Της Νατάσας Στασινού
«Μου αφαιρείς τη ζωή, όταν μου αφαιρείς τα μέσα, με τα οποία ζω» έγραφε ο Σαίξπηρ στον Έμπορο της Βενετίας. Και αυτό είναι κάτι, το οποίο θα ήθελε μάλλον να φωνάξει κάθε άνθρωπος που έχει χάσει την εργασία του. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι βρίσκονται σήμερα εκτός αγοράς εργασίας 23,748 εκατομμύρια πολίτες. Εξ αυτών τα 18,105 εκατομμύρια είναι κάτοικοι των χωρών της Ευρωζώνης, η οποία διακρίνει το φως στο τέλος του τούνελ, αλλά αδυνατεί ακόμη να φτάσει σε αυτό.
Τη ζοφερή αυτή εικόνα- απόρροια μίας βαθύτατης κρίσης, που άρχισε ως χρηματοπιστωτική, για να εξελιχθεί σε κρίση χρέους και οικονομική- συμπληρώνουν τα στοιχεία για την “κεκαλυμμένη” ανεργία, δηλαδή την υποαπασχόληση. Περίπου 48 εκατομμύρια εργαζόμενοι ανά την Ε.Ε. είναι σε θέσεις μερικής απασχόλησης. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, εξ αυτών, περίπου ένας στους πέντε, δηλαδή 9,8 εκατομμύρια, δηλώνουν ότι αυτό δεν αποτελεί επιλογή τους. Θα ήθελαν μία θέση πλήρους απασχόλησης, αλλά αδυνατούν να βρουν. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι υποαπασχολούμενοι, οι οποίοι στην Ελλάδα αντιστοιχούν στο 72% των εργαζομένων μερικής απασχόλησης, στην Κύπρο στο 66% και στην Ισπανία στο 57%.
Περισσότεροι δε από τα 2/3 του συνόλου των υποπασχολούμενων στη Γηραιά Ήπειρο είναι γυναίκες. Και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, σε μία ήπειρο, στην οποία το χάσμα των δύο φύλων στο μέτωπο της επαγγελματικής ανέλιξης και των μισθών εξακολουθεί να είναι αδικαιολόγητα μεγάλο για τα δεδομένα ανεπτυγμένης οικονομίας. Ελάχιστα είναι τα παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών (κυρίως στη Σκανδιναβία), στις οποίες η εικόνα ενός πατέρα, που μένει στο σπίτι με τα παιδιά και μίας μητέρας, που συνεχίζει να εργάζεται, δεν ξενίζει. Σε κάθε περίπτωση είτε είσαι γυναίκα είτε άνδρας, ο πόνος της ανεργίας είναι ίδιος.
Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραδεχθεί σε εκθέσεις της ότι η ανεργία και η υποαπασχόληση είναι σήμερα η μεγαλύτερη απειλή για την κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη. Μία ωρολογιακή βόμβα, που κινδυνεύει να εκραγεί, εάν δεν κινητοποιηθούν άμεσα οι “πυροτεχνουργοί”. Και αυτοί δεν είναι ούτε η Κομισιόν, ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που μόνο συμπληρωματικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν. Είναι οι κυβερνήσεις, οι οποίες διακηρύσσουν τη στροφή σε μέτρα και μεταρρυθμίσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα, αλλά με λίγες εξαιρέσεις, επιμένουν σε έναν δρόμο στείρας λιτότητας.
Φορτωμένες με χρέη και την υποχρέωση να τα μειώσουν επιλέγουν την εύκολη λύση των περικοπών, που καταδικάζει τις οικονομίες σε στασιμότητα. Καθώς, όμως, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν μάθει τα τελευταία χρόνια να “ακούν” τις αγορές, ας ακούσουν και τη συμβουλή ενός “προφήτη” των αγορών. «Το πιο σημαντικό πράγμα, όταν καταλαβαίνεις ότι βρίσκεσαι σ’ ένα λάκκο είναι να σταματήσεις να σκάβεις», συστήνει ο Γουόρεν Μπάφετ.
