Μπορεί η νικοτίνη να επιβραδύνει ή να σταματήσει την απώλεια μνήμης σε άτομα που αντιμετωπίζουν ήπια προβλήματα μνήμης ή ήπια γνωστική δυσλειτουργία (Mild cognitive impairment – MCI) (MCI); Μια νέα μελέτη που θα διεξαχθεί στο πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο της Georgetown στοχεύει να ανακαλύψει αν όντως η χρήση νικοτίνης μπορεί να ανακόψει την εξέλιξη της γνωστικής δυσλειτουργίας ή τουλάχιστον να την επιβραδύνει.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι μία από τις αιτίες των διαταραχών μνήμης μπορεί να είναι η μείωση μιας συγκεκριμένης χημικής ουσίας στον εγκέφαλο. Αυτή η χημική ουσία, γνωστή ως ακετυλοχολίνη, πιστεύεται ότι δρα σε συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύτταρα με συγκεκριμένο τρόπο, βοηθώντας μας να θυμόμαστε, να ανασύρουμε τις αναμνήσεις μας ενώ, επηρεάζει και τη διάθεσή μας.
Σε άτομα με Alzheimer όμως, παρατηρήθηκε ότι το επίπεδο της ακετυλοχολίνης μπορεί να αλλάξει και αυτό έχει ως συνέπεια να επηρεάζεται η λειτουργία του εγκεφάλου των ατόμων αυτών. Προκαταρκτικές μελέτες έδειξαν ότι η βραχυχρόνια χορήγηση νικοτίνης φαίνεται να βελτιώνει τη μνήμη σε ασθενείς με ήπια απώλεια μνήμης και πρώιμη νόσο Alzheimer (AD). Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι η νικοτίνη μιμείται πολλές από τις δράσεις της ακετυλοχολίνης.
Προκειμένου να διευρυνθεί το εύρημα αυτό περαιτέρω, διεξάγεται μια κλινική δοκιμή υπό την καθοδήγηση του κύριου ερευνητή, καθηγητή Νευρολογίας και διευθυντή του Memory Disorders Program του πανεπιστημίου Georgetown, R. Scott Turner, MD, PhD. Στη συγκεκριμένη μελέτη θα διερευνηθεί αν η νικοτίνη μπορεί να δράσει για να βελτιώσει τα συμπτώματα απώλειας μνήμης μακροπρόθεσμα και αν μπορεί να βοηθήσει στην καθυστέρηση της εξέλιξης των συμπτωμάτων απώλειας μνήμης.
Αναφερόμενος στη μελέτη ο καθηγητής Turner, τόνισε στο www.gumc.georgetown.edu, ότι οι επιστήμονες βρίσκονται όλο και πιο κοντά στο να ανιχνεύουν ποια άτομα κινδυνεύουν στο μέλλον να εμφανίσουν τη νόσο του Alzheimer έτσι ώστε, να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν την πρόοδο της άνοιας.
Όπως λέει ο Turner «Περίπου το 10-15% αυτών που έχουν διαγνωστεί με ήπια γνωστική δυσλειτουργία (MCI) προχωρούν στο στάδιο της άνοιας κάθε χρόνο λόγω της νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτή η νέα μελέτη αναζητά εθελοντές με ήπια γνωστική δυσλειτουργία (Mild cognitive impairment – MCI) για να ελεγχθούν αν η θεραπεία με ένα καθημερινό επίθεμα δερματοστιξίας νικοτίνης μπορεί να επιβραδύνει ή να σταματήσει την περαιτέρω παρακμή της γνωστικής δυσλειτουργίας».
Αυτή η τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή φάσης 2 διεξάγεται σε περίπου 30 έως 40 σημεία στα οποία γίνονται κλινικές μελέτες σε όλη την επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών και θα εγγραφούν 300 συμμετέχοντες. Οι συμμετέχοντες θα φορούν ένα επιδερμικό patch (έμπλαστρο) το οποίο περιέχει είτε νικοτίνη είτε εικονικό φάρμακο (placebo), για περίπου 16 ώρες την ημέρα για δύο χρόνια.
Οι μισοί από τους συμμετέχοντες θα λάβουν διαδερμική νικοτίνη (νικοτίνη μέσω επιδερμίδας) που ονομάζεται (nicotine by skin patch) με δόση 7 mg την ημέρα αυξάνοντας σταδιακά στα 21 mg την ημέρα. Οι άλλοι μισοί, η λεγόμενη ομάδα ελέγχου, θα λάβει ένα πανομοιότυπο έμπλαστρο, το οποίο δεν θα περιέχει ενεργή δόση νικοτίνης, αλλά «εικονικό φάρμακο» το γνωστό placebo, το οποίο θα περιέχει μια μικρή ποσότητα νικοτίνης που δεν μπορεί να περάσει στο δέρμα ή να απορροφηθεί από το σώμα.
Δεδομένου ότι πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη δοκιμή, ούτε ο ερευνητής ούτε ο κάθε ένας από τους συμμετέχοντες θα γνωρίζουν σε ποια ομάδα βρίσκονται.
Στην 1η τους επίσκεψη, οι συμμετέχοντες θα υποβληθούν σε τυπικές γνωστικές εξετάσεις καθώς και εξετάσεις φυσικής κατάστασης με τη βοήθεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος (ΗΚΓ).
Σύμφωνα με τον καθηγητή, πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της μελέτης, είναι: υπνηλία, διάρροια, πόνος στο στομάχι ή στους μυς ή στις αρθρώσεις και, ερεθισμός του δέρματος στο σημείο που εφαρμόζεται το έμπλαστρο.
Τέλος, όπως αναφέρει οι συμμετέχοντες στη μελέτη πρέπει να είναι ηλικίας μεταξύ 55-90 ετών και να έχουν ένα φροντιστή που θα τους βοηθά και θα τους συνοδεύει.
Κλείνοντας ο καθηγητής Turner, συνιστά να μην χρησιμοποιηθεί patch νικοτίνης από κανέναν εκτός μελέτης, δεδομένου ότι δεν γνωρίζουμε ακόμα καλά όλους τους πιθανούς κινδύνους αλλά και τα οφέλη της συγκεκριμένης θεραπείας.
