Skip to main content

Κλιματική κρίση: Σύγχρονη απειλή και αντιμετώπιση

Από την έντυπη έκδοση

Του Παναγιώτης Παπασταματίου, 
γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ

Σε πρόσφατη παγκόσμια έρευνα που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την εφημερίδα Guardian, διαπιστώθηκε ότι οι Έλληνες βρίσκονται στην πρώτη θέση με ποσοστό 91%, ανάμεσα σε 25 χώρες, που αποδέχονται ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι υπαίτια για την κλιματική αλλαγή.

Αξιοσημείωτο εύρημα αν σκεφθούμε ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή ολόκληρος ο πλανήτης έχει στρέψει -δικαίως- την προσοχή του στην υγειονομική κρίση του Covid-19. Ωστόσο, αυτή η κρίση είναι παροδική και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την κλιματική κρίση που παραμένει και αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη. Μάλιστα, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι στο μέλλον θα είναι πιθανά πιο εύκολη η ανάπτυξη νέων λοιμωδών στελεχών, όπως συνέβη με τον SARS-CoV-2, εξαιτίας της παγκόσμιας αλλαγής του κλίματος.

Πώς όμως φτάσαμε ως εδώ;

Η εκβιομηχάνιση τους τελευταίους λίγους αιώνες και η έντονη επέμβαση στο περιβάλλον οδήγησαν στην αύξηση της θερμοκρασίας της Γης και στην καταστροφή των οικοσυστημάτων.

Πλέον βιώνουμε όλο και πιο συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα με καταστροφικές συνέπειες σε ανθρώπινες περιουσίες, καλλιέργειες ή ακόμα και σε ανθρώπινες ζωές.

Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έγινε μάρτυρας αρκετών τέτοιων φαινομένων, πρωτόγνωρων για τη γεωγραφική της θέση και το κλίμα της (πλημμύρες, πυρκαγιές, κυκλώνες, ερημοποιήσεις, ξηρασίες κ.ο.κ.). Αυτό ίσως δικαιολογεί και τα αποτελέσματα της έρευνας του Guardian.

Δυστυχώς πλέον ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Είναι επιτακτική η αλλαγή του τρόπου που παράγουμε ενέργεια. Σε αυτό το κρίσιμο συμπέρασμα έχουν καταλήξει διαδοχικές εκθέσεις και ανακοινώσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), του διακυβερνητικού φορέα που συντονίζει την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Για να μετριάσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τα ορυκτά καύσιμα.

Η Ευρώπη είναι πρωτοπόρος στην παγκόσμια μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Έχει θέσει υψηλούς στόχους για τον περιορισμό των εκπομπών και επίκειται η οριστική απόφαση για την περαιτέρω αύξηση του στόχου μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο 55%-60% ως το 2030.

Στόχος είναι το 2050 η ευρωπαϊκή οικονομία να είναι κλιματικά ουδέτερη. Βασικό στοιχείο σε αυτή την προσπάθεια είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Η αιολική ενέργεια

Η αιολική ενέργεια αποτελεί σημαντικό μέρος της λύσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η χώρα μας πρέπει να εκμεταλλευτεί τον 100% βεβαιωμένο ενεργειακό της πόρο που είναι αξιοποιήσιμος και δεν ρυπαίνει, τον άνεμο. Οι ανεμογεννήτριες πρόκειται για μία φιλοπεριβαλλοντική δραστηριότητα με απολύτως θετικό ενεργειακό και περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Η ενέργεια που απαιτείται για την κατασκευή, τη λειτουργία και την απεγκατάστασή τους παράγεται από αυτές μέσα στους πρώτους 5-12 μήνες λειτουργίας τους. Κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής της, μια ανεμογεννήτρια παράγει έως και 50 φορές περισσότερη ενέργεια από αυτήν που καταναλώνεται κατά την κατασκευή, λειτουργία και απεγκατάστασή της. Εάν μάλιστα λάβουμε υπόψη την ανακύκλωση των υλικών της ανεμογεννήτριας μετά το πέρας του κύκλου ζωής της, το ποσοστό αυτό αυξάνεται σημαντικά.

Ωστόσο, διατυπώνεται κατά καιρούς ο ισχυρισμός ότι η λειτουργία των ανεμογεννητριών επηρεάζει το μικροκλίμα ή το παγκόσμιο κλίμα. Αυτό είναι αναληθές. Πολλές μελέτες έχουν καταδείξει ότι τα αιολικά πάρκα δεν μπορεί να επηρεάσουν το μικροκλίμα, αφού μια ανιχνεύσιμη -και πάντως απειροελάχιστη- επίδραση μπορεί να εμφανιστεί μόνο σε περίπτωση εγκατάστασης 500-2.000 ανεμογεννητριών σε πεδινό έδαφος. Όσον αφορά το παγκόσμιο κλίμα, ακόμα και στη θεωρητική περίπτωση που οι παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες καλύπτονταν μόνο από ανεμογεννήτριες, αυτές θα απορροφούσαν κατά τη λειτουργία τους ένα ουσιαστικά μηδαμινό μέρος της ενέργειας της ατμόσφαιρας (περίπου 0,007%).

Περισσότερες λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να αναζητήσει κανείς στο https://ask4wind.gr/climate-myth04/

Με τη Συμφωνία των Παρισίων επισφραγίστηκε η δέσμευση των κρατών, των επιχειρήσεων και των κοινωνιών, στον βαθμό που αναλογεί στον καθένα, να υιοθετήσουν συντονισμένα μέτρα και πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Στην Ελλάδα, η επικείμενη αύξηση του ευρωπαϊκού στόχου για το κλίμα θα οδηγήσει σε ακόμα πιο υψηλούς στόχους για τα αιολικά πάρκα.