Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Το χρέος της Τυνησίας, στο τέλος του 2010, διαμορφώθηκε στο 39% του ΑΕΠ. Τα θεμελιώδη μεγέθη ήταν καλά. Η χώρα εμφανιζόταν ως «αφρικανικός λέων» και προβάλλονταν ως πρότυπο από το ΔΝΤ.
Το κακό με τα πρότυπα, όμως, είναι οι διαφορετικές αποτυπώσεις της σφραγίδας τους. Ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι είχε ακούσει για το «θαύμα της Τύνιδας». Επιστήμονας της πληροφορικής ήταν, κι ας εργαζόταν ως πλανόδιος οπωροπώλης.
Ο Μπουαζίζι είχε ακούσει για τις λιονταρίσιες επιδόσεις, αλλά αφορούσαν μόνον όσους έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος.
Αυτός, με την απέλπιδά του πράξη στις 17 Δεκεμβρίου 2010, έδωσε το έναυσμα για την εξέγερση. Αυτοπυρπολήθηκε για να διαμαρτυρηθεί για την κατάσχεση του εμπορεύματός του, για τον εξευτελισμό που υπέστη από τις αστυνομικές αρχές, επειδή δεν είχε αρκετά χρήματα για να τις δωροδοκήσει. Μία αστυνομικός τον χαστούκισε, τον έφτυσε, του έσπασε τις ζυγαριές και του αναποδογύρισε τον πάγκο.
Η «χόγκρα», όπως λένε στη γλώσσα τους το αίσθημα της ταπείνωσης από τους ισχυρούς, τον έφτασε στα άκρα και ξεχείλισε το ποτάμι της λαϊκής οργής.
Μια μικροσκοπική δομή, ένας «ασήμαντος» 26χρονος, που δεν άντεχε μια εποχή στην κόλαση, μια εκτός προγράμματος πράξη, πολλές εκτός πλαισίου αναταραχές.
Κάπως έτσι, το φτερούγισμα της πεταλούδας αντάμωσε την Αραβική Άνοιξη, που σάρωσε μεν μακρόβια καθεστώτα -πλην του Άσαντ- αλλά κινήθηκε κατά τα ειωθότα. Της περιοχής.
Πολλοί έχουν αναλύσει σε βάθος την Αραβική Άνοιξη, τη διάψευση των ελπίδων, την ακόμη μεγαλύτερη καταπίεση και τη διαρκώς εντεινόμενη βία, τον οικονομικό χειμώνα. Κάποιοι στη Δύση θεωρούν πλέον ότι τα αποτελέσματα ήταν προβλέψιμα. Ο εκ των υστέρων εξορθολογισμός τόσο του ξεσπάσματος όσο και του τραύματος έχει μια χρησιμότητα, μα δεν αναιρεί την πρώτη ύλη, την αβεβαιότητα, τη μη υπολογίσιμη, με προβολές και μοντέλα, πιθανότητα.
Ποιος θα φανταζόταν ότι η αυτοπυρπόληση ενός πωλητή φρούτων θα έβαζε φωτιά στη γειτονιά του Οριενταλισμού;
Ποιος μπορεί να φανταστεί σε μια γενιά τι θα συμβεί;
Ποιος είχε φανταστεί τρεις εξεγέρσεις μέσα σε έναν αιώνα στην αραβική γη;
