Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Την υποχρέωση να καταβάλουν φόρο εισοδήματος για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια θα έχουν από το 2018 πάνω από 1,5 εκατομμύριο χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι, εφόσον η κυβέρνηση προχωρήσει στη μείωση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος σε επίπεδα μεταξύ 6.000 και 7.500 ευρώ, όπως ζητεί το ΔΝΤ. Επιπλέον, άλλο 1,5 εκατομμύριο αγρότες με πολύ χαμηλά εισοδήματα, άνεργοι, περιστασιακά απασχολούμενοι και λοιποί πολίτες με μηδενικά ή πενιχρά ετήσια εισοδήματα θα κληθούν επίσης να πληρώσουν φόρο εισοδήματος.
Σήμερα το αφορολόγητο όριο για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους αγρότες βρίσκεται στα επίπεδα των 8.636 έως 9.545 ευρώ και το ΔΝΤ πιέζει να μειωθεί από 6.000 ευρώ έως και 7.500 ευρώ. Από μια πρώτη ανάγνωση του μέτρου αυτού προκύπτει ότι όσοι μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες αποκτούν ετήσια εισοδήματα κάτω των 6.000 ευρώ θα εξακολουθούν να μην πληρώνουν φόρο εισοδήματος, επειδή το αφορολόγητο δεν θα πέσει κάτω από το όριο αυτό. Όμως η πραγματικότητα θα είναι εντελώς διαφορετική και μάλιστα όχι μόνο για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους αγρότες με ετήσια εισοδήματα κάτω των 6.000 ευρώ, αλλά και για άλλες κατηγορίες φορολογουμένων με ελάχιστα εισοδήματα.
Ο λόγος είναι ότι στη συντριπτική πλειονότητά τους οι πολίτες αυτοί δεν φορολογούνται με βάση τα πραγματικά εισοδήματά τους, τα οποία είναι πολύ χαμηλά ή ακόμη και μηδενικά, αλλά με βάση τα τεκμαρτά εισοδήματα, συνήθως μεγαλύτερα των 6.000 ή και των 7.000 ευρώ, τα οποία προσδιορίζονται με βάση τις διατάξεις του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος για τα τεκμήρια διαβίωσης.
Συνεπώς, από τη στιγμή που το αφορολόγητο όριο θα μειωθεί στα επίπεδα των 6.000 με 7.500 ευρώ περίπου 1,5 εκατομμύριο χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι που λαμβάνουν μηνιαίως κάτω από 500 ευρώ, δηλαδή έχουν ετήσια πραγματικά εισοδήματα χαμηλότερα των 6.000 – 7.000 ευρώ, θα κληθούν να πληρώσουν φόρο εισοδήματος για πρώτη φορά έπειτα από πάρα πολλά χρόνια, εάν η τεκμαρτή δαπάνη υπερβαίνει το ποσό των 6.000 έως 7.000 ευρώ. Αναλυτικότερα η επιβάρυνση προκύπτει, καθώς το τεκμαρτό εισόδημα προκύπτει αθροιστικά:
1. Από το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή των 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος.
2. Από το τεκμήριο διαβίωσης της κύριας κατοικίας (είτε αυτή είναι ιδιόκτητη, είτε ενοικιαζόμενη, είτε δωρεάν παραχωρούμενη), το ποσό του οποίου στις περισσότερες των περιπτώσεων ξεπερνά κατά πολύ τα 2.000-2.500 ευρώ (υπολογίζεται με 40 ευρώ ανά τ.μ. μέχρι τα πρώτα 80 τ.μ. και με 65 ευρώ ανά τ.μ. για τα επόμενα 40 τ.μ., από 81 έως τα 120 τ.μ. κ.λπ.).
3. Από το τεκμήριο διαβίωσης για τη χρήση Ι.Χ. αυτοκινήτου, το οποίο στις περισσότερες των περιπτώσεων ξεπερνά κατά πολύ τα 2.000 ευρώ.
Παράδειγμα
Άγαμος χαμηλόμισθος που λαμβάνει μηνιαίο μισθό 300 ευρώ, δηλαδή έχει πραγματικό ετήσιο εισόδημα μόλις 4.200 ευρώ (300 ευρώ Χ 14 = 4.200 ευρώ), διαμένει σε δωρεάν παραχωρούμενο διαμέρισμα 80 τετραγωνικών μέτρων και κατέχει κι ένα παλιό Ι.Χ. αυτοκίνητο 1.300 κυβικών εκατοστών 15ετίας. Στον συγκεκριμένο εργαζόμενο καταλογίζεται τεκμαρτό εισόδημα συνολικού ύψους 8.500 ευρώ, το οποίο προκύπτει αθροιστικά βάσει του ελάχιστου τεκμηρίου διαβίωσης των 3.000 ευρώ που προβλέπεται για τον άγαμο, του τεκμηρίου διαβίωσης για τη χρήση κατοικίας, το οποίο ανέρχεται σε 3.200 ευρώ και του τεκμηρίου διαβίωσης του Ι.Χ., το οποίο ανέρχεται σε 2.300 ευρώ (3.000 ευρώ + 3.200 ευρώ + 2.300 ευρώ = 8.500 ευρώ). Συνεπώς, το ποσό φορολογητέου εισοδήματος που λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον συγκεκριμένο χαμηλόμισθο δεν θα είναι μόνο 4.200 ευρώ, αλλά 8.500 ευρώ.
Σήμερα για τον φορολογούμενο αυτό ισχύει αφορολόγητο όριο 8.636 ευρώ και έτσι δεν πληρώνει φόρο εισοδήματος. Από τη στιγμή, όμως, που το αφορολόγητο όριο θα μειωθεί στις 6.000 ευρώ, τότε ο συγκεκριμένος φορολογούμενος, ο οποίος θα εμφανίζεται με τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα 8.500 ευρώ, θα καλείται να πληρώνει κάθε χρόνο φόρο 550 ευρώ (8.500 ευρώ – 6.000 ευρώ = 2.500 ευρώ Χ 22% = 550 ευρώ). Αν το αφορολόγητο μειωθεί γι’ αυτόν στις 7.000 ευρώ θα κληθεί να καταβάλει φόρο 330 ευρώ (8.500 – 7.000 ευρώ = 1.500 ευρώ Χ 22% = 330 ευρώ).
