Του Νίκου Μπέλλου
Βρυξέλλες,
Η τελευταία Σύνοδος Κορυφής του έτους που θα πραγματοποιηθεί σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, δεν πρόκειται να βελτιώσει σημαντικά την πολύ αρνητική εικόνα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διάρκεια του 2015.
Το προσφυγικό που είναι και το βασικό θέμα της Συνόδου Κορυφής, δίχασε σε πολύ μεγάλο βαθμό τους Ευρωπαίους, ενώ οι φράκτες που σήκωσαν για «προστασία» από τους πρόσφυγες κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, επιδείνωσαν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κάνουν έναν απολογισμό της προσφυγικής κρίσης, προκειμένου να διαπιστώσουν αν οι αποφάσεις που ελήφθησαν υλοποιούνται. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι ενθαρρυντικά.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεσμεύθηκαν να πάρουν 66.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα μέσα στην επόμενη διετία και μέχρι τώρα δεν έχουν πάρει ούτε 200. Το ίδιο συμβαίνει και με τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ιταλία.
Είναι προφανές ότι οι συνολικά 160.000 πρόσφυγες δεν πρόκειται να μετακινηθούν όσο οι ανατολικές χώρες όχι μόνο κωλυσιεργούν στην υλοποίηση των δεσμεύσεών τους, άλλα -κάποιες- προσφεύγουν και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να τις αμφισβητήσουν.
Είναι σαφές επίσης ότι στην Ελλάδα υπάρχει καθυστέρηση στην κατασκευή των κέντρων καταγραφής και ταυτοποίησης των προσφύγων, ωστόσο θα είναι οξύμωρο να ασκήσει κάποιος ηγέτης κριτική στη χώρα μας, από τη στιγμή που και αυτοί δεν τηρούν τις δικές τους δεσμεύσεις.
Οι ηγέτες 11 χωρών προσκάλεσαν σήμερα στις Βρυξέλλες τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, προκειμένου να συζητήσουν μαζί του την πορεία υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την αναχαίτιση των προσφύγων. Ούτε εδώ υπάρχουν ακόμη αποτελέσματα, είναι νωρίς υποστηρίζουν κοινοτικοί αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες, ωστόσο είναι επίσης γνωστό ότι πάγια πολιτική της Άγκυρας είναι να παίρνει περισσότερα από όσα δίνει. Κάθε κίνηση που θα κάνει, θα την εξαργυρώνει, ζητώντας είτε χρήματα (θα πάρει 3 δισ. ευρω), είτε κατάργηση της βίζας για τους υπηκόους της που ταξιδεύουν στην Ε.Ε. (θα συζητηθεί την ανοιξη του 2016), είτε επιτάχυνση της ενταξιακής της πορείας (άνοιξε τη Δευτέρα ένα ακόμη κεφάλαιο).
Τώρα οι Τούρκοι πιέζουν τους Ευρωπαίους να πάρουν και Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στο έδαφός τους. Πώς και πόσους θα πάρουν, όμως, από τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται απρόθυμοι να πάρουν τους 160.000 από την Ελλάδα και την Ιταλία;
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε με τον κ. Νταβούτογλου στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής και του επισήμανε την ανάγκη συνεργασίας για τον έλεγχο της ροής προσφύγων προς την Ελλάδα. Ο κ. Νταβούτογλου συμφώνησε, αλλά τα λεγόμενά του θα κριθούν στην πράξη.
Με ενδιαφέρον αναμένονται οι πρώτες αντιδράσεις των ηγετών σχετικά με την αμφιλεγόμενη πρόταση της Κομισιόν για σύσταση ευρωπαϊκού σώματος συνοριοφυλάκων και ακτοφυλάκων, το οποίο θα μπορεί να επεμβαίνει στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων των χωρών της ζώνης του Σένγκεν, ακόμη και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους. Την πρόταση θα παρουσιάσει απόψε στους Ευρωπαίους ηγέτες ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Αρκετές χώρες, όπως η Πολωνία, η Σουηδία, αλλά και η Ελλάδα έχουν εκφράσει ζωηρές επιφυλάξεις θεωρώντας ότι η πρόταση θα μπορούσε να προκαλέσει ζήτημα εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας, δεδομένου ότι η φύλαξη των συνόρων είναι θέμα αποκλειστικής ευθύνης των κρατών μελών και όχι της Ε.Ε.. Πάντως, δεν αναμένονται αποφάσεις, η πρόταση θα παραπεμφθεί στο αρμόδιο Συμβούλιο Υπουργών για περαιτέρω εξέταση.
Και σαν να μην έφτανε το προσφυγικό, ένας άλλος κίνδυνος διχασμού των Ευρωπαίων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Πρόκειται για το αίτημα του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέϊβιντ Κάμερον για μια ειδική σχέση, προκειμένου να εισηγηθεί στους συμπατριώτες του να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε., στο δημοψήφισμα του 2017.
Ορισμένα αιτήματα του κ. Κάμερον δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να ικανοποιηθούν από τους εταίρους, όπως για παράδειγμα να μην χορηγούνται κοινωνικά επιδόματα σε Ευρωπαίους εργαζόμενους τα πρώτα τέσσερα χρόνια από την εγκατάστασή τους στο βρετανικό έδαφος. Το αίτημα αυτό χαρακτηρίστηκε απαράδεκτο σήμερα από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ενώ το έχουν απορρίψει η Καγκελάριος Μέρκελ και όλες οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Στην αποψινή σύνοδο θα γίνει μια διεξοδική συζήτηση, αλλά όπως είπε χθες συνεργάτης του κ. Τουσκ, κανένα από τα αιτήματα των Βρετανών δεν προχωράει. Απόψε δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια σημαντική εξέλιξη, το επόμενο ραντεβού θα είναι η επόμενη Σύνοδος Κορυφής στα μέσα Φεβρουαρίου, ωστόσο στις Βρυξέλλες βλέπουν ακόμη μια κρίση να έρχεται…
