Skip to main content

Η πολιτική του φθόνου

Από την έντυπη έκδοση 

Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]

Σε εποχές που η ένταξη στην Αριστερά εξασφάλιζε μια ζωή ταλαιπωριών, οι έννοιες «πατριωτισμός» και «αλληλεγγύη» τροφοδοτούσαν και καθόριζαν την πολιτική δράση όσων, με ιεραποστολική ζέση, υπηρετούσαν την αντίληψη ότι «μια άλλη κοινωνία είναι εφικτή».

Σε τούτες τις δύσκολες ημέρες, ο «πατριωτισμός» σέρνεται στα κράσπεδα του χυδαίου και φοβικού εθνικισμού και η «αλληλεγγύη» δεν είναι παρά ο φερετζές μιας πολιτικής αποκρουστικού ταξικού μίσους, η οποία καταργεί την παραδεδεγμένη συνθήκη για «μια κυβέρνηση όλων των πολιτών».

Στοιχειώδης πολιτική σωφροσύνη υπαγορεύει το προφανές.

Οτι, δηλαδή, η πολιτική κυριαρχία ενός κόμματος θεμελιώνεται στην ικανότητά του να συσπειρώνει και να συγκροτεί τις αναγκαίες συναινέσεις για τις πολιτικές του κι όχι στην επιμονή του να διχάζει και να διαιρεί.

Η διάκριση «εχθρού-φίλου» είναι ωφέλιμη πριν και κατά τη διάρκεια μιας εκλογικής μάχης…

Οδηγεί, όμως, στην πολιτική και κοινωνική καταστροφή εάν παραμένει και μετά την επίτευξη του πολιτικο-εκλογικού στόχου, ως κινητήρια δύναμη της ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής.

Οπως στην κανονική ζωή ο φθόνος είναι ένα ισχυρό δηλητήριο, που αλλοτριώνει και καταστρέφει συνειδήσεις, έτσι και στην πολιτική η εμμονή στη διαχείρισή του δυναμιτίζει κάθε προοπτική ομαλής κοινωνικής συμβίωσης κι εξέλιξης.

Ο κοινωνικός φθόνος είναι ο καρκίνος μιας κοινωνίας, που κατατρώει και αποσαρθρώνει τους κοινωνικούς αρμούς, καθιστώντας την πολιτική, από μια ιαματική λειτουργία, κήρυκα και διαχειριστή του μίσους και των πιο σκοτεινών και αποτρόπαιων ορμέφυτων, που χαρακτήριζαν τις προνεωτερικές κοινότητες.

Καμία πολιτική που συντηρεί, ενισχύει και βασίζεται στον φθόνο, δεν είναι μακροπρόθεσμα τελεσφόρα και λυσιτελής.

Ορθώνει και δημιουργεί νέα αδιέξοδα και δυναμιτίζει όποιες προοπτικές ομαλών πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων.

Πολύ περισσότερο, που ως αναγκαίο και απαραίτητο συμπλήρωμα και παρακολούθημά της έχει τον απροκάλυπτο κυνισμό, ο οποίος επιτρέπει την αναισχυντία να θεωρούνται «πενταροδεκάρες» τα 500-600 ευρώ του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση και «εξορθολογισμός» του ασφαλιστικού συστήματος η κλοπή των χρημάτων που πλήρωσαν οι εργαζόμενοι για τις επικουρικές συντάξεις τους.

Η πολιτική του φθόνου δεν είναι απλώς ταξική. Είναι τοξική και εισάγει τον κοινωνικό δαρβινισμό ως τρόπο συνύπαρξης σε μια κοινωνία πολιτών.

Και καταντά αφόρητη πρόκληση, όταν επιχειρείται η νομιμοποίησή της στη βάση της λογικής του «συμψηφισμού» με παλαιότερες καταστάσεις.

Η πολιτική του φθόνου σε μια καθημαγμένη κοινωνία, όπως η ελληνική, είναι επιλογή συνολικής καταστροφής από την οποία τίποτε δεν θα μείνει αλώβητο.

Αλλά η πολιτική δεν είναι απλώς μια καφενειακού τύπου συζήτηση για τον κόσμο, είναι μια ύψιστη λειτουργία που δημιουργεί και αναδημιουργεί τον κόσμο γύρω μας.

Σε τελική ανάλυση, εάν η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν αναγνωρίζει τον εαυτό της στις ασκούμενες πολιτικές, τότε νομιμοποιείται να αναζητήσει την αναπλήρωση αυτού του κενού, αδιαφορώντας για συνθήματα που αποδείχτηκαν κίβδηλα πριν καν σβήσει η ηχώ τους…