Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Πριν από 45 χρόνια η Σαουδική Αραβία σε συνεργασία με τους συμμάχους της έκοψε τη ροή του πετρελαίου προς τις ΗΠΑ και οι διεθνείς τιμές του μαύρου χρυσού τετραπλασιάστηκαν πυροδοτώντας τριγμούς στην παγκόσμια οικονομία. Το Ριάντ εξακολουθεί να έχει στα χέρια του το όπλο του πετρελαίου. Μπορεί όμως πράγματι να το χρησιμοποιήσει; Και θα το κάνει εάν η διεθνής κοινότητα εντείνει τις πιέσεις για την υπόθεση Κασόγκι;
Αξιωματούχοι του Ριάντ προειδοποίησαν πριν από μία εβδομάδα για έκρηξη του πετρελαίου στα 100 ή και 200 δολάρια. Έκτοτε καθώς μεγάλες επιχειρήσεις, τραπεζίτες και πάσης φύσεως επενδυτές έσπευδαν να γυρίσουν την πλάτη, χαμήλωσε τους τόνους. Σε περίπτωση ρήξης με τη Δύση, όμως, το πετρέλαιο είναι πιθανότατα το πρώτο χαρτί που θα παίξει.
Η Σαουδική Αραβία για πρώτη φορά φοβάται την απομόνωση- αν και πιθανότατα προσωρινή. Ο διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, άλλοτε το αγαπημένο παιδί όχι μόνο του βασιλιά Σαλμάν, αλλά και της διεθνούς κοινότητας, ένας «μεταρρυθμιστής» και «οραματιστής» χάνει έναν- έναν τους συμμάχους του. Τα όσα αποκαλύφθηκαν από τις 2 Οκτωβρίου έριξαν φως στο πραγματικό πρόσωπο του βασιλείου και το πώς αντιμετωπίζει τις φωνές κριτικής. Θύμισαν με τον πιο ανατριχιαστικό τρόπο αυτά, που η διεθνής κοινότητα επέλεξε να ξεχνά, ακόμη και όταν ο ΟΗΕ προειδοποιύσε για άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση στην Υεμένη.
Η εκδοχή που παρουσίασε το Ριάντ και θέλει τον Τζαμάλ Κασόγκι να σκοτώθηκε σε καυγά στο προξενείο όχι μόνο δεν έπεισε, αλλά εξόργισε τη διεθνή κοινότητα, που ζητεί ανεξάρτητη έρευνα. Ακόμη και ο Ντόναλντ Τραμπ αναγκάστηκε να ανασκευάσει, δηλώνοντας ότι δεν τον ικανοποιούν οι εξηγήσεις.
Το Σχέδιο B του Ριάντ θέλει μία ελαφρώς διαφοροποιημένη εκδοχή για τα γεγονότα της 2ης Οκτωβρίου, που αφήνει και πάλι στο απυρόβλητο τη βασιλική οικογένεια. Ωστόσο είναι αμφίβολο εάν και αυτό θα πείσει. Η Ουάσιγκτον δεν θέλει σε καμία περίτπωση να χάσει την παραγγελία ύψους 110 δισ. δολαρίων για οπλικά συστήματα από το Ριάντ. Αλλά το ενδεχόμενο κυρώσεων μένει στο τραπέζι, σύμφωνα με μέλη του Κογκρέσου. Επιβολή κυρώσεων θα μπορούσε να έρθει και από την Ευρώπη (που όμως επίσης διστάζει να χάσει έναν καλό πελάτη). Το 1/3 των εισαγωγών του βασιλείου προέρχονται από τη γηραιά ήπειρο και και το 13% από την βόρεια Αμερική.
Εάν στις κυρώσεις αυτές η Σαουδική Αραβία απαντήσει με περιορισμο της προσφοράς αργού, οι τιμές θα επιδοθούν σε ράλι, προειδοποιούν αναλυτές στο CNN Money. Ήδη οι αμερικανικές κυρώσεις στο Ιράν, που αποκλείουν την τρίτη μεγαλύτερη δύναμη του ΟΠΕΚ από την παγκόσμια αγορά, η κατάρρευση της παραγωγής της Βενεζουέλας, τα συνεχή προβλήματα σε Λιβύη και Νιγηρία έχουν οδηγήσει τις τιμές κοντά στα 85 δολάρια και έχουν ενισχύσει το σενάριο που τις θέλουν να φτάνουν στα 100 δολ. μέσα στο επόμενο δίμηνο.
Είναι αλήθεια το καρτέλ υπό το βασίλειο των Σαούντ έχει πάψει να είναι μονοπώλιο. Για πρώτη φορά από το 1973 οι ΗΠΑ έχουν κατακτήσει τον τίτλο του κορυφαίου παραγωγού. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ είναι πια πολύ λιγότερο εξαρτημένες από το σαουδαραβικό πετρέλαιο. Το 2017 μόλις το 9% των εισαγωγών τους προήλθε από το βασίλειο.
Ωστόσο οι ΗΠΑ έχουν μία πολυσύνθετη σχέση αλληλεξάρτησης με τη Σαουδική Αραβία και ο κόσμος συνολικά έχει ανάγκη το πετρέλαιό της. Ο ΟΠΕΚ υπό την καθοδήγησή της καλύπτει το 1/3 των παγκόσμιων αναγκών. Μόνο το βασίλειο ρίχνει περί τα 10,5 εκατ. βαρέλια αργού ημερησίως στην αγορά.
Η παγκόσμια οικονομία αναμφίβολα θα αισθανθεί τον πόνο από το ακριβό πετρέλαιο. Το ίδιο όμως θα συμβεί και με τη Σαουδική Αραβία, που εξακολουθεί να εξαρτάται από τα πετροδολάρια σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το χαρτί του πετρελαίου μπορεί να κάψει αντιπάλους, αλλά και να τη κάψει.
naftemporiki.gr
