Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Βλέπω φούσκες παντού, που είναι έτοιμες να σκάσουν, βυθίζοντας τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία σε νέα κρίση». Η μαύρη προφητεία ήλθε διά στόματος διακεκριμένου ακαδημαϊκού.
«Νομίζω ότι όλα άρχισαν με την επενδυτική φούσκα στην Κίνα, που έσκασε και συμπαρέσυρε και τις αγορές εμπορευμάτων, προκαλώντας “κύματα” αποπληθωρισμού που φθάνουν στις ακτές των χωρών ανά τον κόσμο», προειδοποίησε ο Βίκραμ Μανσαραμανί, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Και δεν είναι ο μόνος που βλέπει μαύρα σύννεφα να απλώνονται απειλητικά πάνω από την παγκόσμια οικονομία.
Ως οικονομικός σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το 2005, ο Ραγκουράμ Ρατζάν είχε προκαλέσει τα αποδοκιμαστικά βλέμματα του κοινού σε ομιλία του σε συμπόσιο κεντρικών τραπεζιτών, όταν χαρακτήρισε «ανησυχητικές» τις ενέργειες ορισμένων κεντρικών τραπεζών και είχε προειδοποιήσει για τον κίνδυνο μιας νέας φούσκας.
Αρκετά χρόνια αργότερα, ο κ. Ρατζάν διακρίνει και πάλι νέες απειλές για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Από τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη της Ινδίας διεμήνυσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι «η νομισματική πολιτική μπορεί να προσφέρει μέχρις ενός συγκεκριμένου ορίου.
Πέραν αυτού του ορίου, η νομισματική πολιτική προκαλεί περισσότερο κακό παρά καλό». Μήπως έχει έλθει η ώρα για τις κεντρικές τράπεζες να παραδεχθούν ότι έχουν ξεπεράσει αυτό το όριο;
Το φθηνό χρήμα και η άφθονη ρευστότητα σχεδόν 14 τρισ. δολαρίων που έχουν διοχετεύσει οι κεντρικές τράπεζες στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βοήθησαν την οικονομία να ξεπεράσει την κρίση και μετέπειτα ύφεση, ενώ τροφοδότησαν μια μακρά περίοδο ευφορίας στα διεθνή χρηματιστήρια, στη διάρκεια της οποίας οι μετοχές στη Νέα Υόρκη απογειώθηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και στην Ευρώπη σε υψηλά πολλών ετών.
Το «πάρτι» όμως τελείωσε απότομα, με τους επενδυτές να ξυπνούν το 2016 μπροστά στον εφιάλτη μιας νέας κρίσης: Ο κινεζικός «δράκος» χάνει επικίνδυνα τη δυναμική του, οι αναδυόμενες «λυγίζουν» υπό το βάρος των μαζικών εκροών κεφαλαίου, η Ευρωζώνη παραμένει εγκλωβισμένη στις Συμπληγάδες του αποπληθωρισμού και της αναιμικής ανάκαμψης, το πετρέλαιο καταρρέει, βουλιάζοντας και τις οικονομίες των χωρών που εξαρτώνται από τις εξαγωγές αργού.
Οι φόβοι για ένα νέο, «σκοτεινό» κεφάλαιο στην ιστορία της παγκόσμιας οικονομίας κλόνισαν τις διεθνείς αγορές στις αρχές του έτους, εξανεμίζοντας περισσότερα από 8 τρισ. δολάρια κεφαλαιοποίησης στη διάρκεια του «μαύρου» Γενάρη.
Αυτή τη φορά, οι κεντρικές τράπεζες έχουν σχεδόν εξαντλήσει τα όρια των δυνατοτήτων τους, ενώ απομένουν στη διάθεσή τους ελάχιστα εργαλεία νομισματικής στήριξης.
Η «σκυτάλη», αναγκαστικά, περνάει στις κυβερνήσεις, που θα πρέπει να αναλάβουν δράση για τη στήριξη της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Οι προσπάθειες όμως θα πρέπει να συνοδευτούν και από τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις, ώστε αυτή τη φορά η οικονομία να μη στηριχθεί σε «πήλινα πόδια» ή αποκλειστικά και μόνο στο φθηνό χρήμα των κεντρικών τραπεζών.
