί ότι είναι η αρχιτεκτονική του μακροπρόθεσμου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Πρόκειται για ένα εργαλείο επανακατανομής πόρων που εδώ και… πολλά χρόνια δουλεύει καλά για τη γεωργία και τη γενικότερη οικονομική εξισορρόπηση μέσω των ταμείων σύγκλισης. Αυτός ο προϋπολογισμός ελέγχεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και είναι ένα διαφανές εργαλείο δαπανών. Έχουμε ανάγκη από διαφάνεια και κοινοβουλευτικό έλεγχο. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα γνωστά θεσμικά εργαλεία, αλλά με τρόπο πρωτόγνωρο σήμερα».
Βέβαια, στο σημείο αυτό, η παρατήρηση που θα μπορούσε να γίνει στην κ. Μ. Βεστάγκερ, είναι αυτή του κατά πόσον ο κοινοτικός προϋπολογισμός, που καλύπτει το 1% του κοινοτικού ΑΕΠ, είναι επαρκής για τη χρηματοδότηση καινοτόμων επενδύσεων και την αντιμετώπιση κρίσεων πανδημίας, οι οποίες μάλλον δεν θα είναι σπάνιες πλέον.
