Της Ανθής Αγγελοπούλου
Την ανεπάρκεια βιταμίνης D σε Έλληνες και Κύπριους διαπίστωσε μια νέα επιδημιολογική έρευνα με θέμα «Αυξημένη συχνότητα ανεπάρκειας βιταμίνης D σε δείγμα ελληνικού και κυπριακού πληθυσμού» που παρουσιάζεται στο 45ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδους Διαβήτη το οποίο διεξάγεται αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη.
Οι δύο χώρες εξετάστηκαν μαζί λόγω της κοινής φυλογενετικής προέλευσής τους και κοινών περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών.
Η έρευνα εκπονήθηκε από το ΑΠΘ και την Ιατρική Σχολή St George UK, Διεθνές Τμήμα Πανεπιστημίου Λευκωσίας Κύπρου και πιο συγκεκριμένα από τους Σ. Ξυδά, Κ. Κώτσα, Μ. Γραμματίκη, Σπ. Καρρά, Α. Δούμα, Γ. Σαμούτη και Α. Γαρύφαλλο.
Τα στοιχεία για τα επίπεδα της βιταμίνης D σε 8.780 Έλληνες και 2.594 Κύπριους συλλέχθηκαν τυφλά από τα εργαστηριακά πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη και Άγιος Λουκάς στη Λευκωσία για χρονικό διάστημα 5 ετών. Τα επίπεδα 25(ΟΗ)D χαρακτηρίστηκαν ως επαρκή (>30 ng/ml) ή ανεπαρκή (<30 ng/ml).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας το 73,07% των Ελλήνων και το 69,28% των Κυπρίων έχουν ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης D. H μέση τιμή για τους Έλληνες ήταν 25,08 ng/ml και για τους Κύπριους 25,37 ng/ml. Τα υψηλότερα επίπεδα και στις δύο βάσεις δεδομένων καταγράφηκαν το μήνα Σεπτέμβριο. Και για τις δύο βάσεις δεδομένων τα πολυπαραγοντικά μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης απέδειξαν ότι η ηλικία και ο μήνας σχετίζονται σημαντικά με τα επίπεδα της βιταμίνης. Το φύλο συσχετίστηκε σημαντικά μόνο στην ελληνική βάση δεδομένων.
Tο δεύτερο μοντέλο πολυπαραραγοντικής ανάλυσης περιελάμβανε μόνο την υποομάδα των ασθενών με καταγεγραμμένη νόσο. Ο μήνας δεν συσχετιζόταν με την ανεπάρκεια βιταμίνης D, ενώ μεταξύ των καταγεγραμμένων ασθενειών η επιβράδυνση της ανάπτυξης, η υπερασβεστιαιμία, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η πολυνευροπάθεια, η νοητική καθυστέρηση και η ΜS συσχετίστηκαν με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
Όπως ανέφεραν οι ερευνητές «Ο επιπολασμός της ανεπάρκειας βιταμίνης D είναι εξαιρετικά υψηλός και στα δύο δείγματα πληθυσμού και ιδίως σε άτομα με χρόνιες παθήσεις. Ωστόσο ο αναδρομικός σχεδιασμός της μελέτης δεν μπορεί να καταδείξει αιτιολογική συσχέτιση και απαιτούνται περαιτέρω προοπτικές μελέτες παρακολούθησης ή και αναπλήρωσης σε υγιή άτομα».
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου
Σύμφωνα λοιπόν με τα ευρήματα της μελέτης, περίπου 7 στους 10 πολίτες έχουν έλλειψη βιταμίνης D. Τα αυξημένα αυτά ποσοστά ανεπάρκειας της βιταμίνης D, οδήγησαν την Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία να προχωρήσει για πρώτη φορά στην έκδοση Κατευθυντήριων Οδηγιών για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας – Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, ακαδημαϊκός υπότροφος, Α’ προπαιδευτική παθολογική κλινική ΑΠΘ ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ κ. Ζαδάλλα Μούσλεχ, αυτό αποτελεί μεσογειακό παράδοξο. Δηλαδή το γεγονός ότι έχουμε ηλιοφάνεια σχεδόν όλο το χρόνο και εμείς και οι Κύπριοι και παρόλα αυτά έχουμε μεγάλη έλλειψη βιταμίνης D στον οργανισμό μας. Γι αυτό είναι αναγκαίο να μπουν άμεσα σε εφαρμογή οι Κατευθυντήριες Οδηγίες με στόχο την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση και καθοδήγηση των πολιτών.
Επιπλέον, όπως λέει, είναι σημαντικό οι πολίτες να επισκέπτονται τον ενδοκρινολόγο τους, ώστε να γίνεται εγκαίρως η διάγνωση της έλλειψης βιταμίνης D και στη συνέχεια να τους δίνονται συγκεκριμένες οδηγίες, τις οποίες πρέπει να τηρούν στην καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, καλό είναι να περπατούν αποφεύγοντας την υπερβολική ποσότητα αντηλιακού σε συγκεκριμένες ώρες τις ημέρες (συνήθως πρωινές), όταν ο ήλιος δεν καίει πολύ και δεν είναι τόσο επικίνδυνος, καθώς και να ενισχύσουν τη διατροφή τους σε γαλακτοκομικά.
