Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ποιος ελέγχει σήμερα την αγορά πετρελαίου; Κάποιοι δεν θα διστάσουν να απαντήσουν ο ΟΠΕΚ. Το πετρελαϊκό καρτέλ πέρασε από σαράντα κύματα, αλλά πέτυχε να πείσει τα μέλη του και τη Ρωσία να συνεργαστούν σε μία δυναμική παρέμβαση στην αγορά, που απορρόφησε το πλεόνασμα προσφοράς και στήριξε τις τιμές. Εάν ο ηγέτης του καρτέλ, η Σ. Αραβία, που προωθεί mega-project πολλών δισ., θελήσει να δει τις τιμές στα 80-100 δολ., όπως αφήνεται να διαρρεύσει, έχει τον τρόπο να πιέσει σε αυτή την κατεύθυνση. Άλλοι θα δείξουν προς τους ανεξάρτητους παραγωγούς της Β. Αμερικής.
Η επανάσταση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων απογείωσε την προσφορά τους και τη θέση τους στην παγκόσμια αγορά. Και σήμερα οι τιμές, προσεγγίζοντας τα 75 δολ./βαρέλι, τους χαρίζουν άκρως ικανοποιητικά περιθώρια κέρδους. Και κάποιος τρίτος θα μπορούσε να απαντήσει η Κίνα και η Ινδία. Είναι δυνατόν να ελέγχει την αγορά κάποιος που δεν παράγει; Εάν πρόκειται για τις πολυπληθέστερες και ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες, τότε το πόσο μεγάλη είναι η όρεξή τους για ορυκτά καύσιμα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση τιμών.
Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι η ζήτηση θα αυξάνεται έως και το 2040. Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών έχουν αποκαλύψει ότι δεν υπάρχει ένας παντοδύναμος παίκτης που να κινεί τα νήματα. Όλοι οι παραπάνω διαμορφώνουν τις συνθήκες. Σήμερα, όμως, περισσότερο ίσως από τους ισχυρούς παραγωγούς και τους μεγάλους καταναλωτές, η πορεία των τιμών εξαρτάται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις προθέσεις ενός ηγέτη: του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η JPMorgan προειδοποίησε για άλμα στις τιμές του πετρελαίου εάν η ένταση στη Μ. Ανατολή κλιμακωθεί.
Δεν έχουν περάσει, άλλωστε, πολλά χρόνια από τότε που άγγιξε τα 120 δολ. Το κλειδί βρίσκεται στην απόφαση της Ουάσιγκτον για το εάν θα επιβάλει νέες κυρώσεις στην Τεχεράνη. Στην περίπτωση κυρώσεων κατά της Ρωσίας και της Rusal, κορυφαίας παραγωγού αλουμινίου, ο Τραμπ έδειξε ότι δεν υπολογίζει τον αντίκτυπο των αποφάσεών του στις διεθνείς αγορές. Εάν κρίνει ότι θέλει να τιμωρήσει τους Ιρανούς και να στείλει ευρύτερο μήνυμα στην περιοχή, δεν θα φοβηθεί την πετρελαϊκή κρίση και την αντίδραση των καταναλωτών. Το Ιράν εξάγει στην Κίνα, την Ινδία, αλλά και την Ε.Ε., και συγκεκριμένα σε Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα και Ολλανδία. Το 2017 οι εξαγωγές του προς την Ευρώπη υπερδιπλασιάστηκαν. Οι σύμβουλοι του Τραμπ εμφανίζονται διχασμένοι. Κανείς, άλλωστε, δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα τους ακούσει. Τι λοιπόν σκέφτεται ο ίδιος; Θα το μάθουμε ίσως σε ένα επόμενο tweet.
