Ένας άλλοτε πανίσχυρος υπουργός, κάθισε στο εδώλιο του κατηγορουμένου για τη δολοφονία της συζύγου του. Τη δίκη του παρακολούθησαν εκατομμύρια πολίτες. Και η υπόθεση αυτή έφερε ξαφνικά την ελπίδα να υπάρξει δικαιοσύνη και για άλλα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Όλα αυτά στο Καζακστάν, όπου ο πρώην υπουργός Οικονομίας της χώρας, Κουαντίκ Μπισιμπάγιεφ, ξυλοκόπησε έως θανάτου τη Σαλτάνατ Νουκένοβα, σε μία επίθεση της οποίας η έναρξη έγινε σε κοινή θέα και κατεγράφη από κάμερες ασφαλείας εστιατορίου. Τα γεγονότα, όπως διατυπώθηκαν από το δικαστήριο, ήταν σοκαριστικά.
Το χρονικό του εγκλήματος: Τι αποκάλυψαν κάμερες και ηχητικά ντοκουμέντα
Λίγο μετά τις 07:15 πμ, τοπική ώρα, πλάνα από ένα εστιατόριο στην πρωτεύουσα Αστάνα απαθανάτισε τον Κουαντίκ Μπισιμπάγιεφ να χτυπά και να κλωτσά τη Σαλτάνατ και να τη σέρνει από τα μαλλιά.
Το τι ακριβώς συνέβη τις επόμενες 12 ώρες είναι λιγότερο σαφές, όπως εξηγεί σε αναλυτικό ρεπορτάζ του το BBC. Μέρος των γεγονότων καταγράφηκαν στο δικό του κινητό τηλέφωνο. Τα πλάνα προβλήθηκαν στο δικαστήριο, αλλά όχι στο κοινό.
Σε ηχητικά ντοκουμέντα, που ήρθαν στο φως, ο Μπισιμπάγιεφ, προσβάλλει τη Σαλτάνατ και την ανακρίνει για έναν άλλο άνδρα. Στη συνέχει ακούγεται να τηλεφωνεί σε αστρολόγο/μάντισσα πολλές φορές, καθώς η γυναίκα του βρισκόταν αναίσθητη στο δωμάτιο VIP – όπου δεν υπήρχαν κάμερες.
Τελικά κλήθηκε ασθενοφόρο λίγο πριν τις 20:00. Ήταν ήδη νεκρή – και πιθανότατα ήταν για έξι έως οκτώ ώρες, σύμφωνα με τη νεκροτομή. Η ιατροδικαστική εξέταση ανέφερε ότι η Saltanat υπέστη εγκεφαλικό τραύμα από εξωτερικούς μώλωπες, εκδορές και τραύματα. Μεταξύ του κρανίου και της επιφάνειας του εγκεφάλου της είχαν συγκεντρωθεί 230 χιλιοστόλιτρα αίματος. Υπήρχαν σημάδια στραγγαλισμού.
Ο διευθυντής του συγκροτήματος food court, όπου βρισκόταν το εστιατόριο, Μπακιτζάν Μπαϊζάνοφ, ο οποίος και είναι συγγενής του Μπισιμπάγιεφ, καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση για απόκρυψη εγκλήματος. Υποστήριξε κατά τη διάρκεια της δίκης ότι ο Μπισιμπάγιεφ του ζήτησε να διαγράψει το υλικό παρακολούθησης.
Μόνο 1/4 περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας φτάνει στις αρχές
Στις 13 Μαΐου το Ανώτατο Δικαστήριο στην Αστάνα καταδίκασε τον 44χρονο πρώην υπουργό σε 24 χρόνια φυλάκιση για τη δολοφονία της 31χρονης συζύγου του.
Αλλά στο Καζακστάν – όπου εκατοντάδες γυναίκες πεθαίνουν στα χέρια των συντρόφων τους κάθε χρόνο – η εξασφάλιση μιας καταδίκης δεν ήταν δεδομένη. Οι επιτιθέμενοι οδηγούνται στη δικαιοσύνη μόνο σε μία στις τέσσερις περιπτώσει ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα, εκτιμά ο ΟΗΕ. Πολλές γυναίκες παραμένουν πολύ φοβισμένες για να βγουν μπροστά ή τα εγκλήματα συγκαλύπτονται.
Όπως λέει ο αδερφός της Σαλτάνατ, οι γυναίκες του Καζακστάν «φώναζαν στο παρελθόν, αλλά δεν έχουν ακουστεί ποτέ». Μέχρι τώρα.
Αφού τελείωσε το σχολείο, η Σαλτάνατ, μετακόμισε στην πρώην πρωτεύουσα Αλμάτι – όπου έζησε για ένα μικρό διάστημα με τον μεγαλύτερο αδερφό της Αϊτμπέκ Αμανγκέλντι. «Αυτός ο χρόνος ήταν πολύτιμος όσον αφορά τη σχέση μας», είπε στο BBC αναφέροντας λεπτομερώς πώς αυτός και η αδερφή του ανέπτυξαν μια στενή σχέση στην ενηλικίωση.
Η γνωριμία του θύματος με τον θύτη της
Ο Μπισιμπάγιεφ συνελήφθη το 2017 με κατηγορίες δωροδοκίας και τελικά καταδικάστηκε σε 10 χρόνια. Αφέθηκε ελεύθερος αφού πέρασε λιγότερο από τρία χρόνια πίσω από τα κάγκελα. Εκείνη την εποχή, η Σαλτάνατ δούλευε ως αστρολόγος- ένα πάθος που ξεκίνησε αφού η νονά της της χάρισε ένα βιβλίο όταν ήταν εννέα ετών, είπε ο αδερφός της.
Στην κατάθεσή του, ο Αϊτμπέ, είπε ότι η Μπισιμπάγιεφ προσπάθησε να κλείσει ραντεβού με τη Σαλτάνατ, η οποία αρχικά αρνήθηκε το αίτημα. Κατέθεσε ότι ακολούθησε μια «μακροχρόνια, εμμονική ερωτοτροπία» και ο Μπισιμπάγιεφ κατάφερε να πάρει τον αριθμό τηλεφώνου της αδελφής του. Τελικά εκείνη δέχθηκε να τον συναντήσει. Μέσα σε λίγους μήνες από εκείνη τη συνάντηση είχαν παντρευτεί. Και τα προβλήματα δεν άργησαν να έρθουν.
Η Σαλτάνατ είχε στείλει στον αδελφό της φωτογραφίες με μώλωπες και άλλα σημάδια βίας, ενώ του είχε πει ότι ο Μπισιμπάγιεφ προσπαθούσε να την απομονώσει και της απαγόρευσε να συνεχίσει να εργάζεται.
Ο νόμος που φέρνει ελπίδα
Στις 15 Απριλίου, ο Πρόεδρος Κασίμ Γιομαρτ Τοκάγιεφ υπέγραψε σε νόμο ένα σχέδιο που αυστηροποιεί τις ποινές για την ενδοοικογενειακή βία -η οποία είχε αποποινικοποιηθεί (!) το 2017.
Ο νέος «νόμος της Σαλτάνατ» όπως αποκαλείται, καθιστά την ενδοοικογενειακή βία ποινικό αδίκημα. Οι υποθέσεις μπορούν τώρα να ανοίξουν και χωρίς αναφορά του ίδιου του θύματος.
