Του Ζαβερδινού Παρασκευά
Τραπεζικό Στέλεχος
Στις 9 Απριλίου η ελληνική κυβέρνηση αποπλήρωσε εν μέσω έντονης φημολογίας τη δόση ύψους 450 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ. Την 1η Μαΐου η Ελλάδα οφείλει να αποπληρώσει άλλα 200 εκατ. προς το ΔΝΤ, στις 12 Μαΐου εκκρεμεί δόση 773 εκατ. ευρώ, ενώ τον Ιούνιο άλλα 1,6 δισ. ευρώ σε 4 δόσεις. Συνολικά μέχρι το τέλος του έτους η χώρα έχει να αποπληρώσει περί τα 6,3 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
Ενδεχόμενη αδυναμία πληρωμής μιας από αυτές τις δόσεις, ενώ δεν θα σημάνει την άμεση χρεοκοπία της χώρας, θα έχει διαδοχικές εξελίξεις που είναι δύσκολο να προβλεφτούν επακριβώς, εξαιτίας των πολλών «cross default clauses» που θα επηρεάσουν το υπόλοιπο χρέος που διακρατούν τόσο οι επίσημοι όσο και ιδιώτες πιστωτές. Το παραπάνω υπογράμμισε και ο οίκος S&P στην έκθεσή του για την πρόσφατη υποβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας σε CCC+. O οίκος αναφέρει πως η μη πληρωμή δόσης προς τους επίσημους δανειστές δεν θα οδηγήσει σε άμεση υποβάθμιση στην κατηγορία «SD» (επιλεκτική χρεοκοπία), αλλά θα αποτελέσει αρνητικό παράγοντα για τις επόμενες αξιολογήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ότι σε ενδεχόμενη αδυναμία πληρωμής κάποιας δόσης, το ΔΝΤ, σύμφωνα με το καταστατικό του και το τι έχει γίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, θα δώσει περίοδο χάριτος ένα μήνα στην Ελλάδα μέχρι να εισπράξει τη δόση. Μετά την πάροδο αυτής της περιόδου η πρόεδρος του Ταμείου θα ειδοποιήσει το Δ.Σ. για την αδυναμία/καθυστέρηση πληρωμής της δόσης από τη χώρα. Αυτομάτως «παγώνουν» οι συνομιλίες με το ΔΝΤ για εκταμίευση άλλων δόσεων και «παγώνει» το παρόν χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Αμεσα και σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 9 και 10 του «MASTER FINANCIAL ASSISTANCE FACILITY AGREEMENT» μεταξύ Ελλάδας και EFSF, είναι στη διακριτική ευχέρεια του EFSF να κηρύξει πιστωτικό γεγονός και στα υπόλοιπα δάνεια του EFSF σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής προς το ΔΝΤ.
Το παραπάνω βέβαια αποτελεί -εκτός των άλλων- και πολιτική απόφαση. Να σημειωθεί εδώ ότι παρόμοιες ρήτρες έχουν και τα διμερή δάνεια μεταξύ Ευρωζώνης και Ελλάδας. Μεγάλο αγκάθι αποτελούν επίσης και τα νέα ομόλογα που εξέδωσε το ελληνικό Δημόσιο το 2012 μετά το PSI. Τα νέα ομόλογα, που σημειωτέον έχουν εκδοθεί με το αγγλικό δίκαιο, έχουν ενσωματωμένες «cross default» και κυρίως «co-financing clauses» συνδεδεμένες με τα δάνεια του EFSF, πράγμα που σημαίνει πως σε περίπτωση που το EFSF κηρύξει πιστωτικό γεγονός ή γίνει αλλαγή του Payment schedule (χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής), τότε αυτομάτως και αυτά περιέρχονται σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας (SD).
Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένο το τι θα γίνει με τα ομόλογα που διακρατά η ΕΚΤ στο χαρτοφυλάκιό της μετά το PSI και αυτό γιατί πραγματοποιήθηκε ένα swap όπου ανταλλάχθηκαν τα παλαιά ομόλογα με νέες εκδόσεις ομολόγων, που ήταν παρόμοιες με τις παλαιές και μάλλον υπό το ελληνικό δίκαιο. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν αυτά τα ομόλογα φέρουν τις προαναφερθείσες ρήτρες. Οσον αφορά την παροχή ρευστότητας μέσω του μηχανισμού ELA, θα υπάρξουν προβλήματα είτε γιατί ενδεχομένως κάποια από τα ενέχυρα θα πάψουν να γίνονται αποδεκτά και άρα κομμάτι της χρηματοδότησης θα σταματήσει είτε γιατί λόγω της αναμενόμενης εκροής καταθέσεων η ΕΚΤ δύναται να θέσει όριο στην παροχή ρευστότητας μέσω ELA προκειμένου να περιορίσει τις εκροές από το τραπεζικό σύστημα.
Εκτός των παραπάνω, ενδεχόμενη μη πληρωμή δόσης προς το ΔΝΤ θα οδηγήσει σε περαιτέρω άνοδο των spread και αναπόφευκτα θα έχει ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο χτύπημα στο κύρος της χώρας, δεδομένου ότι ακόμα και υποανάπτυκτες χώρες εξυπηρετούν κανονικά το χρέος τους με εξαίρεση τη Σομαλία (233 εκατ. SDR), το Σουδάν (983 εκατ. SDR) και τη Ζιμπάμπουε (86 εκατ. SDR) για το 2012.
Σε γενικές γραμμές η μη αποπληρωμή ενός εκ των επισήμων δανειστών, ενώ δεν σημαίνει άμεση χρεοκοπία της χώρας, μπορεί να πυροδοτήσει διαδοχικά πιστωτικά γεγονότα στο χρέος που διακρατούν οι υπόλοιποι δανειστές με απρόβλεπτες συνέπειες. Υπάρχει σημαντική πιθανότητα να δημιουργηθεί ένα «ντόμινο» πιστωτικών γεγονότων λόγω των ρητρών που έχουν ενσωματωθεί και λένε ότι σε περίπτωση που δεν αποπληρωθεί ένας επίσημος πιστωτής της χώρας τότε δύναται να θεωρηθεί πιστωτικό γεγονός και για τους υπόλοιπους, κάτι που εντέλει μπορεί να αγγίξει και το χρέος που έχουν στην κατοχή τους ιδιώτες πιστωτές.
