Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε είχε αποκτήσει το προσωνύμιο «τεφλόν» καθώς είχε κατορθώσει να παραμείνει στο τιμόνι της χώρας για 13 χρόνια: Έχοντας υπερισχύσει σε τέσσερις προεκλογικές εκστρατείες αλλάζοντας αρκετές φορές κυβερνητικούς εταίρους. Σήμερα όμως ο «αβύθιστος» και μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, αναγκάστηκε να υποβάλει την παραίτησή του. Αιτία; Δυο κόμματα του συνασπισμού αντιτάχθηκαν έντονα στα σχέδια της κυβέρνησης για αυστηρότερους κανόνες μετανάστευσης, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χωρισμό οικογενειών.
Το κεντρικό κέντρο υποδοχής προσφύγων στο Τερ Άπελ είναι γεμάτο εδώ και ένα χρόνο.
Ο 56χρονος Ρούτε είχε σκληρύνει τελευταία την αντιμεταναστευτική του πολιτική καθώς οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι το 96% των Ολλανδών είναι υπέρ της αυστηροποίησης στο καθεστώς χορήγησης ασύλου.
Μέχρι τώρα ο Ρούτε είχε κρατήσει όλες τις κρίσεις μακριά από τη χώρα σαν θαύμα. Τώρα πλέον ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν θα είναι τότε ο μακροβιότερος πρωθυπουργός μεταξύ των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ.
Ο Ρούτε έχει βέβαια επανειλημμένα αναφερθεί ως πιθανός υποψήφιος για υψηλά αξιώματα στις Βρυξέλλες, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ και του Προέδρου του Συμβουλίου της ΕΕ. Αλλά πάντα αρνιόταν ότι τον ενδιέφερε.«Υπήρξαν πολλές εικασίες τις τελευταίες μέρες για το τι με παρακινεί. Η μόνη απάντηση είναι: η Ολλανδία», τόνισε ορθά κοφτά ανακοινώνονται την παραίτησή του. «Μόλις το νέο υπουργικό συμβούλιο αναλάβει καθήκοντα μετά τις εκλογές, θα αποσυρθώ από την πολιτική», τόνισε.
Το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, η κυβέρνησή του κατέρρευσε λόγω της έλλειψης συναίνεσης για την πολιτική ασύλου. «Δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία», είπε ο Ρούτε.
Δεν ήταν έκπληξη
Η παραίτηση Ρούτε από την πολιτική έχει μεν τον χαρακτήρα της έκπληξης. Αλλά ο κατακερματισμός των πολιτικών κομμάτων τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί δραματικά στην Ολλανδία, καθιστώντας δυσκολότερο για το κυβερνών κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα για τη Δημοκρατία και την Ελευθερία (VVD) να σχηματίζει κυβερνητικούς συνασπισμούς μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Ο τέταρτος και τελευταίος υπό τον Ρούτε κυβερνητικός συνασπισμός στην Ολλανδία χρειάστηκε… 299 ημέρες να συγκροτηθεί από πολύ διαφορετικά κόμματα διαφόρων πολιτικών πεποιθήσεων. Και ως εκ τούτου, είχε προβλεφθεί περισσότερες από μία φορές ότι θα πέσει, λόγω έντονων διαφωνιών για το κλίμα, την υγεία, τα οικονομικά και ειδικά τα μέτρα για την «πράσινη» γεωργία.
Οι Αντι-πράσινοι Αγρότες
Όμως η κατάσταση έχει αλλάξει. Αυτό έδειξαν οι δημοσκοπήσεις του Σαββατοκύριακου. Στην πρώτη θέση των προτιμήσεων είναι σταθερά πλέον το BBB (Κίνημα Αγροτών Πολιτών).
Στις εκλογές για τα περιφερειακά κοινοβούλια τον Μάρτιο, το νέο κίνημα που ίδρυσε η 56χρονη αγροτική δημοσιογράφος Κάρολιν φαν ντερ Πλας ξεπέρασε ακόμη και το κυβερνών κόμμα VVD του Ρούτε. Το σύνθημα του ΒΒΒ; Όχι στους κλιματικούς στόχους που θέτουν οι Βρυξέλλες και η Χάγη. Όχι στη μείωση κατά 50% των αζωτούχων φυτοφαρμάκων στη γεωργία κατά έως το 2030. Το BBB συσπειρώνει όλους όσοι θεωρούν ότι η πολιτική για το κλίμα είναι «υπερβολική». Και έγινε έτσι το πρώτο αντι-οικολογικό κίνημα διαμαρτυρίας στην Ευρώπη. «Ενα κίνημα ελευθεριακής αυτοεπιβεβαίωσης ενάντια στους κόπους της αλλαγής», γιατί -όπως λέει η φαν ντερ Πλας , «ο κόσμος θέλει να πιει μια μπύρα στη βεράντα και να πάει διακοπές»
Το σχόλιό της για την παραίτηση Ρούτε ήταν σύντομο. «Ήταν έκπληξη. Νόμιζα ότι η κυβέρνηση θα πέσει νωρίτερα», είπε η φαν ντερ Πλας. «Τα πανό διαμαρτυρίας και οι σημαίες είναι ακόμα στους αχυρώνες. Μπορούμε να τα στήσουμε ξανά αύριο στους δρόμους », είπε η ηγέτης του BBB στην ολλανδική τηλεόραση.
H φαν ντερ Πλας είναι μέχρι στιγμής η μοναδική βουλευτής του BBB στο ολλανδικό κοινοβούλιο. Αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στις πρόωρες εκλογές του Νοεμβρίου. «Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα τρία τέταρτα του εκλογικού σώματος έχουν χορτάσει από το φιλελεύθερο sit-out», γράφει η ολλανδική De Telegraaf.
Nέος άγνωστος Χ
Η πτώση της ολλανδικής κυβέρνησης είναι ένας νέος άγνωστος Χ για την Ευρώπη. Είναι μια απόδειξη των περίπλοκων επιπτώσεων που μπορεί να έχουν οι μεταναστευτικές πολιτικές σε πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Άλλες πέφτουν αν σκληρύνουν την πολιτική ασύλου και άλλες επιβραβεύονται όμως. Σε κάθε περίπτωση, ένα επιπλέον στοιχείο αβεβαιότητας μπαίνει στην πολιτική εξίσωση στη Γηραιά Ήπειρο, ενόψει και των ευρωεκλογών του 2024. Με τα παραδοσιακά κεντρώα κόμματα να πιέζονται όλο και περισσότερο από τη ακροδεξιά σε βασικά ζητήματα όπως, η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών αλλά και το περιβάλλον. Αυτός ο «ακροδεξιός άνεμος» γίνεται αισθητός σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, όχι μόνο στην Ολλανδία. Το θέμα των προσφύγων γίνεται σοβαρό τεστ για μια σειρά από κυβερνήσεις, καθώς ενισχύει τις δυνάμεις της άκρας δεξιάς.
Στην Πολωνία, η κυβέρνηση του Ματέους Μοραβιέτσκι θέλει να συνδυάσει τις βουλευτικές εκλογές το φθινόπωρο με δημοψήφισμα για το μεταναστευτικό. Για να βάλει τέλος σε κάθε προσπάθεια κατανομής προσφύγων με άσυλο , στην ΕΕ.
